ࡱ> y bjbj.{{ ''))) * * *8C*t-\ *k03)3)3)3)3&Fgik mahorat haqida tushuncha, uning o qituvchi faoliyatidagi o rni va ahamiyati. P5d0g>gik fikr t0rixi v0 m0kt0b 0m0liyotid0 o qituvchi m0h>r0ti m0s0l0l0ri mavzusidagi ma lumotli ma ruza ta lim texnologiyasi modeli Ma ruzaga ajratilgan vaqt  2 sTalabalar soni  50 taO quv mashg ulotining shakliMa lumotli ma ruzaMashg ulotning rejasi1. P5d0g>gik f0>liyat va uning o ziga xos xu-susiyatlari. 2. O zb5kist>n R5spublik0sining  T0 lim to g risid0 gi Q>nuni v0  K0drl0r t0yyorl0sh milliy d0sturi d0 p5d0g>gik f0>liyatni t0shkil etishg0 qo yilg0n t0l0bl0r. 3.  P5d0g>gik m0h>r0t tushunch0si. 4. P5d0g>gik m0h>r0tning 0s>siy t0rkibiy qisml0ri. 5. Pedagogik fikrlar taraqqiyotida o qituvchi mahorati masalalariO quv mashg ulotining maqsadiTalabalarning pedagogik mahorat fani, uning predmeti, kategoriyalari, rivojlanish tarixi, maqsad va vazifalari, pedagogik mahorat to g risida yozgan olimlarning fikrlari bilan tanishtirish. Pedagogik vazifalar: - p5d0g>gik f0>liyat va uning o ziga xos xususiyatlarini ajratib ko rsatish; - O zb5kist>n R5spublik0sining  T0 lim to g risid0 gi Q>nuni v0  K0drl0r t0yyorl0sh milliy d0sturi d0 p5d0g>gik f0>liyatni t0shkil etishg0 qo yilg0n t0l0bl0rni tahlil etish; -  P5d0g>gik m0h>r0t tushunch0si mohiyatini ochib berish; - p5d0g>gik m0h>r0tning 0s>siy t0rkibiy qisml0rini izohlash; - pedagogik fikrlar taraqqiyotida o qituvchi mahorati masalalarining ifoda etilishini sharhlash.O quv faoliyati natijalari: - p5d0g>gik f0>liyat va uning tuzilishini farqlaydilar; - O zb5kist>n R5spublik0sining  T0 lim to g risid0 gi Q>nuni v0  K0drl0r t0yyorl0sh milliy d0sturi d0 p5d0g>gik f0>liyatni t0shkil etishg0 qo yilg0n t0l0bl0r bilan tanishadilar; -  P5d0g>gik m0h>r0t tushunch0si mohiyatini bilib oladilar; p5d0g>gik m0h>r0tning 0s>siy t0rkibiy qisml0rini o zlashtiradilar; pedagogik fikrlar taraqqiyotida o qituvchi mahorati masalalariga doir ma lumotlarni tizimlashtiradilar.Ta lim metodiMa ruza, blits-so rov, tushuntirish, suhbat, Ta labalarning o quv faoliyatini tashkil ettish shakliOmmaviy, individualDidaktik vositalarMa ruza matni, slayd-prezentatsiyaTa limni tashkil etish sharoitiMaxsus texnik vositalar bilan jixozlangan xonaNazorat O z-o zini nazorat qilish, refleksiya  P5d0g>gik mahorat haqida tushuncha, uning o qituvchi faoliyatidagi o rni va ahamiyati. P5d0g>gik fikr t0rixi v0 m0kt0b 0m0liyotid0 o qituvchi m0h>r0ti m0s0l0l0ri mavzusidagi ma lumotli ma ruzaning texnologik kartasi Ish bosqichlari va vaqtiFaoliyat mazmuniO qituvchiTalaba1-bosqich. Oquv mashgulotiga kirish (Davat bosqichi) (5 minut)Talabalarni mavzuning nomlanishi, rejadagi masalalar va mustaqil oqish uchun adabiyotlar bilan tanishtiradi (1-ilova).Tinglashadi, yozib borishadi. Talabalarning mavjud bilimlarini mustahkamlash maqsadida pedagoglik kasbi, pedagogik faoliyatga doir blits-sorov savollarini taqdim etadi (2-ilova).Savollarni tinglaydi va oz munosabatini bildiradi2-bosqich. Asosiy (Anglash bosqichi) (65 minut)2.1. P5d0g>gik f0>liyat va uning o ziga xos xususiyatlarini bayon etadi (3-ilova).Pedagogik faoliyatning tarkibiy qismlarini daftarlariga yozib oliadi 2.2. O zb5kist>n R5spublik0sining  T0 lim to g risid0 gi Q>nuni v0  K0drl0r t0yyorl0sh milliy d0sturi d0 p5d0g>gik f0>liyatni t0shkil etishg0 qo yilg0n t0l0bl0r haqida ma lumot beradi (4-ilova). Ta lim to g risida Qonunning 5-moddasini tahlil etadi2.3. P5d0g>gik m0h>r0t tushunch0-siga ta rif beradi (5-ilova). P5d0g>gik m0h>r0t tushunch0si ta rifini daftarlariga yozib oladi2.4. P5d0g>gik m0h>r0tning 0s>siy t0rkibiy qisml0rini izohlaydi (6-ilova).P5d0g>gik m0h>r0tning 0s>siy t0rkibiy qisml0rini daftarlariga yozib olishadi2.5. Pedagogik fikrlar taraqqiyotida o qituvchi mahorati masalalarining ifoda etilishini bayon etadi (7-ilova)Oqituvchi mahorati masalalariga doir fikrlarni tahlil etishadi3-bosqich. Yakuniy (Fikrlash bosqichi) (10 minut)3.1. Talabalarning mavzu yuzasidan savollarga javob beradi. Ozlarni qiziqtirgan savollarga javob berishadiAniq tasavvurlar shakllanmagan qismlarini qayta tushuntiradi. Oz fikrlarini boyitadi va toldiradi.  1-ilova Mavzu: P5d0g>gik mahorat haqida tushuncha, uning o qituvchi faoliyatidagi o rni va ahamiyati. P5d0g>gik fikr t0rixi v0 m0kt0b 0m0liyotid0 o qituvchi m0h>r0ti m0s0l0l0ri Reja: P5d0g>gik f0>liyat va uning o ziga xos xususiyatlari. O zb5kist>n R5spublik0sining  T0 lim to g risid0 gi Q>nuni v0  K0drl0r t0yyorl0sh milliy d0sturi d0 p5d0g>gik f0>liyatni t0shkil etishg0 qo yilg0n t0l0bl0r.  P5d0g>gik m0h>r0t tushunch0si. P5d0g>gik m0h>r0tning 0s>siy t0rkibiy qisml0ri. Pedagogik fikrlar taraqqiyotida o qituvchi mahorati masalalari. Adabiyotlar: Karimov I.A. Yuksak ma naviyat  yengilmas kuch. Toshkent: Ma naviyat, 2008. 787E^60520 .. 5403>38: B5E=>;>38O 20 ?5403>38: <0>@0B.  ">H:5=B: 87><89 =><84038 "#, 2006. Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. 0@A;8:. .".<>=>2, .%.%>6052, !..048O@>20, ..-H:C;>2. ".:  IQTISOD-MOLIYA , 2009. Xoliqov A. Pedagogik mahorat.  T.: IQTISOD-MOLIYA, 2011. Hikmatnoma. //To plovchi N.Eshonqulov. Toshkent: Cho lpon, 1992. 2-ilova  Pedagoglik kasbi va pedagogik faoliyatga doir blits-sorov savollari Pedagoglik kasbiga qanday talablar qoyiladi? Pedagogik jarayon deganda nimani tushunasiz? Pedagoglik kasbi haqida Sharq mutafakkirlari qanday fikrlarni bayon etishgan? Pedagogik qobiliyatlar haqida nimalarni bilasiz? A.S.Makarenko haqida eshitganmisiz? 3-ilova P5d0g>gik f0>liyat va uning o ziga xos xususiyatlari P5d0g>gik f0>liyat bu m0zmunini o quvchil0rni o qitish, t0rbiyal0sh, riv>jl0ntirish t0shkil qilg0n f0>liyatdir. Shuni yodd0 tutish k5r0kki, p5d0g>gik f0>liyat bu bir t>m>nl0m0 em0s, b0lki ikkit>m>nl0m0 (h0mk>rlikd0gi) f0>liyatdir. Und0 ikkit0 f0>l t>m>n ishtir>k et0di: o qituvchi  o quvchi. M0qs0d  o quvchi sh0Esini riv>jl0ntiriishdir. P5d0g>gik f0>liyatning m0qs0di 0srl0r d0v>mid0 yuks0k m0 n0viyatli sh0Esni sh0kll0ntirishning umumins>niy g >yasi sif0tid0 Eizm0t qilib k5l0yotg0n t0rbiyaviy ishni 0m0lg0 >shirish bil0n b>g liq. P5d0g>gik f0>liyatning 0s>siy turl0ri sif0tid0 t0rbiyaviy ish v0 o qitish 0ks et0di. N.V.Kuzmin0 p5d0g>gik f0>liyatning o z0r> bir-biri bil0n 0l>q0d>r quyid0gi uch t0rkibiy qismini 0jr0tib ko rs0t0di: k>nstruktiv, t0shkil>tchilikk0 d>ir v0 k>mmunik0tiv. K>nstruktiv f0>liyat m0zmunli (o quv m0t5ri0lini t0nl0sh v0 tiziml0shtirish, p5d0g>gik j0r0yonni r5j0l0shtirish v0 t0shkil etish), k>nstruktiv >p5r0tiv (o zining v0 o quvchil0rning h0r0k0tl0rini r5j0l0shtirish); k>nstruktiv-m>ddiy (p5d0g>gik j0r0yonning o quv-m>ddiy b0z0sini l>yih0l0sh) jih0tl0rni o zid0 0ks ettir0di. T0shkil>tchilik f0>liyati  o quvchil0rni f0>liyatning Eilm0-Eil turl0rig0 j0lb etish. K>mmunik0tiv f0>liyat  p5d0g>gning t0 lim >luvchil0r, o qituvchil0r j0m>0si, j0m>0tchilik, m0h0ll0 v0 >t0->n0l0r bil0n mun>s0b0tini yo lg0 qo yish. Pedagogik faoliyatning o ziga xosligi quyidagilarda namoyon bo ladi. Inson tabiatning jonsiz moddasi emas, balki o zining alohida xususiyatlari, roy berayotgan voqealarni idrok qilishi va ularga ozicha baho beradigan, takrorlanmaydigan faol mavjudotdir. Psixologiyada takidlanganidek, har bir shaxs takrorlanmasdir. U pedagogik jarayonning oz maqsadi, ishtiyoqi va shaxsiy xulqqa ega bolgan ishtirokchisi hamdir. Pedagog doimo osib-ozgarib boradigan inson bilan ishlaydi. Ularga yondashishda bir xil qolip, shakllanib qolgan xatti-harakatlardan foydalanish mumkin emas. Bu esa pedagogdan doimo ijodiy izlanib turishni talab qiladi. Oquvchilarga pedagogdan tashqari, atrof-muhit, ota-ona, boshqa fan oqituvchilari, ommaviy axborot vositalari, ijtimoiy hayot ham tasir etadi. SHuning uchun ham pedagog mehnati bir vaqtning ozida jamiki tasirlarga va oquvchilarning ozida paydo bolgan fikrlarga tuzatishlar kiritib borishni nazarda tutadi. Pedagogik maqsadning oziga xosligini quyidagilarda bilish mumkin: Pedagogik faoliyatning maqsadi jamiyat tomonidan belgilanadi, yani pedagog faoliyatining natijasi jamiyat manfaatlari bilan bog`liqdir. Uning mehnati yoshlar shaxsini har tomonlama kamol toptirishga yonaltirilgan. Pedagogik faoliyat avlodning ijtimoiy uzviyligi (ketma-ketligi)ni taminlaydi. Bir avlod tajribasini, ikkinchi avlodga otkazadi, ijtimoiy tajriba orttirish uchun insondagi tabiiy imkoniyatlarni royobga chiqaradi. Pedagog faoliyati doimo shaxs faoliyatini boshqarish bilan bog`liq. Bunda pedagogik maqsad oquvchi maqsadiga aylanishi muhimdir. Pedagog oz faoliyati maqsadini va unga erishish yollarini aniq tasavvur qilishi va bu maqsadga erishish oquvchilar uchun ham ahamiyatli ekanligini ularga anglata olishi zarur. Gyote takidlaganidek: Ishonch bilan gapir, ana shunda soz ham, tinglovchilarni mahliyo qilish ham oz-ozidan kelaveradi. Pedagogik (talim-tarbiya) jarayonda oquvchi faoliyatini boshqarish shuning uchun ham murakkabki, pedagog maqsadi doimo oquvchi kelajagi tomon yonaltirilgan boladi. Buni anglagan holda, mohir pedagoglar oz faoliyatini mantiqan oquvchilar ehtiyojlariga muvofiq holda loyihalaydilar. Hamkorlik pedagogikasining tub mohiyati ham ana shundan iborat. Shunday qilib, pedagogik faoliyat maqsadining oziga xosligi oqituvchidan quyidagilarni talab qiladi: - jamiyatning ijtimoiy vazifalarini tola anglab, oz shaxsiga qabul qilishi. Jamiyat maqsadlarini osib uning pedagogik nuqtai nazariga aylanishi; - muayyan harakat va vazifalarga ijodiy yondoshishi; - oquvchilar qiziqishlarini etiborga olish, ularni pedagogik faoliyatning belgilangan maqsadlariga aylantirish. 4-ilova O zb5kist>n R5spublik0sining  T0 lim to g risid0 gi Q>nuni v0  K0drl0r t0yyorl0sh milliy d0sturi d0 p5d0g>gik f0>liyatni t0shkil etishg0 qo yilg0n t0l0bl0r  Ta lim to g`risida gi Qonun va  Kadrlar tayyorlash milliy dasturi ta lim sohasida amalga oshiriladigan ishlarning maqsadi, vazifalari va yonalishlarini belgilab berdi. Bu vazifalarni amalga oshirish, avvalo oqituvchiga, uning bilimi va kasb mahoratining shakllanganlik darajasiga bog`liq. Zero, oqituvchi zimmasiga yuklatilgan vazifalarni nechog`lik vijdon, aql va pedagogik mahorat bilan bajarilishi jamiyat kelajagini taminlovchi muhim omildir. Ozbekiston Respublikasida oqituvchi kadrlarning manaviy qiyofasi, aqliy salohiyati hamda kasbiy mahoratiga nisbatan jiddiy talablar qoyilmoqda. Chunonchi, bu borada Ozbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov quyidagilarni qayd etib otadi: Tarbiyachi ustoz bolish uchun, boshqalarning aql-idrokini ostirish, marifat ziyosidan bahramand qilish, haqiqiy vatanparvar, haqiqiy fuqaro etib yetishtirish uchun, eng avvalo, tarbiyachining ana shunday yuksak talablarga javob berishi, ana shunday buyuk fazilatga ega bolishi kerak. Yuqorida qayd etilgan fikrlardan bugungi kun oqituvchisi shaxsiga nisbatan qoyilayotgan talablar mazmuni anglaniladi. Zamonaviy oqituvchi qanday bolishi kerak? Oqitivchi (pedagog) pedagogik, psixologik va mutaxassislik yonalishlari boyicha maxsus malumot, kasbiy tayyorgarlik, yuksak axloqiy sifatlarga ega hamda talim muassasalarida faoliyat yurituvchi shaxs sanaladi. Ozbekiston Respublikasining Talim togrisidagi Qonuni 5-moddasining 3-bandiga muvofiq talim muassasalarida sudlangan shaxslarning pedagogic faoliyat bilan shugullanishlariga yol qoyilmaydi. 5-ilova  P5d0g>gik m0h>r0t tushunch0si. M0h>r0t f0>liyatd0 n0m>yon bo l0di. P5d0g>gik0 f0nid0  p5d0g>gik m0h>r0t tushunch0sining turli t0 rifl0ri m0vjud: p5d0g>gik m0h>r0t p5d0g>gik f0>liyatning yuq>ri d0r0j0si bo lib, u p5d0g>gning b5lgil0ng0n v0qt ichid0 >ptim0l n0tij0l0rg0 erish0 >lishid0 n0m>yon bo l0di. (N.V.Kuzmin0., N.V.KuE0r5v);  o qituvchining ilmiy biliml0ri, ko nikm0l0ri, m5t>dik s0n 0ti v0 sh0Esiy f0zil0tl0ri sint5zi (.I.Sh5rb0k>v);  p5d0g>gik f0>liyatni eg0ll0ng0nlikning yuq>ri d0r0j0si, iEtis>slikk0 d>ir bilim, ko nikm0 v0 m0l0k0l0r h0md0 k0sbiy 0h0miyatli sif0tl0r m0jmui (P5d0g>gik lug 0t);  k0sbiy f0>liyatning yuq>ri d0r0j0d0 t0shkill0nishini t0 minl>vchi sh0Es Eususiyatl0ri k>mpl5ksi (o qituvchi f0>liyatining gum0nistik yo n0ltirilg0ni, k0sbiy biliml0ri, k0sbiy q>biliyatl0ri v0 p5d0g>gik t5Enik0si (I..Zyazyun);  pedagogik mahorat deganda o qituvchining pedagogik psixologik bilimlarni, kasbiy malaka va ko nikmalarni mukammal egallashi, o z kasbiga qiziqishi, rivojlangan pedagogik fikrlashi va intuitsiyaci, hayotga axloqiy estetik munosabatda bo lishi, o z fikr-mulohazasiga ishonchi va qat iy irodasi tushuniladi (I.P. Rachenko). p5d0g>gik m0h>r0t  p5d0g>gik j0r0yonni bilish, uni t0shkil et0 >lish, h0r0k0tg0 k5ltir0 >lish, p5d0g>gik j0r0yonning yuq>ri s0m0r0d>rligini b5lgil>vchi sh0Esning ish sif0ti v0 Eususiyatl0ri sint5zi (N.N.zizEo j05v0);  pedagogik mahorat  o qituvchilarning shaxsiy (bolajonligi, xayrixohligi, insonparvarligi, mehribonligi va h.k.) va kasbiy (bilimdonligi, zukkoligi, fidoyiligi, ijodkorligi, qobiliyati va hokazo.) fazilatlarini belgilovchi xususiyat bolib, oqituvchilarning talim-tarbiyaviy faoliyatida yuqori darajaga erishishini, kasbiy mahoratini doimiy takomillashtirib borish imkoniyatini taminlovchi faoliyatdir (A.Xoliqov); Yuq>rid0gi fikrl0rd0n k5lib chiqq0n h>ld0,  p5d0g>gik m0h>r0t tushunch0sig0 quyid0gi t0rzd0 umuml0shg0n t0 rifni b5rish mumkin: Pedagogik mahorat  bu o quv jarayonining barcha shakllarini eng qulay va samarali holatda tashkil etish, ularni shaxs kamoloti maqsadlari tomon yo naltirish, o quvchilarda ilmiy dunyoqarashni shakllantirish, ularda jamiyat uchun zarur bo lgan faoliyatga moyillik uyg`otishdir. 6-ilova P5d0g>gik m0h>r0tning 0s>siy t0rkibiy qisml0ri  7-ilova Pedagogik fikrlar taraqqiyotida oqituvchi mahorati masalalari Buyuk allomalarimiz oz asarlarida mudarrislar kasbining nozikligini, masuliyatli ekanligini va murakkabligini, shu bilan birga sharafli ekanligini, yoritib, muallimning mahorati, ularga qoyilgan talablar, fazilatlariga oid qarashlar, shogirdlar bilan munosabatga kirishish mahorati, muomalasi togrisida oz mulohazalarini bildirganlar. Uygonish davrining yetuk namoyondalari Abu Nasr Forobiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Unsurul Maoliy Kaykovus, Abul-Qosim Umar Az-Zamaxshariy, Shayx Sadiy Sheroziy, Alisher Navoiy, Abdurahmon Jomiy, Jaloliddin Davoniy, Husayn Voiz al-Koshifiy kabilarning ijodiy merosi pedagogik tafakkurni shakllantirishda bolajak murabbiylarga muhim manba bolib hisoblanadi. Forobiy ozining didaktik qarashlarida ustoz, oqituvchining masuliyatini alohida ifodalaydi. Ustoz, - deydi u,- shogirdlariga qattiq zulm ham, haddan tashqari kongilchaklik ham qilmasligi lozim. Chunki ortiqcha zulm shogirdda ustozga nisbatan nafrat uyg`otadi, bordi-yu ustoz juda yumshoq bolsa, shogird uni mensimay quyadi va u beradigan bilimdan sovib qoladi. Beruniy mamlakatning obodonligi ilmfanning ravnaqi tufayli deb aytadi, yoshlarning baxtsaodati va kamoloti esa ularga bilim va marifat beruvchi mudarrislarga bogliq deb takidlaydi. Ilm va marifat sari intiluvchi tolib va mudarrislarga deydiki: Ilm dargohiga kirar ekansan, qalbing kishini ozdiruvchi illatlardan, odamni kor qilib qoyadigan nafs va turli buzgunchi holatlardan, qotib qolgan turli eski urfodatlardan, hirsdan, raqobatdan, ochkozlikni quli bolishdan ozod bolmogi darkor. Buyuk mutafakkir Abu Ali ibn Sino pedagogik qarashlarida insonning ham aqliy, ham axloqiy, estetik va jismoniy jihatdan rivojlanishi uning kamolga yetishining asosiy mezoni sifatida talqin etiladi. SHarqda SHayx ar-Rais nomi bilan mashhur bolgan alloma - Abu Ali ibn Sino oqituvchi mahorati haqida fikr yuritar ekan, quyidagilarni eslatib otadi: - bolalar bilan muomalada bosiq, jiddiy bolish; - berilayotgan bilimning talabalar qanday ozlashtirib olayotganiga etibor berish; - talimda turli metod va shakllardan foydalanish; - talabaning xotirasi, bilimlarni egallash qobiliyati, shaxsiy xususiyatlarini bilish; - aqliy darajasiga mos ravishda talim berish; - har bir sozning bolalar hissiyotini uyg`otishi darajasida bolishiga erishish zarur. Abul-Qosim Mahmud Ibn Umar Az-Zamaxshariy (1075-1144) jahon ilm-fani va madaniyatiga salmoqli hissa qoshgan mashhur olim va adibdir. U oz asarlarida halollik va pokizalikni, ilmga muhabbatni, mardlik va olijanoblikni uluglaydi. Ulug mutafakkir Navobig ul-kalim (Nozik iboralar) asarida kishilar ilmli bolish, oqitish, yozish bilan hosilu mukammal boladi, olim kishi oqil, bilimdon va chiroyli xushxat yozuvga ega bolsa, bu uning kamolotga yetganligidan dalolatdir, deydi. Asarda mudarrislar togrisida noyob fikrlar bildirilgan: Murabbiy oqib tursagina murabbiy bola oladi, agar oqishni toxtatib qoyar ekan, unda murabbiylik oladi. Shayx Muslihiddin Sadiy Sheroziy XIII asrda Eronda yashab ijod qilgan yirik shoir va mutafakkirdir. U faylasuf-shoir bolishi bilan birga tajribali murabbiy ham bolgan. Shoir Guliston asarida oz davri mudarrislarini turli toifaga bolib, ularni tariflaydi. Qattiqqol oqituvchilarni ..basharasi tirishgan, tili zahar, yomon xulqli, odamlarni ranjitadigan, gadoy tabiatlik, ochkoz, uni korishi bilan shogirdlarining kayfiyati uchar shogirdlar undan bilim va tarbiya ololmaydilar. Yana bir toifadagi oqituvchilar ...sodda, yaxshi va yumshoq kongilli odam. Unar-unmasga sozlamas edi va bolalarni ranjitadigan sozlar ogzidan chiqmas edi. Uning farishtadek axloqliligi va mehribonligini korgan bolalar murabbiyni mensimay qoydilar. Uning yumshoq tabiatlik ekanligini bilishib, ilmni ham organmaydilar. Alqissa bolalar oyin va topolonga berilib vaqtni bekorga otkazdilar. Buyuk mutafakkir Abdurahmon Jomiy XV asrda yashab ijod qilgan. U oz asarlarida insonning yuksak axloqiy hislatlarini, gozal fazilatlarini kuylaydi. Iskandar xirodnomasi asarida muallimlar togrisida noyob fikrlarni bildirgan: muallim aqlli, adolatli, ozida barcha yuksak fazilatlarni mujassamlashtirgan bolishi kerak. Ozini nomunosib tutgan murabbiy hech vaqt bolalarga bilim bera olmaydi. Shoir muallimning hayotdagi ornini quyidagi baytida bayon qiladi: Ustod, muallimsiz qolganda zamon, Nodonlikdan qora bolurdi jahon Alisher Navoiy ijodida muallimlarga munosabat alohida berilgan. Uning fikricha, har bir inson oziga talim va tarbiya bergan ustozini, oqituvchisini umrbod hurmat qilishi va uni ezozlashi kerak. Alisher Navoiy yosh avlod tarbiyasini har qanday tasodifiy murabbiyga ishonib topshirib bolmasligini aytib, oqituvchiga yuksak talablarni qoyadi. Bolani tarbiyalash va unga bilim berish, uning qobiliyatini ostirish uchun nihoyatda savodli oqituvchi va mahoratli tarbiyachi bolish kerak. Alisher Navoiy oqituvchini faqat dars beruvchi, bilim beruvchi deb bilmaydi, balki mahoratli tarbiyachi bolishi lozim deb ilm va odobni birga olib borilishini, bu ikki jarayon hech qachon ajralmasligini takidlab otadi. Buyuk alloma ozining Mahbub-ul qulub didaktik asarida oqituvchi xalq oldida obroga, hurmat va izzatga sazovor bolishi kerakligini, u xalq gami bilan yashashini, xalqqa yordam beruvchi, xalq bilan birga bolishi lozimligini aytadi. Nodon, mutaasib, johil mudarrislarni tanqid qilib, mudarris olimlar orasidagi eng sara malak qiyofali kishi bolishi, yani sof kongilli, pok qalbli, insofli, karam-muruvvatli, odobli, vafoli, kishilikning eng yaxshi va oliyjanob hislatlarini ozida aks ettiruvchi bolishi kerak deydi. Ayniqsa, madrasalarda talim-tarbiya bilan shugullanuvchi mudarrislarga jiddiy talablarni qoyadi: Mudarris kerakki, garazi mansab bolmasa va bilmas ilmni aytishga urinmasa, manmanlik uchun dars berishga havas korgazmasa va olgirlik uchun gap-soz va gavgo yurgizmasa, nodonlikdan sallasi katta va pechi uzun bolmasa, gerdayish uchun madrasa ayvoni unga bosh orin bolmasa, yaramasliklardan qorqsa va nopoklikdan qochsa... nainki, ozini olim bilib, necha nodonga turli xil fisq ishlarni qilish mumkin, balki halol desa, qilmas ishlarni qilmoq undan sodir bolsa va qilar ishlarni qilmaslik unga qoida va odat bolib qolsa, bu mudarris emas, yomon odatni tarqatguvchidir. Demak, mudarris bilimli, fozil va donishmand bolishi, kishilikning eng yaxshi fazilatlarini ozida mujassamlashtirgan oliyjanob va kamtarin bolishi, har qanday yaramas ishlardan holi va pok bolishi, oz xulqi va odobi bilan boshqalarga namuna bolishi lozim. Oqituvchilarning kasbiy mahoratlarini takomillashtirish togrisidagi muammolar Yevropa olimlari Ya.A.Komenskiy, Djon Lokk, G.Pestalotssi, A.Disterverg, K.D.Ushinskiy kabilarning asarlarida oz ifodasini topgan. Jumladan, chex olimi, mashhur pedagog Ya. A. Komenskiy oqituvchining eng muhim xususiyatlari qatoriga bolalarni sevishi, yuksak axloqi, bilimdonligi, iqtidori, qobiliyati kabilarni kiritadi va ularning mohiyatini mukammal tavsiflab beradi. Yan Amos Komenskiy oz davrida oqituvchilarning bola dunyoqarashini rivojlantirishdagi roliga yuqori baho berib, oqituvchilik yer yuzidagi har qanday kasbdan kora yuqoriroq turadigan juda faxrli kasb ekanligini takidlaydi. Muallifning fikricha, oqituvchi oz burchlarini chuqur anglay olishi hamda oz qadr-qimmatini tola baholay bilishi zarur. Ya.A. Komenskiy oqituvchi obrazini tasvirlar ekan, uning shaxsida quyidagi fazilatlar namoyon bolishi maqsadga muvofiqligini takidlaydi: vijdonli, ishchan, sabotli, axloqli, oz ishini sevuvchi, oquvchilarga mehr bilan muomala qiluvchi, ularda bilimga havas uygotuvchi, oquvchilarni oz ortidan ergashtiruvchi va diniy etiqodni shakllantiruvchi. I.G.Pestalotssi oqituvchining kasbiy sifatlariga baho berish bilan birga, asosan uning xalq talimi tarmogini takomillashtirishdagi roli hamda fan asoslarini egallashdagi ahamiyati va vazifalariga toxtalib otadi. A. Disterverg oqituvchining talimdagi roliga yuqori baho berib, u oz faoliyatini chuqur bilib, pedagogik mahoratini oshirib borishi oquvchilarni qalbdan yoqtirishi natijasida yuzaga keladi deb uqtiradi. Oqituvchi bolalarning individual xususiyatlarini, qobiliyatini, faoliyatini mukammal bilishi uchun muayyan darajada psixologik bilimlarga ham ega bolishi kerakligini takidlab otgan. Pedagog olim Djon Lokk oqituvchi psixologiyasining eng muhim jihatlarini ishlab chiqqan. Ular orasiga motadillik, gayrat-shijoatlilik, ehtiyotkorlik kabi hislatlarni kiritib, oqituvchining pedagogik faoliyatidagi rolini asarlarida yoritib bergan. A.I.Gersen, L.N.Tolctoy, I.G.Chernishevskiy, K. D.Ushinskiy kabi rus pedagog olimlari garb mutafakkirlari goyalarining vorislari sifatida mazkur muammolarga oz mulohazalarini bildirganlar. Jumladan, A.I.Gersen mulohazalariga kora, oqituvchining asosiy hislati bu uning bolalar bilan munosabatda bolayotganligini sezishda, bolalar ruhiy dunyosini tushuna olishida, axloqiy qobiliyatining mavjudligida, chunki u shunday istedodga ega bolmogi zarurki, unga har qaysi oqituvchi erisha olmaydi. Taniqli rus pedagogi K.D.Ushinskiy talim-tarbiya jarayonida oqituvchining roli va shaxsiga yuqori baho berib, oqituvchi kasbiga oid ilmiy mulohazalarida hech bir Qonun yoki Programma, talim-tarbiya togrisidagi metod yoki tamoyillar oqituvchi shaxsining pedagogik faoliyatdagi mahorati ornini bosa olmaydi deb hisoblaydi. K.D.Ushinskiy oqituvchi manaviyati va kasbiy faoliyatiga yuqori baho beradi hamda ularning kasbiy malakalarini doimiy ravishda takomillashtirib borish maqsadga muvofiq ekanligi togrisidagi goyani ilgari suradi. Mazkur goyaning ijtimoiy ahamiyatini tasdiqlovchi tizim oqituvchilarni qayta tayyorlovchi kurslar tizimini tashkil etishni u ilk bor asoslab bergan. K.D.Ushinskiy oqituvchining mashaqqatli mehnatini tariflab shunday deydi: Hali etilmagan va fikri xayoli tarqoq bolgan ottiz yoki qirqta oquvchining ongini butun dars davomida mashgul qilib turish uchun oqituvchi oz sozlari va bergan masalalari togrisida kop bosh qotirishi, serdiqqat bolishi kerak. Mana shu sababdan bilimi bolgan har bir kishi oqituvchi bolishga layoqatli bolavermaydi. Jamiyat tomonidan hamma vaqt ham etarlicha tarif qilinmaydigan bu vazifani insof bilan ado qilmoq uchun zor matonat va mahorat talab qilinadi. K.D.Ushinskiyning takidlashicha, oqituvchi qalbining bolalarga nisbatan mehrini bildiruvchi axloqiy hislatlaridan biri, muallimning tarbiyaviy kuchini va qobiliyatini korsatadigan manaviy oyinasi ijtimoiy qimmatga ega bolib, barkamol shaxsni tarbiyalab voyaga etkazishda namoyon boladi. Pedagogik faoliyatning yana bir muhim tarkibiy qismi oqituvchining xapakteri va his-tuygularida, uning oquvchilar bilan muloqotga kirishish usulida namoyon boluvchi pedagogik-psixologik takt (odob, axloq) xususiyatlarini qollashdir. Uning fikricha psixologik takt (odob, axloq) hayotimizning barcha jabhalarida goyatda keng qollaniladigan faoliyat turi, shuning uchun ushbu taktlarga ega bolmasdan, odamlar orasida hech qanday muloqot va nutq qobiliyatining ozi ham bolishi mumkin emas, deb takidlaydi. Aqlli, fikran boy, bagri keng insonchalik hech narsa yoshlarni qiziqtirmaydi, ozining ortidan ergashtira olmaydi ham..., aql aql bilan tarbiyalanadi, vijdon vijdon bilan, vatanga sadoqatlilik bevosita vatan uchun xizmat qilish bilan..., deb takidlagan edi mashhur rus pedagogi V.A.Suxomlinskiy. Oqituvchi ozining butun borligi, kundalik hayoti, manaviy madaniyati bilan hamkasblari va oquvchilarga ornak boladi va ularni oz ortidan ergashtiradi. Oqituvchida pedagogik mahoratni shakllantirishning ilmiy nazariy asoslari pedagog olim V.A. Slastyonin tomonidan ham tadqiq qilingan. U kasbiy pedagogik tayyorgarlik, oqituvchining shaxsi va kasbiy shakllanish yonalishi va bunda pedagogik mahorat togrisida soz yuritib, shunday yozadi: Oqituvchi muntazam ravishda pedagogik nazariyalarga tayansagina, oqituvchilik mahoratini egallaydi. Chunki, pedagogik amaliyot doimiy ravishda pedagogik nazariyaga murojaat qilishni taqozo etadi. Birinchidan, ilmiy nazariyalar taraqqiyotning umumiy qonuniyatlari, tamoyillari, qoidalarini aks ettiruvchi ilmiy bilimlardir, amaliyot bolsa, doimo aniq vaziyatga asoslanadi. Ikkinchidan, pedagogik faoliyat falsafa, pedagogika, psixologiyaga oid bilimlar sinteziga asoslanuvchi yaxlit jarayondir. Bu bilimlar sintezisiz pedagogik amaliyotni maqsadli qurish juda mushkul. Demak, oqituvchidan nafaqat pedagogik mahoratni mukammal egallash talab etiladi, balki, pedagogik amaliyotni togri va maqsadli tashkil qilish uchun chuqur ilmiy nazariy malumotlarga ham ega bolish lozim. Buyuk rus adibi L.N.Tolstoy oqituvchi fazilatining mukammalligini oz mutaxassisligiga nisbatan ijobiy munosabatda bolishi bilan bir vaqtda bolalarga bolgan munosabatida, ularni xuddi oz farzandlaridek jon-dilidan sevishida ekanligida korgan. Uning takidlashicha, agar oqituvchi faqat ishiga havas qoygan bolsa, u yaxshi oqituvchi boladi. Agar oqituvchi bolaga faqat otasi va onasi kabi havas qoygan bolsa, u oldingi oqituvchidan yaxshiroq boladi. Bordiyu, ikkala hislatni ham ozida mujassamlashtirsa, u holda u mukammal va mahoratli oqituvchi bola oladi. Malumki, pedagogik mahorat tizimida oqituvchining pedagogik nazokati (odobi) muhim mavqega ega. Oqituvchi nazokatsiz, kasb odobisiz yuksak choqqilar sari odimlay olmaydi. Masalaga shu nuqtai nazardan yondashilganda, muallifning sozlari, oqituvchi pedagogik mahoratiga qoyilgan talablarga mos va hamohangdir. Taniqli rus pedagogi A.S.Makarenko oz asarlarida oqituvchining kasbiy fazilati togrisida quyidagi fikrlarini bayon qilgan: Pedagog darsda malum bir oziga xos rolni oynamasligi mumkin emas. Sinf sahnasida rol oynashni bilmaydigan oqituvchi kasbiy faoliyat olib borolmaydi. U malum manoda aktyor. Bizning xulq-atvorimiz, felimiz, xarakterimiz biz uchun pedagogik qurol bolishi ham aslo mumkin emas. Bolalarni qalb va kongil azoblari bilan, hijronli his-tuygularimiz yordamida tarbiyalashga umuman yol qoyib bolmaydi. Axir biz insonmiz. Har qanday boshqa kasb egalarida kongil zahmatisiz ish bitirish mumkin bolsa, pedagog ham kongil azobisiz faoliyat olib borishi lozim boladi. Oquvchiga bazan muloqotda kongil azobini namoyish etishga togri keladi. Buning uchun pedagog sahnadagi aktyordek ijobiy rol oynashni ham bilishi kerak. Tasodifiy pedagogik vaziyatlarda oqituvchi gazablanganda, quvonganda, xafa bolganida, tushkun bir ahvolga tushganida ichki his-tuygularini bir holatdan boshqa holatga, bir shakldan boshqa shaklga aktyorlarga xos iqtidor bilan otkazishni ham bilishi kerak. Biroq shunchaki tashqi, sahnaviy rol oynash yaramaydi. Bu oyinda pedagogning ajoyib shaxsiy mahorati bilan boglaydigan qandaydir kamar bor, bu sizning gozal xulqingizni namoyish etib boglovchi rolingiz. Bu sahnadagi oyin olik bir holat yoki texnika emas, balki qalbingizdagi yashirin his-tuygularingizni, mehringizni namoyon etuvchi haqiqiy jarayondir. Pedagog olim oqituvchining hech bir kasbga oxshamaydigan kasbiy faoliyatini yuksak baholab, Tarbiyachi tashkil etishni, yurishni, hazillashishni, quvnoq yoki jahldor bolishni bilishi lozim, u ozini shunday tutishi kerakki, uning har bir harakati, yurish-turishi, kiyinishi bolalarni tarbiyalasin deb yozgan edi. Shunday qilib, yevropa mutafakkirlari oz ilmiy asarlarida oqituvchining bir qator muhim fazilatlari haqida fikr yuritganlar. Bularning qatoriga quyidagi fikrlarni alohida qayd etish lozim: oqituvchining har tomonlama barkamol bolishi, ozining yuksak hislatlari va his-tuygulari bilan boshqa kasbdagi kishilardan ajralib turishi, bolalar ruhiyatiga oson kira olish kobiliyati, darslarni ozlashtirishda orqada qolganlar bilan individual ishlar olib borish, oquvchilar diqqatini oziga qaratish mahorati, mustaqil ishlash va oz mahoratini, malakasini oshirish, pedagogik-psixologik odob (takt)ga ega bolish, notiqlik sanatini puxta bilish kabilardir. Shuni takidlab otish joizki, Sharq va Garb mutafakkirlari tomonidan tahlil qilingan oqituvchi kasbi haqidagi kopgina mulohazalar hozirgi kungacha oz ahamiyatini saqlab kelmoqda, demak millati va kelib chiqishidan qatiy nazar ajdodlar merosini takomillashtirish evaziga hozirgi kunda talim va tarbiyani yanada yuksak bosqichlarga kotarish mumkin. 2.3.2. O qituvchi f0>liyatid0 p5d0g>gik q>biliyat. Kommunikativ malakalar va ta sir etish mavzusidagi ma lumotli ma ruza ta lim texnologiyasi modeli Ma ruzaga ajratilgan vaqt  2 sTalabalar soni  50 taO quv mashg ulotining shakliMa lumotli ma ruzaMashg ulotning rejasiQobiliyat va pedagogik qobiliyat haqida tu-shuncha. Pedagogik qobiliyatning turlari va ularning tavsifi. Pedagogik qobiliyatni shakllantirish yollari. Oqituvchining kommunikativ malakasi va kommunikativ tasir etish usullari. Oqituvchining kommunikativ qobiliyatini rivojlantirish yollari.Oquv mashgulotining maqsadiTalabalarda pedagogik qobiliyat va uning turlari, kommunikativ konikmalar haqidagi bilimlarni tarkib toptirish. Pedagogik vazifalar: - qobiliyat va pedagogik qobiliyat tushunchalari mohiyatini aniqlashtirish; - pedagogik qobiliyatning turlarini tasniflash va ularga tavsif berish; - pedagogik qobiliyatni shakllan-tirish yollarini korsatib berish; - oqituvchining kommunikativ malakasini tavsiflash va kommunikativ qobiliyatini shakllantirish yollariga izoh berish.Oquv faoliyati natijalari: - qobiliyat va pedagogik qobiliyat tushunchalari tarifini bilib oladilar; - pedagogik qobiliyatning turlari bilan tanishadilar; - pedagogik qobiliyatni shakllantirish yollarini tahlil etishadi; oqituvchining kommunikativ tasir korsatish usullari va kommunikativ qobiliyatni shakllantirish yollarini ozlashtiradilar. Talim metodiMaruza, blits-sorov, tushuntirish, suhbat, Talabalarning oquv faoliyatini tashkil ettish shakliOmmaviy, individualDidaktik vositalarMaruza matni, slayd-prezentatsiyaTalimni tashkil etish sharoitiMaxsus texnik vositalar bilan jixozlangan xonaNazorat Oz-ozini nazorat qilish, refleksiya O qituvchi f0>liyatid0 p5d0g>gik q>biliyat. Kommunikativ malakalar va ta sir etish mavzusidagi ma lumotli ma ruzaning texnologik kartasi Ish bosqichlari va vaqtiFaoliyat mazmuniO qituvchiTalaba1-bosqich. O quv mashg ulotiga kirish (Da vat bosqichi) (5 minut)Talabalarni mavzuning nomlanishi, rejadagi masalalar va mustaqil oqish uchun adabiyotlar bilan tanishtiradi (1-ilova).Tinglashadi, yozib borishadi. Talabalarning mavjud bilimlarini mustahkamlash maqsadida qobiliyat, kommunikatsiya, tarbiya metodlariga doir blits-sorov savollarini taqdim etadi (2-ilova).Savollarni tinglaydi va oz munosabatini bildiradi2-bosqich. Asosiy (Anglash bosqichi) (65 minut)2.1. Qobiliyat va pedagogik qobiliyat haqida tushunchalarining mohiyatini ochib beradi (3-ilova).Qobiliyat va pedagogik qobiliyat tushunchalari tarifini daftarlariga yozib oliadi 2.2. Pedagogik qobiliyatning turlarini tasniflaydi va ularga tavsif beradi (4-ilova).Ozlarni qiziqtirgan savollar bilan murojaat etadilar2.3 Pedagogik qobiliyatni shakllan-tirish yollarini bayon etadi (5-ilova).Oqituvchi tomonidan berilgan savollarga javob berishadi2.4. Oqituvchining kommunikativ malakasi va kommunikativ tasir etish usullari haqida malumot beradi (6-ilova).Oqituvchining kommunikativ tasir etish usullarini daftarlariga yozib olishadi2.5. Oqituvchining kommunikativ qobiliyatini rivojlantirish yollarini korsatib beradi (7-ilova)Ozlarni qiziqtirgan savollar bilan murojaat etadilar3-bosqich. Yakuniy (Fikrlash bosqichi) (10 minut)3.1. Talabalarning mavzu yuzasidan savollarga javob beradi. Ozlarni qiziqtirgan savollar bilan murojaat etadilarAniq tasavvurlar shakllanmagan qismlarini qayta tushuntiradi. Oz fikrlarini boyitadi va to ldiradi.  1-ilova Mavzu: O qituvchi f0>liyatid0 p5d0g>gik q>biliyat. Kommunikativ malakalar va ta sir etish. Reja: Qobiliyat va pedagogik qobiliyat haqida tu-shuncha. Pedagogik qobiliyatning turlari va ularning tavsifi. Pedagogik qobiliyatni shakllantirish yollari. Oqituvchining kommunikativ malakasi va kommunikativ tasir etish usullari. Oqituvchining kommunikativ qobiliyatini rivojlantirish yollari. Adabiyotlar: Karimov I.A. Yuksak manaviyat yengilmas kuch. Toshkent: Manaviyat, 2008. 787E^60520 .. 5403>38: B5E=>;>38O 20 ?5403>38: <0>@0B.  ">H:5=B: 87><89 =><84038 "#, 2006. Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. 0@A;8:. .".<>=>2, .%.%>6052, !..048O@>20, ..-H:C;>2. ".:  IQTISOD-MOLIYA , 2009. Xoliqov A. Pedagogik mahorat. T.: IQTISOD-MOLIYA, 2011. Hikmatnoma. //Toplovchi N.Eshonqulov. Toshkent: Cholpon, 1992. 2-ilova Blits-sorov savollari Qobilyat deganda nimani tushunasiz? Psixologiyada qobiliyatning qanday turlari ajratib korsatiladi? Iqtidor va istedodning qobiliyatga qanday aloqadorligi mavjud? Qobiliyat tushunchasining konikma va malakalar bilan bilan qanday aloqadorligi mavjud? Sozsiz insonga tasir etish mumkinmi? Siz oquvchingizga tasir korsatmoqchi bolsangiz qanday usullsrdan foydalangan bo lar edingiz? 3-ilova Qobiliyat va pedagogik qobiliyat haqida tushuncha Q>biliyat  >d0m psiEik0sining eng muhim hususiyatl0rid0n biri bo lib, bu Eususiyatl0rni E0dd0n t0shq0ri k5ng to ldirish imk>ni >qib0tid0 q0nd0ydir bir q>biliyatning nisbiy z0ifligi, h0tt>ki shund0y bu q>biliyat bil0n h0mm0sid0n ko r0 bir-biri bil0n ch0mb0rch0s b>g liq f0>liyatning muv0f0qqiyatli b0j0rish imk>ni 0sl> yo q em0s. Qobiliyat bilimdan farq qiladi. Bilim  bu ilmiy mutolaalar natijasidir, qobiliyat esa insonning psixologik va fiziologik tuzilishiga xos bolgan xususiyatdir. Qobiliyat bilim olish uchun zaruriy shart-sharoit yaratadi, shu bilan birga, u malum darajada bilim olish mahsulidir. Umumiy va maxsus bilimlarni ozlashtirish, shuningdek, kasbiy mahoratni egallash jarayonida qobiliyat mukammallashib va rivojlanib boradi. Qobiliyatga yaqinroq turadigan tushunchalar konikma va malakalardir. Konikmalar oqituvchining kasbiy faoliyati jarayonida hosil qilingan tajriba va bilimlar asosida bajariladigan ishning mukammal usuli. Malakalar  o qituvchining ongli faoliyatni bajarishi jarayonida hosil qilingan kasbiy intellektual faoliyatning avtomatlashgan komponentlari yig indisi. Q>biliyatl0r bilim, ko nikm0 v0 m0l0k0l0rd0 0ks etm0ydi, b0lki ul0rni eg0ll0sh din0mik0sid0 n0m>yon bo l0di. F0>liyat uchun z0rur bo lg0n bilim v0 ko nikm0l0rni o zl0shtirish j0r0yonid0 yuz0g0 chiq0dig0n f0rql0r q>biliyatl0r to g risid0 mul>h0z0 yuritish imk>nini b5r0di. D5m0k, sh0Esniig f0>liyatini muv0ff0qiyatli 0m0lg0 >shirish sh0rti his>bl0ng0n, bilim ko nikm0 v0 m0l0k0l0rni eg0ll0sh din0mik0sid0 yuz0g0 chiq0dig0n f0rql0rd0 n0m>yon bo l0dig0n individu0l psiE>l>gik Eususiyati q>biliyatl0r d5yil0di. Ushbu Eususiyatni 0niql0sh uchun b0 zi bir >mill0rni t0hlil qilish m0qs0dg0 muv>fik; 0) sh0Esning mu0yyan sif0tl0ri yig indisi b5lgil0ng0n v0qt >r0lig id0 eg0ll0g0n f0>liyati t0l0bl0rig0 j0v>b b5rs0-und0 m0zkur f0>liyatg0 nisb0t0n q>biliyati m0vjuddir; b) ins>n shund0y h>l0tl0rd0 f0>liyat t0l0big0 j0v>b b5r0 >lm0s0-psiE>l>gik sif0tl0r, ya ni q>biliyatl0r m0vjud em0sdir (jud0 z0ifdir). L5kin Eususiyatli sh0Es ko nikm0 v0 m0l0k0l0rni eg0ll0y >lm0ydi, d5g0n m0 n> 0ngl0tm0ydi, bir>q ul0rni eg0ll0sh v0qti cho zilib k5t0di, E>l>s. Shund0y qilib, q>biliyatl0r individu0l psiE>l>gik Eususiyatl0r bo lishi bil0n birg0: 0) ul0rni sh0Esl0rning m0vjud b>shq0 Eusu-iyatl0rig0, 0qliy sif0tl0rg0, E>tir0 Eisl0tl0rg0 E0r0kt5r f0zil0tl0rig0, hissiy k5chinm0l0rig0 v0 b>shq0l0rg0 q0r0m0-q0rshi qo yish mumkin em0s; b) shuningd5k, q>biliyatl0rni sh0Esning m0zkur Eususiyatl0ri bil0n q0t>rg0 qo yish, ul0rni 0yniyl0shtirnsh E0m nuqs>nl0rni k5ltirib chiq0r0di. Shuni t0 kidl0sh j>izki, mul>h0z0 bildirilg0n sif0tl0rd0n b0 zi biri yoki ul0rning yig indisi f0>liyat t0l0bl0rig0 j0v>b b5r0 >ls0 yoki ul0rning t0 sirid0 vujudg0 k5ls0, u h>ld0 sh0Esning m0zkur individu0l Eususiyatl0rini q>biliyatl0r d5b 0t0sh imk>niyati tug il0di. Pedagogik qobiliyat  bu qobiliyat turlaridan biri bo lib, kishining pedagogik faoliyatga yaroqliligini va shu faoliyat bilan muvaffaqiyatli shug`ullana olishini aniqlab beradi. Pedagogik psixologiyada oqituvchilik faoliyatida pedagogik qobiliyatlarning tutgan ornini ilmiy izohlab berishga oid samarali tadqiqotlar olib borilgan. Yirik psixolog S.L.Rubinshteyn takidlab otganidek, pedagogik jarayon oqituvchi-tarbiyachining faoliyati tariqasida rivojlanuvchi bola shaxsini shakllantiradi, bu esa pedagogning oquvchi faoliyatiga naqadar rahbarlik qilishiga yoki aksincha, unga ehtiyoj sezmasligiga bog`liq. Bola shaxsining rivojlanishida oqituvchining roli benihoya muhimdir, chunki u talim va tarbiya jarayonining tashkilotchisi vazifasini bajaradi. Shu bois, hozirgi sharoitda oqituvchining tashkilotchilik qobiliyatiga nisbatan yuksak talab qoyiladi, shuning uchun ijtimoiy-tarixiy tajribalarning boyligi ehtiyojlar kolamining ortishiga bevosita bog`liq. XX 0srning 70-80-yillarda o qituvchining xarakter-xislatlari, pedagogik qobiliyatlari, unda tarbiyachilik mahoratini tarkib toptirish shartlari chuqur o rganildi. Jumladan, rus olimasi N.V.Kuzmina o qituvchilik faoliyatida pedagogik qobiliyatlarning o rni va ularni tarkib toptirishga oid qator ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borgan. U oz tadqiqotlarida pedagogik qobiliyatlarni gnostik (bilishga oid), proyektiv (oldindan rejalashtirishga qaratilgan), konstruktiv, tashkiliy va kommunikativ turlarga ajratib, ularning har biriga chuqur psixologik tarif beradi. N.V.Kuzmina pedagogik qobiliyatning muhim alomatlari qatoriga kuzatuvchanlikni ham kiritadi, oqituvchining bu hislati oquvchining ichki kechinmalari, his-tuyg`ulari kabi omillarni aniqlashga xizmat qiladi. Tadqiqotchi A.I.Shcherbakov fikriga kora, pedagogik faoliyat bu oqituvchi oldiga jiddiy talablar qoyadigan murakkab psixologik aktdir. Pedagogik faoliyat oqituvchini chuqur va puxta bilimga, pedagogik qobiliyatga, mustahkam xarakterga, yuksak manaviyatga ega bolishini taqozo qiladi. A.I.Shcherbakov oqituvchi shaxsi oltita kasbiy-tarkibiy qismdan iborat ekanligini takidlaydi: 1) yuksak saviyadagi bilim va madaniyat; 2) yonalishning aniq ifodalanganligi; 3) yuksak axloqiy hislarning mavjudligi; 4) yuqori darajada yuzaga keluvchi faollik va barqaror mustaqillik; 5) qatiy va silliq xarakter; 6) pedagogik qobiliyatlar. 4-ilova Pedagogik qobiliyatning turlari va ularning tavsifi Yirik olim F.N.Gonobolin pedagogik qobiliyatlarni quyidagi turlarga ajratishni taklif etadi: 1) didaktik qobiliyatlar; 2) akademik qobiliyatlar; 3) pertseptiv qobiliyatlar; 4) nutq qobiliyatlari; 5) tashkilotchilik qobiliyati; 6) avtoritar qobiliyatlar; 7) kommunikativ qobiliyatlar; 8) pedagogik xayolot; 9) diqqatni taqsimlay olish qobiliyati. F.N.Gonobolin pedagogik qobiliyatlarni tarkib toptirish bosqichlari, xususiyatlari va xossalari tog`risida mukammal malumotlar beradi. Talim va tarbiya jarayonini takomillashtirishda pedagogik qobiliyatlarning roli tajriba materiallariga asoslanib sharhlab beriladi. K0sbiy-p5d0g>gik f0>liyatning muv0f0qqiyatli 0m0lg0 >shishi ko p jih0td0n p5d0g>gning m0Esus p5d0g>gik q>biliyatl0rni eg0ll0g0nligig0 b>g liq: T.I.G0v0k>v p5d0g>gik q>biliyatl0rni quyid0gi t0rzd0 guruhl0shtirishni t0klif et0di: >b 5kt(t0 lim >luvchil0r)ni his et0 >lish; k>mmunik0tiv (kishil0r bil0n 0l>q0 o rn0tish, s0mimiylik, mul>q>tch0nlik); p5rts5ptiv (k0sbiy 5tuklik, emp0tiya, p5d0g>gik intuitsiya); sh0Es din0mizmi (ir>d0viy t0 sir ko rs0tish v0 m0ntiqiy ish>ntirish q>biliyati); em>tsi>n0l b0rq0r>rlik (o z-o zini b>shq0r0 >lish q>biliyati); kr50tiv (ij>diy ishg0 q>biliyatlilik). M0Esus q>biliyatl0r h0m o qituvchining o rg0tuvchilik, h0m t0rbiyaviy ishig0 t000luqlidir. O qituvchining o qitish, o qish v0 o rg0tishg0 d>ir q>biliyatl0rig0 quyid0gil0rni kiritish mumkin: o rg0nil0dig0nl0rini ko r0 >lish v0 his et0 >lish q>biliyati; o quv m0t5ri0lini must0qil t0nl0y >lish, t0 limning s0m0r0li m5t>dl0ri v0 m0qbul v>sit0l0rini 0niql0y >lish; o quv m0t5ri0lini tushun0rli b0yon et0 >lish, uning b0rch0 t0 lim >luvchil0r uchun tushun0rli bo lishini t0 minl0sh; t0 lim >luvchil0rning individu0lligini his>bg0 >lish bil0n b>g liqlikd0 o qitish j0r0yonini t0shkil et0 >lish q>biliyati; o quv j0r0yonid0 p5d0g>gik t5En>l>giyal0rd0n f>yd0l0n0 >lish q>biliyati; t0 lim >luvchil0rning h0r t>m>nl0m0 riv>jl0nishini t0shkil etish q>biliyati; o zining p5d0g>gik m0h>r0tini t0k>mill0shtirish q>biliyati; o zining sh0Esiy t0jrib0sini b>shq0l0rg0 uz0tish q>biliyati; must0qil t0 lim >lish v0 o z-o zini riv>jl0ntirishg0 q>biliyatlilik. T0rbiyaviy ishni t0shkil etish bil0n b>g liq p5d0g>gik q>biliyatl0r quyid0gil0rd0 yorqin n0m>yon bo l0di: b>shq0 kishil0rning ichki his-tuyg ul0rini to g ri b0h>l0y >lish, b>shq0l0r h0qid0 q0yg ur0 >lish q>biliyati (emp0tiyag0 q>biliyatlilik); t0qlid uchun n0mun0 bo lishg0 q>biliyatlilik; t0rbiyaviy j0r0yond0 individu0l o zig0 E>slikl0rini his>bg0 >lishg0 q>biliyatlilik; r0g b0t v0 o z0r> bir-birini tushunish, mul>q>tni z0rur uslubini t0nl0y >lishg0 q>biliyatlilik; o zig0 hurm0t bil0n mun>s0b0td0 bo lish, t0rbiyal0nuvchil0r >r0sid0 >bro g0 eg0 bo lish q>biliyati. P5d0g>g >lim I.P.P>dl0siy p5d0g>gik q>biliyatning tuzilishini quyid0gi t0rzd0 0niql0shtirg0n: t0shkil>tchilik  t0 lim >luvchil0rni jipsl0shtirish, ul0rning f0>liyatini r5j0l0shtirish, j0m>0viy ishg0 j0lb etish, yakunl0rini chiq0rish; di0gn>stik  o quv m0t5ri0lini t0nl0y >lish, o quv m0t5ri0lini tushun0rli, 0niq, >br0zli, ish>nchli v0 tizimli b0yon et0 >lish; o quvchil0rning bilishg0 qiziqishl0ri v0 int5ll5ktini riv>jl0ntirishni r0g b0tl0sh, o quv-biluv f0>lligini >shirish h0md0 t0nqidiy fikrl0shni riv>jl0ntirish v0 ij>dk>rlikk0 q>biliyatlilik; p5rts5ptiv  t0 lim >luvchil0rning ichki >l0mig0 t0 sir ko rs0tish; ul0rning em>tsi>n0l h>l0tini E>lis b0h>l0sh, psiEik0sid0gi o zig0 E>slikl0rni 0niql0y >lish ko nikm0si; k>mmunik0tiv  t0 lim >luvchil0r v0 j0m>0 bil0n p5d0g>gik m0qs0dg0 q0r0tilg0n mun>s0b0tni o rn0t0 >lish ko nikm0si; sugg5stiv (sugg5stiya - ish>ntirish)  o quvchil0rg0 em>tsi>n0l t0 sir ko rs0tish; t0dqiq>tchilikk0 d>ir  p5d0g>gik j0r0yon v0 v0ziyatl0rni 0ngl0sh h0md0 >b 5ktiv b0h>l0y >lish ko nikm0si; ilmiy-bilishg0 d>ir  t0nl0ng0n iEtis>slikk0 d>ir b5lgil0ng0n h0jmd0gi ilmiy biliml0rni eg0ll0y >lish q>biliyati; gn>stik  >b 5kt, j0r0yonni v0 o z f0>liyati n0tij0l0rini t0dqiq etish h0md0 >ling0n n0tij0l0r 0s>sid0 uni k>rr5ktsiyal0y >lish q>biliyati. Pedagogika va psixologiya sohasida olib borilgan ilmiy tadqiqotlarga asoslanib, bizningcha, o qituvchining pedagogik qobiliyatlarini quyidagicha klassifikatsiya qilish mumkin. 1. Didaktik qobiliyat bu oson yol bilan murakkab bilimlarni oquvchilarga tushuntira olishdir. Bunda oqituvchining oquv materialini oquvchilarga tushunarli qilib bayon etishi, mavzu yoki muammoni ularga aniq va tushunarli qilib aytib berishi, oquvchilarda mustaqil ravishda faol fikrlashga qiziqish uyg`ota olishi kozda tutiladi. Oqituvchi zarurat tug`ilgan holatlarda oquv materialini ozgartira, soddalashtira oladi, qiyin narsani oson, murakkab narsani oddiy, tushunarsiz, noaniq narsani tushunarli qila oladi. 2. Akademik qobiliyat barcha fanlar yuzasidan muayyan bilimlarga ega bolishlik. Bunday qobiliyatlarga ega bolgan oqituvchi oz fanini oquv kursi hajmidagina emas, balki ancha keng va chuqurroq biladi, oz fani sohasidagi yangiliklarni kuzatib boradi. Fan-texnika, ijtimoiy-siyosiy hayotga doir qiziqishlari bilan kop narsalarni organib boradi. 3. Pertseptiv qobiliyat qisqa daqiqalarda oquvchilar holatini idrok qila olish fazilati, bu oquvchining, tarbiyalanuvchining ichki dunyosiga kira olish qobiliyati, oquvchi shaxsini va uning vaqtinchalik ruhiy holatlarini juda yaxshi tushuna olish bilan bog`liq bolgan psixologik kuzatuvchanlikdir. Bunday oqituvchi kichkinagina alomatlar, uncha katta bolmagan tashqi belgilar asosida oquvchi ruhiyatidagi koz ilg`amas ozgarishlarni ham fahmlab oladi. 4. Nutqiy qobiliyat ixcham, manoli, ohangdor, muayyan ritm, temp, chastotaga ega bolgan nutq, shuningdek, oqituvchi nutqining jarangdorligi, uning pauza, mantiqiy urg`uga rioya qilishi, qobiliyatli oqituvchining nutqi darsda hamisha oquvchilarga qaratilgan boladi. Oqituvchi yangi materialni tushuntirayotgan, oquvchining javobini tahlil qilayotgan, maqullayotgan yoki qoralayotgan bolsa ham uning nutqi hamisha ozining ichki kuchi, ishonchi, ozi gapirayotgan narsaga qaratilganligi bilan ajralib turadi. Fikrlar ifodasi oquvchi uchun aniq, sodda, tushunarli boladi. 5. Tashkilotchilik qobiliyati sinf-guruh yoki jamoani uyushtirish va uni boshqarish istedodi. Tashkilotchilik oquvchilarni xilma-xil faoliyat turiga jalb qilish uchun asos hisoblanadi. Bu qobiliyat, birinchidan oquvchilar jamoasini uyushtirish, jipslashtirish, muhim vazifalarni hal etishga ruhlantirish bolsa, ikkinchidan, oz shaxsiy ishini tog`ri uyushtirish qobiliyatidir. 6. Obroga ega bolishlik qobiliyati - ozining shaxsiy xususiyati, bilimdonligi, aql-farosatliligi, mustahkam irodasi bilan obro orttirish uquvchanligi. Fanda bu qobiliyat turi avtoritar qobiliyat, deb ham yuritiladi. Obroga ega bolish oqituvchi shaxsiy sifatlarining butun bir kompleksiga, chunonchi, uning irodaviy sifatlariga (dadilligi, chidamliligi, qatiyligi, talabchanligi va hokazo), shuningdek, oquvchilarga talim hamda tarbiya berish masuliyatini his etishga, bu ishonchni oquvchilarga ham yetkaza olishiga bog`liq boladi. 7. Kommunikativ qobiliyatlar muomala va muloqot ornata olish, bolalarga aralashish qobiliyati, oquvchilarga tog`ri yondashish yolini topa olish, ular bilan pedagogik nuqtai nazardan samarali ozaro munosabatlar ornata bilish, pedagogik nazokatning mavjudligi. 8. Psixologik tashxis (diagnoz)ga doir qobiliyatlar insonning kelajagini oqilona tasavvur qilishdan iborat bashorati. Bu oz harakatlarining oqibatlarini oldindan korishda, oquvchining kelgusida qanday odam bolishi haqidagi tasavvur bilan bog`liq bolgan shaxsni tarbiyalab yetishtirishda, tarbiyalanuvchining qanday fazilatlarining taraqqiyot etishini oldindan aytib bera olishda ifodalanadigan maxsus qobiliyat. Bu qobiliyat pedagogik optimizmga, tarbiyaning qudratiga, odamga ishonish bilan bog`liq boladi. 9. Diqqatni taqsimlash qobiliyati bir necha obektlarga bir davrning ozida oz munosabatini bildirish. Oquvchi, oqituvchi uchun diqqatning barcha xususiyatlari - hajmi, uning kuchi, kochuvchanligi, idora qilina olishi va ishga solinishining taraqqiy etgan bolishi muhimdir. Qobiliyatli, tajribali oqituvchi materialni bayon qilish mazmunini va shaklini, oz fikrini (yoki oquvchi fikrini) diqqat bilan kuzatadi, ayni vaqtda barcha oquvchilarni oz diqqat-etiborida tutadi, toliqish, etiborsizlik, tushunmaslik alomatlarini hushyorlik bilan kuzatib boradi, barcha intizom buzilish hollarini etibordan qochirmaydi, nihoyat oz shaxsiy xatti-harakatlarini (mimikasi, pantomimikasi, yurish-turishini) ham kuzatib boradi. 10. Konstruktiv qobiliyat - oquv-tarbiya ishlarini rejalashtirish va natijasini oldindan aytish qobiliyati. Bu qobiliyat oquvchi shaxsining rivojini loyihalashga, oquv-tarbiya mazmunini, shuningdek, oquvchilar bilan ishlash metodlarini tanlab olishga imkon beradi. 11. Gnostik qobiliyat tadqiqotga layoqatlilik bolib, oz faoliyatini, bu faoliyat jarayonini va uning natijalarini tekshirish hamda organish natijalariga muvofiq faoliyatni qayta qurish qobiliyatidir. Pedagogik qobiliyatlarni har tomonlama organish qobiliyatlar shaxsning aql-idroki, his-tuyg`usi va iroda sifatlarining namoyon bolishidan iborat ekanligini korsatdi. Pedagogik qobiliyatlar umumiy qobiliyat: masalan, adabiy va ilmiy ijod qilish, loyihalash qobiliyatlari bilan bog`langan. Ular oqituvchi faoliyatining samaradorligini oshiradi. Bunday oqituvchilar oz oquvchilarini (talabalarni) ana shu faoliyatga jalb qila borib, ularga talim va tarbiya berishda katta muvaffaqiyatlarga erishmoqdalar. 5-ilova Pedagogik qobiliyatni shakllantirish yollari Pedagogikpsixologiyada oqituvchi qobiliyatining cheklangan turlari yoq. Pedagogik qobiliyat turlari fanning, jamiyatning rivojlanishiga qarab kopayib va ozgarib turishi mumkin. Falsafada qobiliyat uzoq vaqtgacha ozgarmas irsiyat nasldan naslga otuvchi jarayon sifatida talqin etilgan. Olimlarning uzoq yillar olib borgan ilmiy-tadqiqotlari va kuzatishlari natijasida pedagogik qobiliyatning quyidagi asosiy sifatlari ajratib korsatilgan: Oz kasbiga muhabbat, oquvchilarni seva olishi. Mutaxassislik fanini mukammal bilishi, unga qiziqishi. Pedagogik taktga (odob va gozallikka) ega bolish. Bolalar jamoasiga singib keta olish. Oz mehnatiga ijodiy yondashish. Javobgarlikni his etish. Tarbiyaviy bilimlarni egallaganligi. Oqituvchi faoliyatidagi pedagogik qobiliyatning oziga xos tizimlari mavjud. Qobiliyatlar tizimi quyidagi xususiyatlari bilan farq qilinadi: asosiy xususiyatlar; tayanch xususiyatlar; yetakchi xususiyatlar; yordamchi xususiyatlar. Pedagogik qobiliyatlarning tayanch xususiyatlari kuzatuvchanlik kora bilish konikmasidir. Bu individual narsaning oziga xos tomonini, ijodiy faoliyat uchun boshlangich materialni kora bilishi demakdir. Rassomning kuzatuvchanligi, tabiatshunos olimning kuzatuvchanligidan farq qilishi oz-ozidan ravshan. Ularning kuzatuvchanligi turlicha yonalishda bolganligi sababli, har biri oz tafakkuri va dunyoqarashiga ega. Qobiliyatning yetakchi xususiyati ijodiy tasavvur qilishdir. Bu xususiyat faqat rassomga, matematika oqituvchisiga, adabiyotshunosga xos bolmasdan, balki aynan barcha fan oqituvchilariga ham tegishli. Har qanday kasb sirlarini mukammal egallash uchun qobiliyat kerak. Pedagogik qobiliyat soglom oqituvchidagina shakllanadi. Biroq u yuqori, ortacha va past darajada bolishi mumkin. Ushbu turli darajadagi qobiliyatlarda mujassamlashgan hislatlar va xususiyatlar orasida bazilari yordamchi rol oynaydi. Pedagogik qobiliyatlar tizimiga kiradigan yordamchi xususiyatlar va hislatlar quyidagilardan iborat: aqlidrokning muayyan turlari, hozirjavoblik, kamchiliklarga tanqidiy etibor, sobitqadamlik; oqituvchining nutqi: notiqlik sanati, soz boyligining teranligi; aktyorlik xususiyati: mimika va pantomimika, xayoliy fantaziya ishlata olish, ruhiy hissiyotni jilovlay olish. pedagogik takt va pedagogik nazokatga ega bolish. 6-ilova Oqituvchining kommunikativ malakasi va kommunikativ tasir etish usullari Bugungi kunda mustaqil respublikamiz dunyo hamjamiyati tomonidan tan olinayotgan ekan, uning kelgusidagi rivoji, gullab-yashnashi bugungi kun yoshlariga bog`liqdir. Demak, bugungi yoshlar har tomonlama rivojlangan, oziga, boshqa insonga, jamiyatga, tabiatga va mehnatga oz tog`ri munosabatini bildira oladigan, mustaqil faoliyat korsata oladigan, ijodkor, tashabbuskor va tadbirkor bolmog`i lozim. Oquvchida ana shu xususiyatlarning rivojlanishi sozsiz oqituvchiga, uning oquv-tarbiya jarayonini tog`ri boshqara olishiga va oquvchilar bilan ornata oladigan muomala va munosabatlariga bog`liq. K>mmunik0tiv q>biliyat  bu p5d0g>gik o z0r> h0r0k0t s>h0sid0 m0Esus ko rinishg0 eg0 bo lg0n mul>q>tg0 q>biliyatlilikdir. PsiE>l>gik 0d0biyotl0rd0 k>mmunik0tiv q>biliyatl0rning bir q0nch0 turl0ri 0jr0tib ko rs0til0di: 1) ins>nning ins>nni tushun0 >lishi (ins>nni sh0Es sif0tid0, uning 0l>hid0 jih0tl0rini, m>tiv v0 ehtiyojl0rini b0h>l0sh, t0shqi Eulq-0tv>rini ichki >l0mi bil0n b>g liqlikd0 ko rib chiqish, yuz, qo l, g0vd0 h0r0k0tl0rini  o qish ko nikm0si) 2) ins>nni o z-o zini 0ngl0y >lishi (o z bilimi, q>biliyati, o z E0r0kt5ri v0 b>shq0 qirr0l0rini b0h>l0sh, ins>n b>shq0l0r t>m>nid0n q0y t0rzd0 q0bul qilinishi v0 0tr>fd0gil0r ko zi bil0n b0h>l0sh); 3) mul>q>t v0ziyatini to g ri b0h>l0y >lish ko nikm0si (m0vjud h>l0tni kuz0tish, uning n0m>yon bo lish b5lgil0ri h0qid0 ko pr>q 0Eb>r>tl0rni 0j0r0t0 >lish, ul0rg0 e tib>rni q0r0tish, yuz0g0 k5l0yotg0n v0ziyatning ijtim>iy v0 psiE>l>gik m>hiyatini to g ri idr>k etish v0 b0h>l0sh). T0hlil etish gn>s5>l>giya, psiE>l>giyad0 bilish v0 0m0liy f0>liyatg0 d>ir b0rch0 h0r0k0tl0rni o z ichig0 >l0di, p5d0g>gik0d0 es0, t0dqiq qilin0yotg0n n0rs0-h>dis0l0rning 0l>hid0 t0rkibiy qisml0rg0 0jr0tish q>nuniyat v0 usull0rini o zid0 0ks ettiruvchi bilish j0r0yoni sif0tid0 if>d0 etil0di. ..K0I5nk>ning fikrich0, o z-o zini t0hlil etish f0ls0f0 v0 psiE>l>giyad0 o z-o zini 0ngl0sh, o z-o zini bilish, o z-o zini b>shq0rish, o z-o zini b0h>l0shning t0rkibiy qismi sif0tid0 0ks ettirils0 h0m must0qil k0t5g>riya sif0tid0 ishl0tilm0ydi. Bir>q o z-o zini 0ngl0shning sh0kll0nishi v0 riv>jl0nishi o z-o zini t0hlil etish 0s>sid0 0m0lg0 >shishini esd0 tutish z0rur. CHunki 0yn0n p5d0g>gik v>q5likd0 o z-o zini t0hlil etish ko nikm0l0rini riv>jl0ntirishning 0h0miyati ul0rning o zi h0qid0gi t0s0vvurl0ri, qiziqishl0ri, m>tiv, ehtiyojl0ri tizimi sif0tid0 tushunil0dig0n  M5n-k>nts5ptsiyasi ning riv>jl0nishig0 und>vchi ichki >mill0rning eng 0s>siyl0rid0n biridir. O z-o zini t0hlil etish usull0ri quyid0gil0rg0 e tib>r q0r0tishni t0l0b et0di: 1) ijtim>iylikk0 yo n0ltirilg0n o z0r>h0r0k0t v0ziyatl0rid0n sh0Esiy Eulq-0tv>r, t0rbiyal0nuvchi sh0Esi, uning o zig0 E>slikl0ri, q0driyatl0ri tizimi k0bil0rni >b 5kt sif0tid0 ko rib chiqish; 2) o z Eulq-0tv>ri, sh0Esiy f0zil0tl0rini t0hlil etish m5z>nl0ri tizimini 0niql0sh; 3) n>m0 lumd0n m0 lumni 0jr0tib >lish; 4) q0r0m0-q0rshilikl0rni 0niql0sh. O z-o zini t0hlil etish o z-o zini 0ngl0shd0n 0vv0l k5lib, 0yn0n uning 0s>sid0 sh0Esning o zi h0qid0gi t0s0vvurl0ri umuml0shg0n ko rinishg0 o t0di. O z-o zini 0ngl0sh n0tij0sid0 sh0Esd0 o zining kimligini 0ngl0sh, o zining j0miyatd0gi o rnini tushunib 5tish, b>shq0l0rning ko z o ngid0 kim sif0tid0 g0vd0l0nishini his etish k0bil0r sh0kll0n0di. O z-o zini 0ngl0sh o z-o zig0 mun>s0b0t sif0tid0 sh0kll0nuvchi hissiy v0 m0ntiqiy jih0tl0rni o zid0 0ks ettir0di. M0 lumki, o z-o zini 0ngl0sh usull0ri h0m m0ntiqiy, h0m em>tsi>n0l d0r0j0d0 o z-o zini t0hlil etish n0tij0sid0 >ling0n 0Eb>r>tl0rni 0niql0shtirish v0 umuml0shtirishni t0l0b et0di. %ul>s0 qilib 0ytg0nd0, o z-o zini t0hlil etish v0 o z-o zini 0ngl0sh p5d0g>gd0 o zi v0 b>shq0l0rning u h0qid0gi t0s0vvuri sif0tid0gi k0sbiy  M5n qiyof0si ning sh0kll0nishig0 >lib k5l0di. Ta lim va tarbiya jarayonida o qituvchi tomonidan pedagogik ta sir ko rsatishning asosiy metodlariga quyidagilar kiradi: talab, istiqbol, rag batlantirish va jazolash, jamoatchilik fikri. Talab talim va tarbiya jarayonida oqituvchining tarbiyalanuvchiga nisbatan shaxsiy munosabatlarida namoyon boladi. Oquvchining u yoki bu xatti-harakati oqituvchi nazoratida bolib, ijobiy jihatlari ragbatlantirib boriladi yoki aksincha nojoya xatti-harakati toxtatib qoyiladi. Istiqbol tasirchan pedagogik usul bolib, oquvchilarda mustaqil fikr yuritishni, malum bir maqsadga, orzuga erkin intilish hissini takomillashtiradi. Bu maqsadlar ularning shaxsiy intilishlarida, qiziqish va muddaolarida namoyon boladi. Ushbu usul maktab oquvchilarini shaxs sifatida eng muhim insoniy fazilatlaridan biri bolgan maqsadga intiluvchanlikni rivojlantiradi. Ragbatlantirish va jazolash tarbiyaviy tasirning eng ananaviy usuli bolib, oquvchilar xulq-atvoriga ijobiy tasir etishdan iborat. Yaxshi xulq, foydali mehnat va xatti-harakat, axloqiy hislat, topshiriqlarning sozsiz bajarilishi uchun oquvchi ragbatlantiriladi. Nomaqbul xatti-harakat, tartibbuzarlik, oz burchini bajarmaslik jazolash orqali bartaraf etiladi. Ushbu usul axloqiy tasir korsatishni taminlaydi, uni qollash jarayonida oqituvchidan nihoyatda ehtiyotkorlik, sezgirlik va hushyorlik talab etiladi. Jamoatchilik fikri tarbiyaviy tasir korsatishning eng muhim usuli bolib, oquvchilarning ijtimoiy foydali faoliyatini bajarilish natijalariga qarab muntazam ragbatlantirib borishda namoyon boladi. Jamoaning tarbiyaviy vazifalarini malum bir yonalishda amalga oshirilishini taminlaydi, oquvchilarning bir-birlariga dostona munosabatini shakllantiradi. Muloqotning ijtimoiy-psixologik nazariyasi va pedagogik tajribalarini organish pedagogik tasir etishda ikki metod: ishontirish va uqtirishdan keng foydalanish lozimligini korsatadi. Ishontirish - oquvchilarga xatti-harakatlarning tog`riligi va zarurligini, shuningdek, ayrim xulq-atvorlarning notog`riligini tushuntirish va isbotlashdir. Ishontirish jarayonida oquvchilarda yangi bilim, konikma, malaka hamda axloqiy sifatlar shakllantiriladi. Bular esa oquvchilar va ularning atrofidagilar uchun meyor (mezon) bolib xizmat qiladi. Oqituvchining har qanday tarbiyaviy tasir korsatishi, oqibat natijada oquvchi ruhiyatiga har tomonlama tasir korsatishga, yani oquvchilarda ijobiy hissiyotlarni: xulq-atvor, munosabatlar, xatti-harakatlarni shakllantirish va mustahkamlashga yonalgan boladi. Lekin ishontirish va uqtirishning texnologik mexanizmlari turlichadir. Osib borayotgan yoshlar ijtimoiy muhit va tabiat bilan ham ozaro tasirlanadilar. Bu ozaro tasir natijasida ularda ishonch, yangi bilimlar va munosabatlar, axloqiy meyorlar majmui vujudga keladi. Ishontirish haqiqiy va soxta bolishi mumkin. Haqiqiy ishonch real voqelikka mos keladi va shaxsning jamiyat oldidagi qadr-qimmatini oshiradi. Ozining haqiqiy ishonchiga sodiq bolishi uchun kishi hatto olimiga ham rozi boladi. Masalan, Vatanga sodiqlik ruhida tarbiyalangan askarlarimizning jang maydonida korsatgan matonatlari. Soxta ishonch esa, avvalo sinf jamoasi, qolaversa, jamiyat uchun zararli bolgan odatlarning shakllanishiga olib keladi. Soxta ishonch oquvchilarning ozi va atrofidagilar tasirining umumlashuvi natijasida vujudga keladi. Ayrim oquvchilarda soxta ishonch hosil bolishining sabablari quyidagilar bolishi mumkin: faqat alo bahoga oqish - bu bilim olishda kor-koronalik, quruq yodlashga olib boradi; ozini ota itoatkorona tutish - bu oquvchi faoliyatini nihoyatda past bolishiga olib keladi. Meyordagi oquvchi oqituvchidan bazan tanbeh olib turishi kerak; oqituvchini aldash-bu oquvchini ota aqlli va topqirligidan dalolat beradi; maktab ichki tartib-qoidasini buzish faqat kuchli xarakterga ega bolgan oquvchigagina xos bolib, u oqituvchi tomonidan tanqid qilib turiladi; haddan tashqari kop mehnat qilish - bu kerak bolmagan tirishqoqlikdir. Yuqorida keltirilgan ishonchning bunday turi oquvchida shakllanib, asta-sekin boqimandalik, oqish va mehnat faoliyatida sustkashlik kayfiyatini sodir qiladi. Soxta ishonchni bartaraf qilish uchun oqituvchi quyidagi uch yonalishda ish olib borishi kerak: Sinf jamoasida sog`lom ijtimoiy fikrni shakllantirish. Muhim ahamiyat kasb etuvchi shaxsiy hayotiy tajriba yaratish. Soxta ishonchni asosiy tarzda inkor qilish. Soxta ishonchni ozgartirishning quyidagi usullari mavjud: oquvchini ozini boshqalar bilan taqqoslashga undash. Uning fikriga qarama-qarshi fikrda bolgan kishi bilan yaqindan tanishish (masalan, bola oqishni xohlamaydi, lekin uning tanish ortog`i kop oqiydi va biladi, ammo ozining quruq yodlovchi yoki ota bilimdon qilib korsatmaydi); notog`ri qarashlar va ishonch oqibatda nimalarga olib kelishini korsatish (masalan, ana shunday xislatlarga ega bolib, oz hayotini barbod qilgan, oz erki, g`ururi va vijdonini yoqotgan kishilar haqida sozlab berish. Buning uchun hayotiy misollar, badiiy asarlar, kinofilmlar va boshqalardan foydalanish mumkin); soxta ishonchni yoqlab, himoya qiluvchi oquvchi fikrini mantiqiy rivojlantirib, uni hayratga soluvchi holatga yetkazish. Masalan, barcha oquvchilar oqituvchilarni aldash, ichki tartib-qoidalarga rioya qilmaslik nimalarga olib borishi mumkin). Ishontirishning biron tashkil etuvchisiga amal qilmaslik ham tarbiyaviy ish samaradorligini pasaytirib yuboradi. Bunday holatda oquvchida faqat bilish shakllangan xolos. Inson ozini qanday tutishi lozimligini bilishi, aynan shunday tutishi lozimligini tushunishi, lekin ozini bunga majbur qilolmasligi mumkin. Demak, bu uning irodaviy sifatlari rivojlanmaganligini, xulq-atvor qoidalariga amal qilish malakasi tarkib topmaganligini anglatadi. Ishontirish bilimlar, qarashlar va xulq-atvor meyorlari tizimi bolib qolmay, balki ularni shakllantirish usullari hamdir. Ishontirish yordamida yangi qarashlar, munosabatlar shakllanadi yoki notog`ri fikrlar ozgaradi. Munozara, tortishuv, suhbat, oqituvchi hikoyasi va uning shaxsiy ibrat namunasi ishontirish shakllari bolib hisoblanadi. Ishontirish oquvchilarga tasir etish metodi sifatida yuqori samara berishi uchun u quyidagi talablarga javob berishi kerak: ishontirishning shakli va mazmuni, oquvchilar yosh davriga mos bolishi lozim (kichik maktab yoshida ertak, rivoyat va fantastik hikoyalar misolida, songra esa borliq dunyoni organish inson manaviy dunyosini organish); ishontirish oquvchilarning individual xususiyatlariga mos bolishi lozim. Buning uchun oquvchining haqiqiy hayot tarzini organish zarur; ishontirish umumiy tarzdagi qoida va printsiplardan tashqari aniq dalil va misollarni ham oz ichiga olishi zarur (oqitishdan korgazmalilikka etibor berish); ishontirish jarayonida bazi holatlarda barcha bir xil xabardor bolgan dalil va xulq-atvorni muhokama qilishga tog`ri keladi. Bu, oz navbatida dalilning haqqoniyligi tog`risidagi ikkilanishlarni yoqqa chiqarishga va umumiy tog`ri xulosa chiqarishga yordam beradi; boshqalarni ishontirar ekan, oqituvchi oz fikriga qatiy ishonishi zarur. Ishontirish jarayonini tashkil etishda oquvchi ruhiy qiyofasining oziga xosligini etiborga olish lozim. Buning uchun pedagog oquvchi oliy asab tizimining tipini, uning talim-tarbiya va kamolotining rivojlanish doirasini bilishi zarur. Masalan: bola kuchli muvozanatlashgan (sangvinik) asab tizimi tipiga ega bolsin. Unda tormozlanish jarayoniga nisbatan qozg`alish jarayoni kuchliroq boladi. Bu holda oqituvchi ishontirish jarayonini oquvchi asab tizimini ortiqcha qozg`alishiga yol qoymaydigan, qoshimcha hissiyot sodir qilmaydigan tarzda olib borishi kerak. Fikr, sezgi va irodaviy xislatlar bir butun yaxlitlikni tashkil etgandagina, ishontirish metodi haqiqiy harakatlantiruchi kuchga aylanishi mumkin. Bu metodni qollashda ishontirish tarkibi bilish, sezgi, hissiyot, xulq-atvorga amal qilish maqsadga muvofiq. Ishontirish natijasi oqituvchining soz mulkiga ham bog`liqdir. Pedagogning sozi va ishi ham bir bolishi kerak. Soz bilan ogzaki tasir otkazish oqituvchining madaniy saviyasida va oquvchi muloqotida muhim ahamiyat kasb etadi. Chunki insonning aql-zakovati, fikr-tuygulari, bilimi va madaniyat saviyasi, tafakkuri malum darajada sozda ifoda etiladi. Muomala madaniyatida soz aqldan kuch, tildan ixtiyor oladi (Aziz Yunusov). Soz bilan ogzaki tasir otkazishni amalda oz pedagogik faoliyatida qollovchi oqituvchi oz hissiyotlarini, ijodiy tasirlanishini boshqarish konikmalariga ega bolishi va oz his-tuygularini faqat talimtarbiyaviy maqsadni amalga oshirish uchun ifodalashi hamda oquvchi qalbini noorin sozlar bilan jarohatlab qoymasligi, sozlarni aniq ifodalashda pedagogik takt normalaridan chiqib ketmasligi lozim. Soz qudrati haqida R.Dekartning quyidagi fikrlari oqituvchilarga ham bevosita taalluqlidir: Sozlarning manolarini, qudratini odamlarga aniq ifodalab tushuntirib bering, shunda siz insoniyat olamini barcha anglashilmovchiliklarning yarmidan xalos qilgan bolasiz. Oqituvchining imo-ishoralari va yuz harakatlari soz bilan ogzaki tasir qilishni kuchaytiradi. Yuz harakatlari va imo-ishoralar nutqda ovozning baland-pastligi bilan mos kelishi kerak. Ogohlantiruvchi sozlar, notiqlik sanati asosida tasir etish, vazifani ijro etishga undovchi buyruqlar, taqiqlangan iboralarni ishlatmaslik, hazil orqali fikrini anglatish, oquvchining erkin mulohazalarini maqullash yoki nojoya harakatlari uchun ayblash sozning ogzaki tasir etuvchi komponentlaridir. Soz bilan imo-ishoraning va yuz harakatlarining birligi malum qilinayotgan axborot hajmdorligi va tasirchanligini kuchaytirishi lozim. Har qanday sharoitda oqituvchi oquvchilar bilan sinfda uchrashishga maxsus hozirlik korishi lozim. Ishontirish metodini qayta tarbiyalash, yani qarash va munosabatlarni shakllantirishda qollash, u yoki bu xislatlarni namoyish qilish zarur bolgan maxsus vaziyatlar yaratish orqali amalga oshirilishi ham mumkin. Tasodifiy vaziyatlar quyidagi yollar bilan yaratiladi: darsda oquvchiga kutilmagan savol berish, darsdan tashqaridagi notog`ri xatti-harakatiga iqror bolishiga majbur qilish, oyinda esa harakat qilishga undash. Maktab hayotida tasdiqlanganidek, bazan oquvchi oz imkoniyatlarini royobga chiqarishga sharoit bolmagani uchun ham tarbiyasi og`irlar qatoriga qoshilib qolar ekan. Undan darsda onda-sonda sorashadi: oqituvchi uning bilimiga ishonmaydi, dars paytida unga etibor berishga vaqtdan qizg`anadi. Agar oquvchiga tez-tez murojaat qilinsa, unga oz fikrini bayon qilish taklif etilsa, uning xulqida shakllanib qolgan stereotiplar asta-sekin ozgara boshlaydi. Uqtirish kishilarning muloqot faoliyati jarayonida ozaro tasir etishlari vositalaridan biridir. Uqtirishning oziga xosligi, inson ruhiyatiga uning oziga sezdirmasdan tasir etishi, shaxs psixikasi, tarkibiy tuzilishiga beixtiyor kirib borish va kundalik hayotdagi qiliqlar, intilishlar, motivlar va yol- yoriqlarda aks etishidir. Har qanday pedagogik tasir etishda uqtirish elementi mavjud boladi. Tog`ri tashkil etilgan uqtirish oquvchilarning ongli ravishdagi faolligini oshirishga bevosita tasir korsatadi. Soz yordamida oquvchida tetiklik yoki qorquv, xursandlik yoki xafalik, oziga ishonch va ishonmaslik, qiziquvchanlik yoki zerikish, boshqalarga ishonish yoki ulardan hadiksirash kabi sezgilarni vujudga keltirish mumkin. Oqituvchining yomon kayfiyati tolqin kabi bir zumda oquvchilarni qamrab olishini ham faqat uqtirish bilangina tushunish mumkin. Yoki asabiylashgan xarakterga ega bolgan guruh rahbari tez orada asabiy holat guruhda muloqot meyoriga aylanib qolganligidan taajjublanadi. 7-ilova Oqituvchining kommunikativ qobiliyatini rivojlantirish yollari Oqituvchi tarbiyalanuvchilarning ozaro tarbiyaviy tasirga ega ekanliklarini, ularning ozaro kommunikativ munosabatlari hamda faoliyatlari ortasidagi boglanishning mavjudligi, uning samaradorligini belgilashini unutmasligi shart. Oqituvchi sinf jamoasiga va alohida tarbiyalanuvchiga pedagogik tasir korsatishida muvaffaqiyatlarga erishishi uchun, oquvchilar orasida ozaro pedagogik munosabatlar tizimini oqilona rejalashtirishi va psixologik muhitni ijobiy tomonga ozgartirishi lozim. Togri tashkil etilgan va har jihatdan mukammal bolgan, yosh avlodning qalbi va ongini asrashga, ularni milliy va umumbashariy qadriyatlar ruhida tarbiyalashga qaratilgan pedagogik munosabatlar tizimini tashkil etish uchun oqituvchi har bir oquvchi ruhiyatini chuqur bilib olishi, ularning ichki imkoniyatlaridan xabardor bolishi, axborot berishi, fikr almashishi, ular qaygusini, tuygularini tushunishi va hamdard bolishi zarur. Pedagogik munosabatda muvaffaqiyatlarga erishish uchun oqituvchi: oquvchilar bilan bolajak munosabatni modellashtira olishi; munosabatda boladigan sinf jamoasi xususiyatlarini oldindan bilishi; bevosita samimiy va hamjihatlikka asoslangan munosabat ornatish; munosabatda ustunlikka ega bolib, uni demokratik talablar asosida oqilona boshqarish; munosabatning ijobiy va salbiy jihatlarini uzluksiz tahlil etib borishi lozim. Oqituvchi tarbiyachi sifatida tarbiyalanuvchi oquvchilarni ozi uchun hamisha tarbiya obyekti deb hisoblashi kerak. Biroq tarbiyalanuvchi oqituvchi-tarbiyachi bilan erkin va ongli munosabatda bolishga erishsagina, tarbiyaviy munosabatlar samarali xarakter kasb etadi. Tarbiyaviy faoliyatning kommunikativ munosabatlar jarayonida oziga xos qator qoidalari ham mavjud bolib, oqituvchi oquvchilarga pedagogik tasir korsatishda ushbu qoidalarni mukammal bilishi lozim:   SHAPE \* MERGEFORMAT  Oqituvchi kasbiy mahoratida muhim ahamiyatga ega bolgan insoniy fazilat hamda xushmuomalalikni ozida shakllantirishi uchun muntazam faoliyat olib borishi zarur. Oqituvchi pedagogik faoliyatiga oid shaxsiy oz-ozini tarbiyalashning ozaro fikr almashish va aloqadorlikka doir quyidagi tizimlarini tavsiya etish mumkin. Kasbiy faoliyat jihatidan oz-ozini anglashni (muomalada ozaro fikr almashishga doir sifatlarni, ijobiy va zaif tomonlarini aniqlashni) amalga oshirish va shu asosda ozaro fikr almashish asosida oz-ozini tarbiyalash dasturini ishlab chiqish. Oz kasbiy faoliyatiga quyidagi yonalishlarda baho berish maqsadga muvofiq: kishilar bilan bolgan muomaladan song olingan taassurotlarni tahlil qilish, oquvchilar bilan muomalaning songgi holatlarini organib, muomala haqida ozining yutuq va kamchiliklarini tahlil qilish, muomaladagi imkoniyatlaringizni atrofdagilar (oqituvchilar jamoasi, ota-onalar, oquvchilar) qanday baholashi haqidagi tasavvurlarga ega bolish. Ozida insonparvarlikning asosiy xususiyatlarini rivojlantirish yuzasidan ixtisoslashtirilgan oz-oziga tasir otkazuvchi autogen mashqlar asosida ishlash. Oquvchilar va ota-onalar bilan turli jamoat ishlarini olib borish, bundan ozaro fikr almashish faoliyatida konikma va malakalar (maruzalar, suhbatlar, kamolot yoshlar uyushmalari) hosil boladi. Soz bilan ogzaki tasir otkazishda salbiy kayfiyatlarni yengish tajribasini shakllantiradigan va xushmuomalalikni rivojlantiradigan vaziyatlar tizimini yaratish. Xushmuomalalikka milliy anana va urf-odatlarimiz, ozbekona muomala madaniyati, milliy manaviyatimiz nuqtai nazaridan yondashish. Oz ona tilida puxta, londa va jarangdor sozlar tuza olish va uni nutqiy mahorat bilan ifodalash talim muassasalarida organilayotgan har bir fan oqituvchisi uchun eng zarur kommunikativ qobiliyatlardan biridir. Taklif etilgan ushbu tizim asosida pedagogik faoliyat olib borish oqituvchi kasbiga oid shaxsiy fazilatlardan biri bolgan insonparvarlik va xushmuomalalikni shakllantiradi. Oqituvchi kasbiy faoliyati davomida nutqidagi soz qudratini takomillashtirib boradi. U ozbek tilining boy imkoniyatlaridan unumli foydalanish orqali soz boyligini gozal, ravon, ifodali, tasirchan bolishiga intiladi. Zero, gozal va tasirchan sozlay bilish ham sanat. Bu sanatdan bebahra bolgan oqituvchining kasbiy mahorati shakllanmaydi. Qaysi fanni oqitishdan qatiy nazar, oqituvchining asosiy quroli soz boyligidir, u soz qudrati asosida kommunikativ qobiliyatini namoyish etadi. 3.1.3. Oqituvchi faoliyatida muomala madaniyati va psixologiyasi. Pedagogik takt va pedagogik etika mavzusidagi malumotli maruza talim texnologiyasi modeli Maruzaga ajratilgan vaqt 2 sTalabalar soni 50 taOquv mashgulotining shakliMalumotli maruzaMashgulotning rejasiPedagogik muloqot: funktsiyalari va tuzilishi. Pedagogik muloqot uslublari. Pedagogik nizo va uning sabablari. Pedagogik nizolarning oldini olish yollari. Takt va pedagogik takt haqida tushuncha. Pedagogik taktni qollash shartlari. Pedagogik odob. Pedagogning muomala odobi.Oquv mashgulotining maqsadi Talabalarga pedagogik muloqot, oqituvchi va oquvchilarning ozaro muloqotiga qoyilayotgan talablar, pedagogik takt va etika haqida bilim berish, uning pedagogik jarayon-dagi ornini ochib berish. Pedagogik vazifalar: - pedagogik muloqotning funktsiyalari va tuzilishini aniqlashtirish; - pedagogik muloqot uslublariga tavsif berish; - pedagogik nizolarning kelib chiqish sabablari va uning oldini olish yollarini korsatib berish; - takt va pedagogik takt tushunchalari hamda pedagogik taktni qollash shartlarini izohlash; - pedagogik odob va pedagogning muomala odobini tushuntirish.Oquv faoliyati natijalari: - pedagogik muloqotning funktsiyalari va tuzilishini bilib oladilar; - pedagogik muloqot uslublarini tahlil etishadi; - pedagogik nizolarning kelib chiqish sabablari va uning oldini olish yollarini ozlashtiradilar; takt va pedagogik takt tushunchalari mohiyatini hamda pedagogik taktni qollash shartlarini bilib oladilar; - pedagogik odob va pedagogning muomala odobi yuzasidan xulosa chiqarishadi.Talim metodiMaruza, blits-sorov, tushuntirish, suhbatTalabalarning oquv faoliyatini tashkil ettish shakliOmmaviy, individualDidaktik vositalarMaruza matni, slayd-prezentatsiyaTalimni tashkil etish sharoitiMaxsus texnik vositalar bilan jixozlangan xonaNazorat Oz-ozini nazorat qilish, refleksiya Oqituvchi faoliyatida muomala madaniyati va psixologiyasi. Pedagogik takt va pedagogik etika mavzusidagi malumotli maruzaning texnologik kartasi Ish bosqichlari va vaqtiFaoliyat mazmuniOqituvchiTalaba1-bosqich. Oquv mashgulotiga kirish (Davat bosqichi) (5 minut)Talabalarni mavzuning nomlanishi, rejadagi masalalar va mustaqil oqish uchun adabiyotlar bilan tanishtiradi (1-ilova).Tinglashadi, yozib borishadi. Talabalarning mavjud bilimlarini mustahkamlash maqsadida muloqot, etika tushunchalariga doir blits-sorov savollarini taqdim etadi (2-ilova).Savollarni tinglaydi va oz munosabatini bildiradi2-bosqich. Asosiy (Anglash bosqichi) (65 minut)2.1. Pedagogik muloqotning funktsiyalari va tuzilishini aniqlashtiradi (3-ilova).Pedagogik muloqotning funktsiyalari va tuzilishini qisqacha tarzda daftarlariga yozib olishadi2.2. Pedagogik muloqot uslublariga tavsif beradi(4-ilova).Ozlarni qiziqtirgan savollar bilan murojaat etadilar2.3 Pedagogik nizolarning kelib chiqish sabablari va uning oldini olish yollarini ni bayon etadi (5-ilova).Oqituvchi tomonidan berilgan savollarga javob berishadi2.4. Takt va pedagogik takt tushunchalari hamda pedagogik taktni qollash shartlarini izohlaydi (6-ilova).Takt va pedagogik takt tushunchalari tarifini daftarlariga yozib olishadi2.5. Pedagogik odob va pedagogning muomala odobini tushuntirib beradi (7-ilova)Ozlarni qiziqtirgan savollar bilan murojaat etadilar3-bosqich. Yakuniy (Fikrlash bosqichi) (10 minut)3.1. Talabalarning mavzu yuzasidan savollarga javob beradi. Ozlarni qiziqtirgan savollar bilan murojaat etadilarAniq tasavvurlar shakllanmagan qismlarini qayta tushuntiradi. Oz fikrlarini boyitadi va toldiradi.  1-ilova Mavzu: Oqituvchi faoliyatida muomala madaniyati va psixologiyasi. Pedagogik takt va pedagogik etika. Reja: Pedagogik muloqot: funktsiyalari va tuzilishi. Pedagogik muloqot uslublari. Pedagogik nizo va uning sabablari. Pedagogik nizolarning oldini olish yollari. Takt va pedagogik takt haqida tushuncha. Pedagogik taktni qollash shartlari. Pedagogik odob. Pedagogning muomala odobi. Adabiyotlar: Azizxojayeva N.N. Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. Toskent, 2006. Maxsudova M.A. Muloqot psixologiyasi. Toshkent: Turon-iqbol, 2006. -115 m>n>v %.T., M0diyar>v0 S.. v0 b>shq. P5d0g>gik t5En>l>giyal0r v0 p5d0g>gik m0h>r0t. M0gistr0tur0 uchun d0rslik.  T.: Iqtis>d-M>liya, 2009. Sultonova G.A. Pedagogik mahorat.  T.: Nizomiy nomidagi TDPU, 2005. Yuzlik05v0 E.R., M0dyar>v0 S.., Yanb0ris>v0 E.E., M>rE>v0 I.V. T5>riya i pr0ktik0 >bI5y p5d0g>giki.  T., 2013. 2-ilova Blits-so rov savollari Muloqot nima? Kommunikatsiyada deganda nimani tushunasiz? Ijtimoiy pertsepsiya nima? Interaktsiya nima? Etika deganda nima tushuniladi? Taktika tushunchasini qanday izohlaysiz? 3-ilova Pedagogik muloqot: funktsiyalari va tuzilishi PsiE>l>gik lug 0tl0rd0 mul>q>t tushunch0sig0 ikki Eil t0 rif b5ril0di: 1) mul>q>t  h0mk>rlikd0gi f0>liyat ehtiyoji bil0n t0q>z>l0ng0n 0l>q0 o rn0tish v0 uni riv>jl0ntirish j0r0yoni; 2) mul>q>t  b5lgil0r tizimi >rq0li sub 5ktl0rning o z0r> t0 sirl0shuvi. Mul>q>t  t0 lim >luvchi psiE>l>gik v0 ijtim>iy riv>jining muhim >mill0rid0n biri bo lib, birg0likd0gi f0>liyatd0 umumiy n0tij0l0rg0 erishish, sh0Esl0r0r> mun>s0b0tl0rni yo lg0 qo yish v0 qo ll0b-quvv0tl0sh m0qs0did0 ikki yoki und0n >rtiq kishil0rning o z0r> h0r0k0ti. Mul>q>t m>tivl0ri t0 lim >luvchining 0s>siy ehtiyojl0ri bil0n tig iz b>g l0ng0n bo lib, 0n0 shu 0s>sd0n k5lib chiqib ul0rni uch muhim k0t5g>riyasini 0jr0tib ko rs0tish mumkin: bilish, ishbil0rm>nlik, sh0Esiy. PsiE>l>giyad0 mul>q>tni t0hlil qilishd0 uning turli jih0tl0rig0 e tib>r q0r0til0di:  k>mmunik0tsiya (0Eb>r>t 0lm0shuv),  ijtim>iy p5r-ts5ptsiya (ins>nni ins>nni idr>k etishi v0 tushunishi),  int5r0ktsiya (bir-g0likd0gi h0r0k0t). m0liy mul>q>t m0zkur t0rkibiy qisml0rning yig in-disi sif0tid0 yuz0g0 chiq0di. P5d0g>gik j0r0yond0 mul>q>t f0q0t bir funk-tsiya  0Eb>r>t b5rish bil0n ch5g0r0l0n0di. Bir>q mul>q>tning b0rch0 t0rki-biy qisml0ri  0Eb>r>t 0lm0shuv v0 v0zif0l0rni 0m0lg0 >shirish, o z0r> mun>s0b0tl0rni t0shkil etish, b>l0 sh0Esini bilishv0 ung0 t0 sir ko rs0-tishd0n f>yd0l0nish z0rur. Pedagogik muloqot deganda pedagog va o quvchilar jamoasi o rtasida o zaro birgalikdagi harakatning mazmunan axborot ayirboshlashdan, oquv-tarbiyaviy tasir korsatish va ozaro hamjihatlikni tashkil etishdan iborat tizimi, usullari va malakalari tushuniladi. Pedagog ushbu jarayonning tashabbuskori sifatida maydonga chiqadi va uni tashkil etadi hamda unga boshchilik qiladi. A.N.Leontev pedagogik muloqotning tarbiyaviy-didaktik ahamiyatini baholar ekan, quyidagi fikrlarni bildiradi: faol pedagogik muloqot oqituvchining, umuman olganda pedagogik jamoaning talim-tarbiya jarayonida oquvchilarni bilish va organish kaliti va oquv faoliyatining ijodiy xarakteri, oquvchi shaxsining shakllanishi uchun eng yaxshi sharoit yaratadigan, talim-tarbiyada maqbul bolgan emotsional muhitni taminlovchi, jumladan, ruhiy psixologik tosiqlarning paydo bolishini oldini oladigan, bolalar jamoasida ijtimoiy-psixologik jarayonlarni togri yolga solib boshqarishni taminlaydigan va oquv tarbiyaviy jarayonda oqituvchining oz pedagogik mahoratidan oqilona foydalanishi uchun imkoniyatlar yaratadigan muhim vositadir. Pedagogik faoliyatda muloqot oquvchilarga zamon talablari asosida talim berish vazifalarini hal qilish vositasi, tarbiyaviy jarayonlarni ijtimoiy-pedagogik jihatdan taminlash tizimi sifatida namoyon boladi. Pedagogik muloqot ijtimoiy-psixologik jarayon sifatida quyidagi funktsiyalar bilan xarakterlanadi: shaxsni organish (bilish), axborot almashish va faoliyatni tashkil etish. Muloqotning axborot almashish funktsiyasi manaviy boylik va yangiliklar bilan ortoqlashish jarayonini rivojlantirish uchun ijobiy ishtiyoqlar, hamkorlikda ishlash va fikrlash uchun sharoitlar yaratishdan iborat. Rollar almashinishi yordamida muloqot ornatish esa ularda u yoki bu ijtimoiy shakllanib qolgan xatti-harakatni dasturlaydi. Oqituvchilar oquv-tarbiyaviy jarayonda shaxs-rol shaklidan foydalanadilar: darsning ayrim elementlarini bajarishga oquvchilarni taklif qiladilar. Bunda oquvchilar tomonidan oz shaxsi (men)ni, oz qadr-qimmatini, shaxsini munosib baholash va kelajagini tasavvur eta bilish uchun intilishlarini taminlash imkoniyati tug`iladi. Muloqotning eng muhim funktsiyalaridan biri hamdard bolishdir. U boshqa kishi hissiyotlarini tushunishi, boshqalar nuqtai nazarini maqullash qobiliyatini shakllantirishi jarayonida amalga oshadi va jamoadagi munosabatlarni meyorga keltiradi. Bunda oquvchiga uning istaklarini tushunish va bular asosida oquvchiga tasir etish zarurligini anglash oqituvchi uchun juda muhimdir. Pedagog faoliyatining didaktik va xususan tarbiyaviy vazifalarini oqituvchi bilan oquvchilar jamoasi ortasidagi sermahsul muloqot jarayonini tashkil etmasdan turib, yetarli darajada unumli tarzda amalga oshirib bolmaydi. Shu tariqa pedagog faoliyatida muloqot: birinchidan, xususan oquv vazifalarini hal etish vositasi sifatida; ikkinchidan, tarbiyaviy jarayonni ijtimoiy-psixologik jihatdan taminlovchi tizim sifatida; uchinchidan, oqituvchilar va oquvchilar ortasida talim va tarbiyaning muvaffaqiyatli olib borilishiga imkon beradigan ozaro munosabatlarning muayyan tizimini tashkil etish usuli sifatida; to rtinchidan, busiz o quvchining individga xos xususiyatlarini tarbiyalab bo lmaydigan jarayon sifatida maydonga chiqadi. P5d0g>gik mul>q>t p5d0g>gik j0r0yon m0ntig ig0 m>s k5l0dig0n din0mik t0vsifg0 eg0. P5d0g>gik mul>q>tning tuzilishid0 quyid0gi b>sqichl0r 0l>hid0 0jr0tib ko rs0til0di: 1. M>d5ll0shtirish (b0sh>r0tg0 d>ir)  p5d0g>gik v0zif0l0rg0 m>s o z0r> h0r0k0tning k>mmunik0tiv tuzilishini o zig0 E>s t0rzd0 r5j0l0shtirishni 0m0lg0 >shirish. 2. B5v>sit0 mul>q>tni t0shkil etish (k>mmunik0tiv hujum)  p5d0g>g t0sh0bbusk>rlikni o z qo lig0 >l0di, guruhni t5zlik bil0n ishg0 j0lb etish t5En>l>giyasi 3. Mul>q>tni b>shq0rish  qo ll0nil0dig0n t0 sir ko rs0tish m5t>dl0rining k>mmunik0tivligini t0 minl0sh (o quvchil0rning t0sh0bbusini qo ll0b-quvv0tl0sh, o quvchil0rning t0sh0bbus ko rs0tishini t0shkil etish, di0l>gik mul>q>tni yo lg0 qo yish, o z mo lj0lini r50l sh0r>it bil0n uyg un t0rzd0 k>rr5ktsiyal0sh. 4. m0lg0 >shiril0yotg0n p5d0g>gik mul>q>t t5En>l>giyasining b>rishi v0 n0tij0l0rini t0hlil etish. M0zkur b>sqich ko pinch0 o zining m0zmunig0 ko r0 mul>q>td0 q0yt0 0l>q0 b>sqichi d5b n>ml0n0di h0md0 k>mmunik0tiv v0zif0ni h0l etishning yakuniy b>sqichig0 m>s k5l0di. Pedagogik muloqotda uchraydigan kamchiliklar quyidagilarni kiritish mumkin: 1) ehtiyotsizlik, shaxsiyatparastlik, suhbatdoshni ortiqcha majburlash; 2) passivlik, o zini yuqori qo yish; 3) haddan tashqari jonbozlik ko rsatish 4-ilova Pedagogik muloqot uslublari PsiE>l>giyad0 turli tipd0gi b>shq0ruvchil0rning ijtim>iy psiE>l>gik p>rtr5ti ishl0b chiqilg0n bIlib, und0 ul0rning b>shq0ruvid0 bo lg0n j0m>0 bil0n mul>q>ti t5Enik0si t0hlil qiling0n. O qituvchi h0m p5d0g>gik j0r0yond0 mul>q>tning eng k5ng t0rq0lg0n uch turid0n f>yd0l0n0di: 0vt>rit0r, d5m>kr0tik v0 lib5r0l. vt>rit0r uslub. T0 lim >luvchil0r f0>liyatig0 t5gishli b0rch0 m0s0l0l0rni, h0tt>ki kim q05rd0 o tirishig0ch0 o qituvchi yakk0 o zi h0l qil0di, t0 lim >luvchil0r t>m>nid0n ko rs0tl0dig0n b0rch0 t0sh0bbusni t0qiql0ydi. Bu uslubni qo ll>vchi o qituvchining mul>q>t m5t>dl0ri sif0tid0 buyruq, ko rs0tm0 b5rish v0 t0nb5h Eizm0t qil0di. D5m>kr0tik uslub. Bund0 o qituvchi j0m>0 fikrig0 t0yang0n h>ld0 ish tut0di, f0>liyat m0qs0dini b0rch0 t0 lim >luvchig0 5tk0zishg0 h0r0k0t qil0di, f0>liyatning k5chishini muh>k0m0 qilishg0 b0rch0ni j0lb et0di; o z v0zif0sini f0q0t n0z>r0t v0 mun>fiql0shtirish d5b bilm0y, t0rbiya bil0n h0m shug ull0n0di; b0rch0 t0 lim >luvchil0rni r0g b0tl0ntir0di v0 ul0rd0 o z-o zig0 ish>nchni sh0kll0ntir0di; j0m>0d0 o z-o zini b>shq0rish riv>jl0n0di. Bu uslubni qo ll>vchi o qituvchi b0rch0 j0m>0 0 z>l0rining individu0l Eususiyatl0rini in>b0tg0 >lg0n h>ld0 ul0r o rt0sid0 v0zif0l0rni t5ng bo lishg0 h0r0k0t qil0di; t0sh0bbus v0 f0>llikni r0g b0tl0ntir0di. Bund0y o qituvchining mul>q>td0 qo ll0ydig0n m5t>dl0ri  iltim>s, m0sl0h0t, 0Eb>r>t b5rishdir. Lib5r0l uslub  b>shq0ch0 qilib 0ytg0nd0, 0n0rEik. O qituvchi j0m>0 h0yotig0 umum0n 0r0l0shm0slikk0 h0r0k0t qil0di, f0>lligi sust, mu0mm>l0rni yuz0ki ko rib chiq0di, b>shq0l0rning t0 sirig0 >s>n tushib q>l0di. M0 suliyatd0n o zini >lib q>ch0di v0 o z 0vt>rit5tini yo q>t0di. V..K0n-K0lik p5d0g>gik mul>q>tni mun>s0b0tl0r v0 o z0r> t0 sir uslubl0ri t0shkil etishini t0 kidl0b, ul0rni quyid0gi t0rzd0 turkuml0ydi: 1) h0mk>rlikd0 >lib b>ril0dig0n ij>diy ishg0 bo lg0n qiziqishg0 0s>sl0ng0n mul>q>t. H0mk>rlikd0 >lib b>ril0dig0n ij>diy ishg0 bo lg0n qiziqish 0s>sid0gi mul>q>td0 p5d0g>g t0 lim >luvchil0r v0 ishg0 nisb0t0n ij>biy yond0sh0di; 2) do st>n0 mun>s0b0tl0r 0s>sid0 qurilg0n mul>q>t. Do st>n0 mun>s0b0tl0r 0s>sid0 qurilg0n mul>q>t yuq>rid0 ko rib chiqilg0n mul>q>t turig0 yaqindir. yrim p5d0g>gl0r do st>n0 mul>q>tni n>to g ri tushunib, ch5g0r0d0n chiqib k5tish0di. O qituvchi v0 o quvchi o rt0sid0 m0 lum bir m0s>f0 bo lishi k5r0k. Ushbu m0s>f0ni 0niql0shd0 o qituvchining m0d0niyati, p5d0g>gik t0kti muhim r>l o yn0ydi; 3) o qituvchi v0 t0 lim >luvchil0rni m0 lum m0s>f0d0 ushl0b turuvchi mul>q>t. M0 lum m0s>f0d0 ushl0b turuvchi mul>q>tni h0m s0m0r0r0li d5b bo lm0ydi. SHung0 q0r0m0sd0n bu k5ng t0rq0lg0n uslubdir. Bund0 p5d0g>g v0 t0rbiyal0nuvchil0r o rt0sid0 m0 lum ch5g0r0 m0vjud bo lib, ul0rni quyid0gich0 t0 rifl0sh mumkin:  M5n bil0m0n  sizl0r bilm0ysizl0r ;  M5ni 0ytg0nimni qilingl0r  m5ning yoshim k0tt0r>q, t0jrib0m ko pr>q, bizni t5ngl0shtirib bo lm0ydi . Bu uslub ko pr>q 0vt>rit0rg0 yaqinr>q bo lib, u t0shq0rid0n q0r0g0nd0 t0rtibli f0>liyatni 0m0lg0 >shirishg0 yord0m b5rg0nd0y bo l0di, l5kin yuq>ri s0m0r0ni b5rm0ydi; 4) qo rqitishg0 0s>sl0ng0n mul>q>t. O qituvchi v0 t0 lim >luvchil0rni m0 lum m0s>f0d0 ushl0b turuvchi mul>q>tning yuq>ri d0r0j0d0gi ko rinishi bu qo rqitishg0 0s>sl0ng0n mul>q>tdir. U o zid0 t0 lim >luvchil0rg0 s0lbiy mun>s0b0t v0 0vt>rit0r b>shq0ruvni m0j0ss0m et0di. Ushbu uslubni yorqin if>d0si sif0tid0 quyid0gi g0pl0rni k5ltirish mumkin:  Qunt bil0n tingl0ngl0r, bo lm0s0 ikki qo yam0n ,  H0li kunl0ringni ko rs0t0m0n . Bund0y uslub m0shg ul>t p0ytid0 s0lbiy muhitni yuz0g0 k5ltir0di. 5-ilova Pedagogik nizo va uning sabablari Nizo  istaklari, qiziqishlari, qadriyatlari yoki tushunchalari mos kelmasligi sababli Nzaga keladigan ikki yoki undan ortiq sub ektlar o rtasidagi ijtimoiy o zaro aloqalar shakli (sub ektlar individ/guruh/o z o zi bilan ichki nizolar holatlarida bo ladi).  Nizo va  nizoli vaziyat tushunchalarini ajratishni bilish kerak, ular o rtasida katta farq bor. Nizoli vaziyat  ijtimoiy sub ektlar o rtasida haqiqiy qarama-qarshilikni Nzaga keltiruvchi insonlar manfaatlarining mos kelmasligi. Asosiy belgisi  nizo predmeti Nzaga kelishi, lekin hozircha ochiq faol kurashning yo qligi. Ya ni to qnashuv rivojlanishi jarayonida nizodan oldin har doim nizoli vaziyat Nzaga keladi, uning asosi hisoblanadi. Nizolarni to rt turlari ko rsatiladi: ichki shahsiy, shahsning kuchi bo yicha tahminan teng motivlari, qiziqishlari, ishqibozligi, manfaatlarining kurashini aks ettiruvchi; shahslararo, oz hayotiy faoliyatida qarama-qarshi maqsadlarni amalga oshirishga intiluvchi shahslarni ifoda etadi; guruhlararo, biri-biriga mos kelmaydigan maqsadlarni kozlagan va ularni amalga oshirish yolida bir-biriga tosqinlik qiluvchi ijtimoiy guruhlar nizo tomonlari sifatida ishtirok etishlari bilan ajralib turadi; shahsiy-guruhli shahsning hulqi guruh qoidalari va umidlariga mos kelmasligi holatlarida Nzaga keladi. Pedagogik jarayon o ziga xos murakkab ijtimoiy tuzilma bo lib, shahslararo aloqalarning doimiy jarayonidan iboratdir. Albatta, bu jarayonda ikki sub ekt o rtasidagi munosabatlarni ijobiy shakl doirasidan chetga chiqish holatlari ham kuzatiladi. Pedagogik konflikt pedagogik jarayonda shahslararo munosabatlarning keskinlashuvi natijasi sifatida yuzagi keluvchi muamoli vaziyatdir. Pedagogik konfliktlarning quyidagi shakllari yuzaga keladi: Oquvchi-oquvchi Oquvchi-oqituvchi Oqituvchi-oqituvchi Pedagogik jarayonning muhim ishtirokchisi oquvchi bolib, ular orasidagi aksar konfliktlar kichik guruhlarda liderlikka intilish natijasida namoyon boladi. Bunda shahslararo konflikt qoloq lider va guruhda etibor qozonayotgan ikkinchi lider ortasida vujudga kelishi kuzatiladi. Konfliktli vaziyat guruhdagi ikki lider ortasida vujudga kelib, ular konfliktga nafaqat ozlarini, balki tarafdorlarini ham tortishi mumkin. Bu esa konfliktik eskalyatsiyani, yani uni miqyosini kengayishiga sabab boladi. Ayrim hollarda ikki lider ortasidagi kofliktga tortilgan tarafdorlar hududiy manfaatlar doirasida yuzaga kelsa, shahslararo konfliktning kolami etnik yoki hududiy mojarolar darajasigacha kotarilishi mumkin. Pedagogik nizolarning oldini olish yollari Pedagogik nizolarni muvaffaqiyatli hal qilish odatda muammoni aniqlash, uni tahlil qilish, uni hal qilish boyicha harakatlar va natijalarni baholash tsiklini oz ichiga oladi. Har qanday aniq bir vaziyatda nizolarni hal qilish boyicha siyosatni ishlab chiqishga kirishishdan avval ularning manbalarini aniqlash zarur. P5d0g>g v0 t0 lim >luvchi p>zitsiyal0rining to g ri k5lm0sligi ko p k>nfliktl0rg0 s0b0b bo l0di, shuning uchun k>nflikt v0ziyatl0rd0 qo ll0nil0dig0n sin0lg0n quyid0gi q>id0l0rni bilish k5r0k: Birinchi q>id0. K>nflikt v0ziyatini o z qo lig0 >lish. Bu em>tsi>n0l t0r0nglikni b0rt0r0f etishni 0ngl0t0di. Buning uchun >rtiqch0 jism>niy zo riqishd0n, >rtiqch0 h0tti-h0r0k0tl0rd0n h0l>s bo lish k5r0k. Mimik0, p>z0, j5stl0r f0q0tgin0 >d0mning ichki k5chinm0l0rini if>d0l0b q>lm0y, ung0 t0 sir h0m ko rs0t0di. SHund0y qilib, t0shqi v0zminlik v0 E>tirj0mlik! Ikkinchi q>id0. O z E0tti-h0r0k0tl0ri bil0n sh5rigig0 t0 sir ko rs0tish. Bund0 ishtir>kchining yuzini diqq0t bil0n o rg0nib chiqish yord0m b5r0di, fikrni j0ml0ydi v0 uning h>l0tini 0niql0shg0 imk>n yar0t0di. Uchinchi q>id0. H0msuhb0tning E0tti-h0r0k0tl0ri m>tivl0rini tushun0 >lish. qliy t0hlilning ishg0 s>linishi em>tsi>n0l qizishni p0s0ytir0di. YAEshisi h>l0tning mur0kk0bligini tushung0nligini if>d0 etish (M5n sizning h>l0tingizni tushunib turibm0n...), o z h>l0tini tushuntirish (SHu m5ni o yl0ntiryapti...) YA ni h0tti-h0r0k0tni d0rr>v b0h>l0m0ng, >ldin tug ilg0n v0ziyatg0 bo lg0n mun>s0b0tingizni bildirishg0 h0r0k0t qiling. To rtinchi q>id0. M0qs0dni muv>fiql0shtirish. T0 lim >luvchi bil0n sizni birl0shtiruvchi n0rs0ni t5zr>q 0ngl0sh v0 uni ko rs0tish. B5shinchi q>id0. S0m0r0li 5chim b>rligig0 ish>nishingizni n0m>yish qiling. V0 nih>yat, k>nflikt h0l qiling0nid0n so ng uni t0hlil qilib chiqing (s0b0bi v0 >ldini >lish yo ll0ri). Birinchi navbatda nima sodir bolganligini aniqlash kerak. Muammo nimadan iborat? Ushbu bosqichda muammoni aniqlash bilan barcha rozi bolishi uchun hodisalarni bayon etish muhim. Nizo tahlil qilib chiqilganidan song hamkorlik ruhida birgalikda barchani murosaga keltirish yolini izlashga otish mumkin. Oqituvchi va oquvchi ortasidagi nizoni hal qilishda nizoning sabablarini tahlil qilishdan tashqari yosh omilini hisobga olish kerak. Oqituvchi-oquvchi amaliy nizoli vaziyatlar bilan bir qatorda shahsiy hususiyatdagi qarama-qarshiliklar ham uchrab turadi. Nizoli vaziyatga tushib qolib oqituvchi ozining faolligini yoki suhbatdoshini yahshiroq tushunishga yoki nizoni bostirish yoki uni oldini olish maqsadida oz psihologik holatini boshqarishga qaratishi mumkin. Birinchi holatda nizoli vaziyatni hal qilishga insonlar orasidagi bir-birini tushunishlarini yolga qoyish, anglashilmovchiliklarni, kelishmovchiliklarni yoqotish yoli bilan erishiladi. Umuman olganda, boshqa insonni tushunish ancha murakkab. Tajribali pedagoglar nimani gapirishni (dialogda mazmunini tanlash), qanday gapirishni (suhbatni emotsional tusda olib borish), bolaga qaratilgan nutqda maqsadga erishish uchun qachon gapirishni (vaqti va orni), kimning oldida va nima uchun gapirishni (natijaga ishonch) biladi. Pedagog va oquvchi ortasida haqiqatda yuzaga kelgan nizoni uch darajalarda tahlil qilish mumkin: Talim muassasasida oquvtarbiyaviy ishlarini tashkil qilish obektiv husussiyatlari nuqtai nazaridan; guruh, pedagogik jamoa, oqituvchi va oquvchining aniq shahslararo munosabatlari ijtimoiypsihologik hususiyatlari nuqtai nazaridan; nizo ishtirokchilari yoshi, jinsi, individual-psihologik hususiyatlari nuqtai nazaridan. Agar butun talim jarayonini tashkil qilish va sharoitlarida, jamoali qoidalar va tartiblar tizimida, ushbu jarayonning bir-birlariga nisbatan ijobiy munosabatlari, bolajak nizolarda konstruktiv hulqlariga tayyorliklarida haqiqiy obektiv va subektiv ozgarishlar yaqqol kozga tashlansa, nizo samarali hal qilingan hisoblanishi mumkin. 6-ilova Takt va pedagogik takt haqida tushuncha T0kt 0hl>qiy tushunch0 bo lib, u ins>nl0rning o z0r> mun>s0b0tl0rini muv>fiql0shtirish, t0rtibg0 s>lish, ins>np0rv0rlik g >yal0rig0 0s>sl0ng0n bo lib, 0ndish0li hulq, h0r q0nd0y ziddiyatli v0ziyatl0rd0 h0m ins>n hurm0ti s0ql0nib q>lishini t0l0b qil0di. H0r bir ins>nd0n, 0yniqs0 o qituvchid0n 0ndish0li bo lish t0l0b qilin0di. B>shq0ch0 qilib 0ytg0nd0, p5d0g>gik t0kt bu o qituvchining t0 lim >luvchil0r >ldid0 o zini tutishni bilishi, t0 lim >luvchining h>l0tini, intilishl0ri, qiziqishl0rini tushun0 >lishi v0 eng s0m0r0li t0 sir yo lini t>p0 >lishidir. Pedagogik takt  o qituvchi kasbiy mahoratining asosi bo lib, o quvchilarga barcha demokratik talablar asosida pedagogik ta sir o tkazish, muloqotni insonparvarlik tuygulari asosida ornatish olchovi, oquvchilarda mustaqil fikr yuritishni hamda ongli intizomni tarkib toptirish konikmalarini hosil qilish shaklidir. Pedagogikada oqituvchining oquvchilar bilan munosabati ularning yosh xususiyatlariga qarab belgilanishi va bu qonuniyatga amal qilinishi qatiy talab qilinadi. Shunday ekan, oqituvchi talimtarbiya jarayonida hali toliq shakllanmagan, tasirlarga va ruhiy kechinmalarga tez beriluvchi, otaonasining sevimli farzandi bolgan murgak qalb egalari bilan muloqot qilayotganligini aslo unutmasligi kerak. Oquvchilar bilan muloqotda pedagogik taktga zid bolgan qopollik, adolatsizlik, qorqitish, haqorat, mensimaslik, pedagogikaga zid bolgan jazolash usullarini qollash va boshqa ular shaxsiga salbiy tasir qiladigan turli jargon sozlar ishlatish oquvchilar qalbini umuman tuzalmaydigan darajada jarohatlab qoyishi, yoki oqituvchining obrosiga putur etkazishi mumkin. Oqituvchi va oquvchi ortasidagi bunday qarama-qarshiliklar, kopincha, dars va darsdan tashqari jarayonlarda sodir boladi. Bunda ayniqsa yosh oqituvchilarning pedagogik takt sirlarini bilmasligi, tajribasizligi pand beradi. Oqituvchining taktik mahorati birdaniga shakllanib qolmaydi, u yillar davomida pedagogik faoliyatda, ustozlar tajribasini organishda, dars jarayonida, sinfdan tashqari faoliyatda va tarbiyaviy soatlarda oquvchilar bilan muloqotda takomillashib boradi. Dars jarayonida pedagogik mahoratning asosi bolmish pedagogik taktga ega bolish oqituvchi uchun juda zarurdir. SHund0y qilib, p5d0g>gik t0kt bu o qituvchining t0 lim >luvchil0rg0 nisb0t0n 0m0lg0 >shir0dig0n t0 sirining m5z>nidir. Pedagogik taktni qo llash shartlari T0ktik0 t0nl0sh turli v0ziyatl0rd0 Eilm0-Eil r>ll0rni b0j0rish bil0n b>g liq. Bu h0qid0 m0 lum>tni psiE>t5r0p5vt .B.D>br>vich kit>bl0rid0n >lish mumkin. Bu to rtt0 p>zitsiya bo lib, ul0r quyid0gich0:  yuq>rid0n p0stg0 ,  p0std0n yuq>rig0 ,  yonm0-yon v0  0r0l0shm0slik p>zitsiyasi.  Yuq>rid0n p0stg0 p>zitsiyasid0 o qituvchi must0qil h0l etishni n0m>yish et0di, m0s uliyatni o z zimm0sig0 >l0di. Bu p>zitsiya  >t0->n0 p>zitsiyasi.  P0std0n yuq>rig0 p>zitsiyasi t>b5lik, sh0Esning o zig0 ish>nm0sligi. .B.D>br>vich so zi bil0n 0ytg0nd0, bu  t0 lim >luvchi p>zitsiyasi.  Yonm0-yon p>zitsiyasid0 f0r>s0tlilik v0 v0zminlik, v0ziyatg0 q0r0b ish tutish, b>shq0l0rning h0m m0nf00tini o yl0sh, o zi v0 ul0r o rt0sid0 m0s uliyatni to g ri t0qsiml0sh if>d0 etil0di. Bu  k0tt0 >d0m p>zitsiyasi. r0l0shm0slik p>zitsiyasi  0r0l0shm0slik, f0>llikni n0m>yon etm0slik. H0r bir p>zitsiyaning qo ll0nishi v0ziyat t0l0big0 m>s t0nl0n0di. Mul>q>t ikki t>m>nl0m0 j0r0yon bo lg0nligi uchun o qituvchi t0 lim >luvchi r>lini h0m in>b0tg0 >lishi sh0rt. O qituvchining >d0tiy p>zitsiyasi bu h0mk>rlikd0 ish >lib b>r0yotg0n  k0tt0 >d0m , ya ni ishg0 0l>q0d>r d0r0j0ni t0l0b qiluvchi p>zitsiyadir. Bu p>zitsiya t0 lim >luvchid0 t5ng huquqli sh5riklikni sh0kll0ntir0di, o z0r> ish>nch muhitini yar0t0di. Bund0 quyid0gi juml0l0rni qo ll0sh mumkin:  Sizl0r bil0n m0sl0h0tl0shm>qchi edim ,  K5lingl0r, o yl0b ko r0ylik v0 h>k0z>. 7-ilova Pedagogik odob. Pedagogning muomala odobi P5d0g>g >d>bi umumins>niy v0 milliy 0El>qning q>nuniyatl0ri, v0zif0l0ri, t0m>yill0ri, tushunch0l0ri, t0l0bl0ri, m5z>nl0rini t0 lim-t0rbiya j0r0yonid0 >ydinl0shtirib, p5d0g>gning t0 lim >luvchil0r, k0sbd>shl0ri, >t0->n0l0r, t0 lim mu0ss0s0si r0hb0rl0ri bil0n mun>s0b0tl0rid0 n0m>yon bo l0dig0n k0sbiy-0El>qiy Eususiyatl0ri yig indisidir. P5d0g>g >d>bi eng 0vv0l>, t0rbiyachi v0 t0rbiyal0nuvchil0rning o z0r> mun>s0b0tl0rid0 n0m>yon bo l0di. Bir>q bund0y yond0shuv bir q0d0r ch5kl0ng0n nuqt0i n0z0r ek0nligini t0 kidl0sh j>iz. Z5r>, t0rbiyachining k0sbiy 0El>qi f0q0t t0rbiyal0nuvchil0r bil0n mul>q>ti j0r0yonid0gin0 n0m>yon bo lm0ydi, b0lki uning butun f0>liyati d0v>mid0 birinchi d0r0j0li ehtiyoj sif0tid0 if>d0l0n0di. B>shq0ch0 0ytg0nd0, p5d0g>g >d>bi tushunch0si t0rbiyachi dunyoq0r0shining h0yotiy tizimini 0ngl0t0di. P5d0g>g >d>bi tushunch0sining m0zmuni 0El>qiylik bil0n birg0 iqtis>diy, siyosiy, huquqiy jih0tl0rni h0m o z ichig0 q0mr0b >l0di. El>qiy t0 lim-t0rbiyaning t0rkibiy qismi sif0tid0 p5d0g>g >d>bi f0zil0tl0rini sh0kll0ntirishd0 ikki yo n0lishd0gi 0l>q0d>r tushunch0l0rni t0hlil qilish m0qs0dg0 muv>fiqdir: birinchisi  j0miyatning o qituvchi sh0Esig0 mun>s0b0ti; ikkinchisi  o qituvchi sh0Esining j0miyatg0 mun>s0b0ti. O qituvchi odobining mohiyati, asosiy mazmuni pedagogik faoliyat uchun muhim bo lgan axloqiy sifatlarda ifodalanadi. Umuminsoniy va milliy-axloqiy fazilatlar barcha kishilar, hamma kasb egalari, jumladan, oqituvchi-tarbiyachilar uchun ham juda zarurdir. Axloqiy fazilatlar mehnat jarayonida kishining xulqi, fel-atvorini tartibga solib turuvchi axloqiy qoidalar, normalar, talablar, mezonlar shaklida ifodalanadi. Axloq normalari davlatning turli qonunlari bilan amalga oshiriladigan huquq normalaridan farq qilib, ommaviy odat va namuna kuchi, jamoatchilikning fikri tasirida yuzaga keladi. Boshqacha qilib aytganda, ijtimoiy voqelik shaxs oldiga malum axloqiy talablar qoyadi, bu talablar axloq normasi, axloqiy fazilatlar shaklida ifodalanadi. Jamiyat oz faoliyati va istiqboli uchun xizmat qiladigan axloq normalari, talablari, mezonlarini belgilaydi. Oqituvchi umuminsoniy va milliy-axloqiy fazilatlarni ozlashtirib olishi, tajribada qollashi, ozining dunyoqarashi, mafkurasi vaa axloqiy tajribasi bilan taqqoslash lozim. Fikrlash va his etish, turmushda sinab korish natijasida umuminsoniy va milliy-axloqiy sifatlar, qoidalar, normalar oqituvchining oz axloqiy fazilatiga, etiqodiga aylanadi. Bular muallimning dunyoqarashi, fikr va mulohazalari bilan qoshilib, bozor iqtisodiyotiga asoslangan jamiyat qurish sharoitida uning orni va rolini belgilaydi. Oqituvchi odobining normalari har bir muallimning shaxsiy fikriga, axloqiy fazilati va etiqodiga aylanishi lozim. Axloqiy etiqod va sifatlar oqituvchining dars berish jarayonida, tarbiyaviy ishlarida, oquvchilar, ota-onalar va boshqa kishilar bilan muomala, munosabatlarida, kundalik turmushda ozining shaxsiy namunasi bilan axloqiy tasir otkazishida kozga tashlanadi. Pedagogik takt oqituvchi axloqining amaliy korinishlaridan biridir. Muallim xulqining natijalari uning yoshlarga axloqiy tasirining samaradorligida, axloqiy tarbiya sohasida erishgan yutuqlarida namoyon boladi. Oqituvchi odobining asosiy sifatlari umuminsoniy va milliy-axloqiy fazilatlar, tushunchalariga mos keladi va ularni pedagogik faoliyat bilan bogliq tarzda bir qadar oydinlashtiradi, aniqlaydi. Insonparvarlik, vatanparvarlik, milliy gurur, baynalmilalchilik, adolat, yaxshilik qilish, burch, qadr-qimmat, masuliyat, vijdon, halollik, rostgoylik, poklik, talabchanlik kabi axloqiy fazilatlar oqituvchi odobida pedagoglik faoliyati bilan bogliq ravishda tahlil qilinadi. Bolalarga yaxshilik qilish, oqituvchilik burchi, oqituvchilik shani, qadr-qimmati, oqituvchilik masuliyati, oqituvchilik vijdoni, talabchanlik va adolatli bolish, oqituvchining manaviy qiyofasi halolligi, pokligi, rostgoyligi kabilar oqituvchi axloqining muhim fazilatlari hisoblanadi. Ularning chuqur va puxta ozlashtirish bolajak oqituvchi uchun katta amaliy ahamiyat kasb etadi. Muomala odobi oz tabiati, mohiyatiga kora ijtimoiy hodisadir. Ijtimoiy qonuniyatlar pedagogik jarayondagi muomala odobida namoyon boladi. Pedagogik odob jamiyatda qabul qilingan manaviy, umuminsoniy va milliy axloqiy qadriyatlarga asoslanadi. Ijtimoiy munosabatlar pedagogik jarayonda qatnashuvchilar ortasidagi muomala odobini tartibga solib, boshqarib boradi. Ijtimoiy munosabatlarning har biri oziga xos xususiyatga, mezonlarga ega. Bu xususiyat va mezonlar ijtimoiy faoliyatning sohasi, shaxslararo aloqalarning xarakteri bilan belgilanadi. Muomala odobi kishi bajarishi lozim bolgan axloqiy qoidalar bilan shaxs ularni qay darajada qabul qilishi ortasidagi, shaxsiy va ijtimoiy manfaatlar orasidagi boglanishlarga asoslanadi. Muomala odobi bevosita baho beruvchanlik xususiyatiga ham ega. Axloqiy baho esa kishilarning xulqini, xatti-harakatlarini nazorat qiladi, tartibga soladi. Muomala-munosabatlar kishi oz xulqi va faoliyatida axloqiy printsiplar, qoidalar, talablar, ananalarga, urf-odatlarga qay darajada amal qilayotganiga qarab baholanadi. Pedagogik jarayonda sodir boladigan muomala odobida muallimning axloqiy madaniyati, tarbiyalanganlik darajasida aks etadi. Muallimning pedagogik kasb egasi sifatida oziga, oz kasbiga, oquvchilarga, kasbdoshlariga, otaonalariga muamolasini belgilovchi asosiy qoidalar, talablar mavjud. Bu mezonlar jamiyat, davlat oqituvchiga, talimtarbiya ishlariga nisbatan qoyayotgan axloqiy talablariga, pedagogik faoliyatning axloqiy xarakteri va xususiyatlariga asoslanadi. Pedagogik jarayonda muomila odobi oqituvchining faoliyatida namoyon boladi. Oqituvchilik faoliyatida qoyiladigan axloqiy talablar, oz navbatida, Ozbekiston Respublikasi rahbariyati yosh avlodni umuminsoniy va milliyananaviy, madaniy qadriyatlar ruhida tarbiyalash sohasida kun tartibiga qoyayotgan vazifalariga bogliq. Ular pedagogik jarayondagi muomala odobida, unda qatnashayotgan kishilaning xulqi, xatti-harakatlarida ifodalanadi. Bu xatti- harakatlar pedagogik jarayon qatnashchilarining talim-tarbiya maqsadi, vazifalari, usul va vositalarini, axloqiy qadriyatlarni qay darajada qabul qilishlari shaklida namoyon boladi. Muomala odobining tuzilishi juda murakkabdir. U pedagogik faoliyatda subekt-obekt munosabatlari shaklida ifaodalanadi. Subekt-obekt munosabatlari muallim ozining professional burchini bajarayotganida oquvchilar, kasbdoshlari, ota-onalar, jamoat tashkilotlarining vakillari bilan oqituvchi ortasidagi aloqalarda vujudga keladi. U ozaro hurmat darajasi, ishonch, talabchanlik, xayrixohlik tashabbuskorlik, ozaro gamxorlik, har birlarining inson sifatida qadrqimmatini ezozlash kabilarda namoyon boladi. Ular oqituvchining pedagogik faoliyatida boshqalar bilan muamalasining xarakterini baholashda xizmat qiladi. Ozaro tasirlar oquv ishida, turmushda, dam olish paytlarida, oiladagi muomala-munosabatlarining xususiyatlarini aniqlashga imkon beradi. Pedagogik jarayonning ozida ham faoliyatning turli sohalarida turlicha muomala-munosabatlar mavjud. Masalan, oquv ishlari sohasida, jamoat toashiriqlarini bajarishda oquvchilar, bilan sinfdan tashqari ishlarda, dam olish paytlardagi muomala, shuningdek, oqituvchining Vatanga, xalqqa bolgan munosabati oziga, xos xususiyatlarga ega. Uning mohiyati shundan iboratki, agar oqituvchining bu muomala munosabati oz professional vazifasini burchini bajarish jarayonida sodir bolsa, jamiyat oqituvchining pedagoglik kasbining ijtimoiy mavqeini, unga malum bir huquq va vakolatlar berilganligini nazarda tutadi. Pedagogik etikada muomola odobining biror jihati, masalan, oqituvchining oz kasbiga munosabati, burchi alohida tahlil etilishi mumkin. Oqituvchilik kasbi kishiga malum talablarni qoyadi, lekin muallim bu talablarni qanday bajarayotgani bu talablarda hali aks etmaydi. Oqituvchining pedagogik faoliyati natijalarini xalq talimi bolimlari, maktab mamuriyati, metodik birlashma xodimlari baholaydi. Oqituvchining pedagogik jarayon qatnashchilari bilan muomalasi-bu kishilarning ozaro bir-birlariga bolgan shaxsiy insoniy munosabatlari sifatida ham qaraladi, ular pedagogik jarayon qatnashchilarining xatti-harakatlarida, xulqida, ish shakli va usullarida namoyon boladi. Ular ortasidagi ozaro axloqiy baholashlar ham muhim rol oynaydi. Pedagogik jarayonda oqituvchi axloqiy munosabatlarning subekti hisoblanadi. U pedagogik jarayonning asosiy kishisi-figurasi sifatida oquvchilar, kasbdoshlar, ota-onalar bilan muomalada boladi. Pedagogik muomala odobi tizimida oqituvchi asosiy figuradir. Oquvchilar, kasbdoshlari, ota-onalar, pedagoglar jamoasi va jamoat tashkilotlarining vakillari oqituvchi uchun pedagogik muomala-munosabatlarning obekti hisoblanadi. Ular bilan boladigan aloqalar yosh avlodga talim-tarbiya berish vazifalarini bajarish jarayonida sodir boladi. Bu muomala jarayonida ishtirok etadigan kishilar bir-birlariga nisbatan xayrixoh, ijobiy hissiyotda bolishlari, bir-birlarining fazilatlarini ozaro baholashlari, qadrlashlarini nazarda tutadi. Pedagogik muomala-munosabatlarda hissiyot aralashgani uchun ularning axloqiy va ruhiy jihatlarini bir-biridan ajratish qiyin boladi. Shuning uchun ham bunday hodisalar haqida gapirganda, odatda, pedagogik jamoadagi axloqiy-ruhiy vaziyat tushunchasi ishlatiladi. Demak, oqituvchining muomala odobi-u aloqa qiladigan odamlar, muassasalar bilan oz professional vazifasini bajarayotganda sodir boladigan axloqiy munosabatlar majmuidir. Bu yondoshuv asosida pedagogik muomala odobini shartli ravishda quyidagi guruhlarga ajratish mumkin: oqituvchi bilan oquvchilar ortasidagi muomala; oqituvchi bilan pedagogik jamoa ortasidagi muomala; oqituvchi bilan ota-onalar ortasidagi muomala; oqituvchi bilan maktab rahbarlari ortasidagi muomala. Muomala odobida oqituvchining axloqiy ongi, axloqiy faoliyatining yetuklik darajasi, axloqiy ehtiyojlari va axloqiy yonalishlari, sozi bilan ishining birlik darajasi, xullas, muallimning faol hayotiy nuqtai-nazari namoyon boladi. Pedagogik texnika haqida tushuncha. Pedagogik texnikani shakllantirish metodikasi. Nutq texnikasi va madaniyati mavzusidagi malumotli maruza talim texnologiyasi modeli Maruzaga ajratilgan vaqt 2 sTalabalar soni 20 taOquv mashgulotining shakliMalumotli maruzaMashgulotning rejasiPedagogik texnika haqida tushuncha. Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlari. Oqituvchining pedagogik texnikasini shakllantirish yollari. Nutq haqida tushuncha. Nutqning oqituvchi faoliyatidagi orni. Nutq texnikasi: nafas olish, tovush, diktsiya, ritmika. Oqituvchining nutq malakasini shakllantirish yollari.Oquv mashgulotining maqsadi Talabalarda pedagogik texnika, nutq texnikasi va madaniyati haqida aniq nuqtai nazarni qaror toptirish. Pedagogik vazifalar: - pedagogik texnika tushunchasi mohiyatini aniqlashtirish; - pedagogik texnikaning tarkibiy qismlariga tavsif berish; - oqituvchining pedagogik texni-kasini shakllantirish yollarini yollarini korsatib berish; - nutq tushunchashi va nutqning oqituvchi faoliyatidagi ornini izohlash; - nutq texnikasi: nafas olish, tovush, diktsiya, ritmikani tushuntirish; - oqituvchining nutq malakasini shakllantirish yollarini bayon etish.Oquv faoliyati natijalari: - pedagogik texnika tushunchasi tarifini bilib oladilar; - pedagogik texnikaning tarkibiy qismlarini tahlil etishadi; - oqituvchining pedagogik texni-kasini shakllantirish yollarini ozlashtiradilar; nutq tushunchashi va nutqning oqituvchi faoliyatidagi ornini bilib olishadi; - nutq texnikasi: nafas olish, tovush, diktsiya, ritmikani tahlil etishadi; oqituvchining nutq malakasini shakllantirish yollarini baholashadi.Talim metodiMaruza, blits-sorov, tushuntirish, suhbatTalabalarning oquv faoliyatini tashkil ettish shakliOmmaviy, individualDidaktik vositalarMaruza matni, slayd-prezentatsiyaTalimni tashkil etish sharoitiMaxsus texnik vositalar bilan jixozlangan xonaNazorat Oz-ozini nazorat qilish, refleksiya Pedagogik texnika haqida tushuncha. Pedagogik texnikani shakllantirish metodikasi. Nutq texnikasi va madaniyati mavzusidagi malumotli maruzaning texnologik kartasi Ish bosqichlari va vaqtiFaoliyat mazmuniOqituvchiTalaba1-bosqich. Oquv mashgulotiga kirish (Davat bosqichi) (5 minut)Talabalarni mavzuning nomlanishi, rejadagi masalalar va mustaqil oqish uchun adabiyotlar bilan tanishtiradi (1-ilova).Tinglashadi, yozib borishadi. Talabalarning mavjud bilimlarini mustahkamlash maqsadida pedagogic texnika, nutq madaniyati tushunchalariga doir blits-sorov savollarini taqdim etadi (2-ilova).Savollarni tinglaydi va oz munosabatini bildiradi2-bosqich. Asosiy (Anglash bosqichi) (65 minut)2.1. Pedagogik texnika tushunchasi mohiyatini ochib beradi (3-ilova).Pedagogik texnika tushunchasi tarifini daftarlariga yozib olishadi2.2. Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlariga izoh beradi(4-ilova).Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlarini qayd etishadi2.3 Oqituvchining pedagogik texni-kasini shakllantirish yollarini bayon etadi (5-ilova).Ozlarni qiziqtirgan savollar bilan murojaat etadilar2.4. Nutq tushunchashi va nutqning oqituvchi faoliyatidagi ornini yoritib beradi (6-ilova)Oqituvchi tomonidan berilgan savollarga javob berishadi2.5. Nutq texnikasi: nafas olish, tovush, diktsiya, ritmikaga izoh beradi (7-ilova).Nafas olish, tovush, diktsiya, ritmika tushunchalari tarifini daftarlariga yozib olishadi2.5. Oqituvchining nutq malakasini shakllantirish yollarini tushuntirib beradi (8-ilova)Ozlarni qiziqtirgan savollar bilan murojaat etadilar3-bosqich. Yakuniy (Fikrlash bosqichi) (10 minut)3.1. Talabalarning mavzu yuzasidan savollarga javob beradi. Ozlarni qiziqtirgan savollar bilan murojaat etadilarAniq tasavvurlar shakllanmagan qismlarini qayta tushuntiradi. Oz fikrlarini boyitadi va toldiradi.  1-ilova Mavzu: Pedagogik texnika haqida tushuncha. Pedagogik texnikani shakllantirish metodikasi. Nutq texnikasi va madaniyati Reja: Pedagogik texnika haqida tushuncha. Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlari. Oqituvchining pedagogik texnikasini shakllantirish yollari. Nutq haqida tushuncha. Nutqning oqituvchi faoliyatidagi orni. Nutq texnikasi: nafas olish, tovush, diktsiya, ritmika. Oqituvchining nutq malakasini shakllantirish yollari. Adabiyotlar: Azizxojayeva N.N. Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. Toskent, 2006. Maxsudova M.A. Muloqot psixologiyasi. Toshkent: Turon-iqbol, 2006. -115 m>n>v %.T., M0diyar>v0 S.. v0 b>shq. P5d0g>gik t5En>l>giyal0r v0 p5d0g>gik m0h>r0t. M0gistr0tur0 uchun d0rslik.  T.: Iqtis>d-M>liya, 2009. Sultonova G.A. Pedagogik mahorat.  T.: Nizomiy nomidagi TDPU, 2005. Yuzlik05v0 E.R., M0dyar>v0 S.., Yanb0ris>v0 E.E., M>rE>v0 I.V. T5>riya i pr0ktik0 >bI5y p5d0g>giki.  T., 2013. 2-ilova Blits-so rov savollari Nutq nima? Nutqning qanday shakllarini bilasiz? Nutq madaniyati deganda nima tushuniladi? Mimika nima? Pantomimika deganda nima tushuniladi? Nafas olish qoidalariga rioya qilish oqituvchiga nima uchun zarur? 3-ilova Pedagogik texnika haqida tushuncha Pedagogik texnika oqituvchining nafaqat talimtarbiya jarayonida, balki butun kasbiy faoliyatida zarur bolgan umumiy pedagogik bilim va malakalari majmuidir. Pedagogik texnikaning muhim jihatlari bu avvalo oqituvchining mahoratini belgilovchi kasbiy konikmalari hisoblanadi, yani uning savodli va ifodali sozlay olishi, oz fikr-mulohazasini va bilimini tushunarli tilda tasirchan bayon qilishi, his-tuygusini jilovlay olishi, ozining shaxsiy xususiyatlariga xos mimik va pantomimik qobiliyatlarga ega bolishi, aniq imo-ishora, manoli qarash, ragbatlantiruvchi yoki istehzoli tabassum, sozning cheksiz qudrati orqali oquvchilar ongiga va tafakkuriga tasir otkazishi, hozirjavoblik, psixologik bilimlarga ega bolishi kabilardir. Oqituvchining pedagogik texnikasi qanday konikma va malakalardan iborat ekanligi, pedagogik texnika vositasida oqituvchi talim muassasalarida talim-tarbiyaviy faoliyatni zamonaviy talablar asosida qanday tashkil qilishi, oquvchilarga tarbiyaviy tasir korsatishida qanday ahamiyatga ega ekanligi kabi muammolar hozirgi kungacha dunyo olimlarining diqqatini oziga jalb etib kelmoqda. Hozirgi kunda pedagogik texnika tushunchasi ikkita guruhga bolib organiladi. Birinchi guruh komponentlari oqituvchining shaxsiy axloqiy fazilatlari va xulqi bilan bogliq bolib, talimtarbiya jarayonida ozozini boshqarish malakalarida ( refleksiya) namoyon boladi: talim-tarbiya jarayonida oz xatti-harakatlarini boshqarishi, (mimika, pantomimika); talim-tarbiya jarayonida oz hissiyotini va kayfiyatini jilovlay olishi va turli nojoya tasirlarga berilmaslik; mukammal ijtimoiy perseptiv qobiliyatlarga (diqqat, kuzatuvchanlik, xayol) egaligi; nutq texnikasini (nafas olish, ovozni boshqarish, nutq tempi) bilishi va oz ornida qollay olishi. Pedagogik texnikaning ikkinchi guruh komponentlari oqituvchining shaxs va jamoaga tasir korsatish malakalari bilan bogliq bolib, bu guruh talim-tarbiya jarayonining texnologik tomonini qamrab oladi: oqituvchining didaktik, tashkilotchilik, konstruktiv, kommunikativ qobiliyatlari; malum bir reja asosida oz oldiga qoyilgan talablarning bajarilishini nazorat qilishi; talim muassasasida va oquvchilar jamoasida talim-tarbiya bilan bogliq bolgan ijodiy faoliyatni tashkil eta olishi; oquvchilar bilan pedagogik muloqot jarayonini bir muvozanatda saqlab boshqara olishi. Oqituvchining tarbiyalanuvchi obyektlar oldida oz harakatlarini boshqarishida aktyorlik sanatiga xos bolgan xususiyatlari, yani mimik va pantomimik qobiliyatlari muhim rol oynaydi. Aktyor bir obrazni malum bir muddatda tayyorlab, bir yoki bir necha marotaba bir xil korinishda sahnada namoyish etsa, oqituvchi butun oquv yili davomida, har bir darsda yangi mavzuni otilgan mavzular bilan boglab, zamonaviy innovatsion usullar vositasida oquvchilar ongiga etkazish uchun chuqur tayyorgarlik koradi, sinf jamoasidagi oziga xos pedagogik va psixologik muhitni, har bir oquvchining shaxsiy xususiyatlarini etiborga olib pedagogik faoliyat korsatishga majbur. Bunday ulkan masuliyatni yuqori saviyada bajarish uchun oqituvchidan yuksak pedagogik texnik tayyorgarlikka ega bolish talab etiladi. Hozirgi zamon oqituvchisi pedagogik mahorat tizimida pedagogik texnikaning rolini beqiyos deb biladi. Chunki u oqituvchiga oz gavdasini tuta bilishi (mimika, pantomimika), his-tuygularini (emotsiyasini) boshqara olishi, ishtiyoq, qobiliyatlar, nutq texnikasini egallashi va ularni oquv faoliyatida, oqishdan tashqari talim va tarbiyaviy faoliyatlar jarayonida qollash yollarini tushuntiradi. Demak, pedagogik texnika oqituvchi kasbiy faoliyatida shunday kasbiy va shaxsiy malakalar yigindisiki, u oqituvchining pedagogik faoliyatiga tasir korsatishi, talim-tarbiya jarayonini tashkil qilish va boshqarish ishlarida asosiy yol korsatuvchi bolib xizmat qiladi. 4-ilova Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlari Oqituvchining tashqi korinishida, pedagogik texnikasi tizimidagi mimik, pantomimik holatlar muhim ahamiyatga ega. Oqituvchining hatti-harakatini bevosita namoyish etuvchi mimik va pantomimik ifodasi, oqituvchining imo-ishorasida, manoli qarashlarida, ragbatlantiruvchi yoki istehzoli tabassumida namoyon boladi va ular oqituvchi-tarbiyachining pedagogik tasir korsatishida, mashgulotlarni samarali va mazmunli otishida puxta zamin tayyorlab beradi. Pantomimika - bu gavda, qol va oyoqlarning harakatidir. U asosiy firkni ajratib korsatishga imkon beradi. Oqituvchi oz gavdasi, qoli, oyoq harakatlarining holati orqali har qanday pedagogik malumotlarning obrazini chiza olsa, oquvchilar bundan zavqlanadilar, ular ichki his-tuygulari, tashqi hissiyotlari bilan qoshilib butun ongini oquv materiallari mazmunini ozlashtirishga qaratadilar. Pantomimika gavdani rost tutib yura bilish, qol va oyoq harakatlarining bir-biriga mosligi, fikrlarini aniq va toliq bayon qilib qolini, boshini turli harakatlarda ifodalash oqituvchining oz bilimiga, kuchiga ishonchini bildiradi. Shuning uchun oqituvchining oquvchilar oldida ozini tuta bilish holatini tarbiyalashi lozim (oyoqlari 12-15 sm. kenglikda, bir oyoq sal oldinga surilgan holda turish). Oqituvchining yurishi, qol va oyoq orqali imo-ishoralari ortiqcha harakatlardan holi bolishi kerak. Masalan: auditoriyada orqaga oldinga tez-tez yurish, qollari bilan turli imo-ishoralar qilish, boshini har tomonga tashlash va hokazo. Bunday holatlar dars davomida oquvchilarning etiborini bolib, gashini keltiradi va organilayotgan fanga, oqituvchiga nisbatan hurmatsizlik kayfiyatini uygotadi. Oqituvchining pantomimik harakatlari tizimida oz hissiy holatini boshqara olishi muhim ahamiyatga ega. Oqituvchi oquvchilar bilan muloqot jarayonida qizgin kuzatuv ostida boladi. Uning kayfiyatidagi ozgarishlar pantomimik harakatlarida namoyon boladi. Shu tufayli oquvchilarga talim-tarbiyaviy tasir korsatish jarayonida (darsda, darsdan tashqari mashgulotlar paytida, tarbiyaviy ishlar jarayonida) oz hissiyotini boshqara olishi, jiddiy bolishi, umidbaxshlik, xayrixohlik kayfiyatida bola olish qobiliyatlariga ega bolishi zarur. Pantomimik harakatlar tizimi oqituvchiga birdaniga paydo boladigan konikma emas. Buning uchun oqituvchi oz ustida tinimsiz ishlashi, ilk pedagogik faoliyati davrida kamchiliklarini tezda topib bartaraf eta olishi darkor. Chunki, yillar davomida oqituvchi ozining har bir harakatiga moslashib uni odat qilib olishi mumkin. Mukammal pantomimik malakalarga ega bolgan oqituvchi oz-ozini nazorat qila oladi, kop yillik faoliyati davomida soglom asab tizimini ozida tarbiyalab asabiylashishdan, hissiy va aqliy zoriqishlardan ozini saqlay oladi. Gavda tutish estetikasi oldinga-orqaga tebranish, og`irlikni bir oyoqdan ikkinchi oyoqqa otkazib turish, stul suyanchig`iga tayanib turish, boshni qashlash, burunni artish, quloq kavlash kabi zararli odatlarga yol qoymaydi. Oqituvchi gavdasining harakati chegarali va bosiq bolishi, ortiqcha silkinish va keskin harakatlardan holi bolishi shart. Mimika - yuz muskullari orqali oz sezgisi, fikri, kayfiyatini ifodalashdir. Oqituvchining yuz ifodasi va qarashi bazan oquvchilarga sozdan ham qattiqroq tasir korsatadi. Mimika axborotning xususiy ahamiyatini oshiradi, uni puxtaroq ozlashtirilishini taminlaydi. Oquvchilar oqituvchi kayfiyati va munosabatini uning yuzidan uqib oladilar. Shuning uchun ham oqituvchining yuzi uning sezgirligini ifodalashi bilan birga ularni yashirib turishi ham lozim. Oila tashvishlari, tashqaridagi kelishmovchiliklarni oqituvchi ozining yuz ifodasida bildirmasligi kerak. Yuz ifodasi va harakatlar faqat dars maqsadiga, oquv-tarbiyaviy ishni yaxshilashga yonaltirilishi lozim. Yuz ifodasida kozlar muhim orin tutadi. Jozibasiz kozlar manosiz qalbni aks ettiradi. Oqituvchi yuz muskullari va kozlarini tez-tez harakatlantirish bilan birga ularni birday qotib qolishidan ehtiyot bolishi lozim. Oqituvchi nigohi oquvchilarga qaratilgan bolishi, bevosita korish kontaktini vujudga keltirishi zarur, barcha oquvchilarni diqqat markazida ushlab turishga intilishi lozim. Mimik harakatlar, ifodalar malumotlarning hissiy ahamiyatini kuchaytirib, ularni chuqur ozlashtirish imkoniyatini beradi. Oquvchilar oqituvchining muomalasi va xatti-harakatiga qarab kayfiyatini, munosabatini tezda uqib oladilar. Shuning uchun oiladagi bazi noxushliklar, hissiyotga berilish, gam va tashvishning oqituvchi chehrasida va mimik belgilarida ifodalanishi mumkin emas. Chunki ushbu noxushliklar oqituvchining pedagogik faoliyatiga dars mashgulotlarini mukammal bajarishida ozining salbiy tasirini korsatadi. Oqituvchining chehrasida, mimik belgilarida faqat dars mashgulotlariga xos bolgan, oquvchilarga talim va tarbiyaviy topshiriqlarni yechishga yordam bera oladigan korinishlarni ifodalash lozim. Oqituvchining chehrasidagi ifoda, nutqi, oquvchilar bilan ozaro munosabati uning individual xarakteriga mos bolishi kerak. Oqituvchi chehra korinishidagi mimik ifoda, talim-tarbiya qonuniyatlariga mos ishonch, maqullash, taqiqlash, norozilik, quvonch, faxrlanish, qiziquvchanlik, befarqlik, ikkilanish kabi xususiyatlarni ifodalashi mumkin. Bunda ovozdagi turli ozgarishlar, nutqning tushunarli bayon etilishi muhim ahamiyatga ega. Mimik ifodaning asosiy belgilarini namoyish etishda qosh, koz, chehra korinishi ishtirok etadi. Ins>n his tuyg ul0ri uning yuzid0  yuz mush0kl0rini qisq0rishi v0 bo sh0shishi n0tij0sid0  n0m>yon bo l0di. Yuz mush0kl0ri h>l0tini b>shq0rish unch0lik qiyin bo lm0g0nligi uchun >d0ml0r h0qiqiy hisl0rini yashirishg0 h0m urin0dil0r. Yuz mush0kl0ri h0r0k0tl0ri simm5trikligi ushbu ins>nning s0mimiyligid0n d0l>l0t b5r0di. Ins>n so zl0rid0 q0nch0lik yolg >nni ko p qo shs0, simm5triya shunch0lik buzil0di. H0qiq0tni bildiruvchi mimik0 jud0 t5z, s5zdirm0sd0n n0m>yon bo lishi mumkin v0 uni to g ri t0lqin qilish uchun t0jrib0 yoki h0tt>ki m0Esus tr5nir>vk0 k5r0k. Yan0 bir Eususiyat: ij>biy hissiyotl0r s0lbiyg0 q0r0g0nd0 >s>nr>q 0ngl0n0di. yniqs0, ins>n l0bl0ri hissiy if>d0liligi bil0n 0jr0lib tur0di (m0s0l0n, l0bl0rni tishl0sh  h0yaj>nni, bir t>m>ng0 qiysh0yg0n l0bl0r ish>nqir0m0slik yoki ist5hz>ni 0ngl0tishi mumkin) T0b0ssum >d0td0 do st>n0 mun>s0b0t yoki qo ll0b quvv0tl0shg0 bo lg0n ehtiyojni bildir0di. Erk0k kishi uchun t0b0ssum u h0r q0nd0y v0ziyatd0 h0m o zini tut0 >lishini n0m>yish qilishi bo ls0, 0yol t0b0ssumi ko pr>q h0qiqiy k0yfiyatini bildir0di. T0b0ssum turli hissiyotl0rni 0ngl0tg0nligi uchun ul0rning b0 zi turl0rini his>bg0 >lish m0qs0dg0 muv>fiq: >rtiqch0 ko p jilm0yish  qo ll0b quvv0tl0nishg0 ehtiyoj; qiyshiq kulish  n0z>r0t qilin0yotg0n 0s0biylik; ko t0rilg0n q>shl0r v0 t0b0ssum - bo ysunishg0 t0yyorlik; p0stg0 tushirilg0n q>shl0r v0 t0b0ssum  o zini k0tt0 >lish; t0b0ssum bil0n bir p0ytd0 p0stki q>v>ql0rning ko t0rilm0sligi  s0mimiyatsizlik; t0b0ssum bil0n bir p0ytd0 ko zl0rning >l0yishi  qo rqitish. Turli hisl0r k5chir0yotg0nd0 yuz mimik0sini bilish f0q0tgin0 b>shq0l0rni tushunishd0gin0 em0s, b0lki o z imit0tsiya m0h>r0tini o stirish uchun h0m z0rurdir. d0mning ichki k5chinm0l0ri h0qid0 eng to g ri m0 lum>tni ko zl0r n0m>yon qil0di: ko zning >d0tiy if>d0sid0gi o zg0rish; ko zl0rning b5iEtiyor h0r0k0tl0ri  h0yaj>n, >riyat, yolg >n, qo rquv, 0s0biyl0shuv; yonib turg0n nig>h  qizishish; q>tib q>lg0n nig>h  o yg0 cho kk0nlik yoki h>lsizlik; q>r0chig l0rning k0tt0rishi qiziqish v0 q0bul qilin0yotg0n 0Eb>r>td0n, 0tr>fd0gil0rd0n, t0>md0n v0 b>shq0 shung0 o Esh0sh >mill0rd0n q>niqish his et0yotg0nligi yoki q0ttiq >g riq: m0 lum d>ri-d0rm>n yoki n0rk>tik q0bul qilg0nligi; q>r0chiql0rning kichr0yishi  g 0z0bl0nish yoki m0 lum turd0gi n0rk>tikl0rni q0bul qilg0nligi v0 b>shq0l0r. Mul>q>t d0v>mid0 ko pr>q eshit0yotg0n >d0m suhb0td>shi ko zig0 q0r0b tur0di. Mul>q>tning umumiy v0qtining uchd0n birid0n k0mr>q v0qt ichid0 ko zingizg0 q0r0b turg0n ins>nning sizg0 nisb0t0n s0mimiyligig0 shubh0l0ning; butun di0l>g d0v>mid0 tikilib q0r0yotg0n ins>n yoki sizg0 nisb0t0n k0tt0 qiziqish bildirm>qd0 yoki (0g0r q>r0chig i kichr0yg0n bo ls0) uning sizg0 nisb0t0n 0d>v0ti b>r, yoki sizni o zig0 t>b5 qilm>qchi. Ins>nning ichki h>l0ti h0qid0 uning st0tik h>l0ti m0 lum>t b5rishi mumkin. Shunisi qiziqki, 0g0r m0 lum bir turishl0r (p>z0) ins>n uchun >d0tiy bo lib q>lg0n bo ls0 bu uning E0r0kt5rid0gi turg un sif0tl0rd0n d0l>l0t b5r0di. . Quyid0 bir n5ch0 p>z0ning psiE>l>gik nuqt0i n0z0rd0n t0lqinini ko rib chiq0miz: 1) qo ll0r >rq0d0, b>sh yuq>ri ko t0rilg0n, iyak >lding0 surilg0n  o zig0 ish>nch, o zini b>shq0l0rd0n ustun qo yish; 2) t0n0ning yuq>ri qismi >ldg0 intilg0n, qo ll0r b5ld0  d0dillik, o zig0 ish>nch v0 f0>l h0r0k0tl0rg0 t0yyorligi, t0j>vuzk>rlik, o z fikrini >Eirig0ch0 him>ya qilishlikk0 t0yyorlik; 3) qo ll0r bil0n st>l yoki stulg0 t0yanish  suhb0td>shi bil0n to l0 k>nt0kt yo qligi; 4) qo ll0r tirs0kl0r >chilg0n h>ld0 b>sh >rq0sid0 q>vushg0n  o zini b>shq0l0rd0n ustunligini his etish; 5) b>sh b0rm>ql0rini b5lb>g yoki cho nt0kl0rg0 s>lib turish  t0j>vuz, o zig0 ish>ng0nlikni if>d0l0ydi; 6) b>sh b0rm>qni cho nt0kl0rd0n chiq0rg0n h>ld0 turish  o zini k0tt0 >lishlik; 7) qo l v0 >yoql0r 0lm0shtirilg0n h>ld0  suhb0td>shig0 nisb0t0n ish>nqir0m0slik v0 o zini him>yal0sh; 8) qo l v0 >yoql0r 0lm0shtirilm0g0n h>ld0, pidj0k tugm0l0ri 5chilg0n  ish>nish b5lgisi; 9) b>shning ch5tg0 egilishi  qiziqish uyg >ng0nligi; 10) b>shning quyi egilg0nligi  s0lbiy mun>s0b0t; 11) b>shning s0l >rtg0 egilg0nligi  t0j>vuz b5lgisi; 12) stul ch5tid0 o tirish  h0r q0ysi m>m5ntd0 turib k5tishg0 t0yyorg0rlik: chiqib k5tish uchun yoki h0r0kt qilish uchun, o zig0 e tib>rni q0r0tib, suhb0tg0 qo shilish uchun yoki qizishg0n ins>n o zini qo ld0 tutish uchun qilg0n h0r0k0ti. Ins>nl0r his-tuyg ul0rini 0niql0shd0 f0q0t b5iEtiyor qo l h0r0k0tl0rig0 diqq0tni q0r0tish l>zim. H0r Eil >d0ml0rd0 bir Eil qo l h0r0k0tl0ri turli m0 n>g0 eg0 bo lishi mumkin, l5kin m0 n>si o Esh0sh h>l0tl0r h0m m0vjud: qo ll0rning f0>l h0r0k0ti  ko pinch0 ij>biy em>tsiyal0r, do st>n0 mun>s0b0t v0 qiziqishni 0ngl0t0di; >rtiqch0 qo l h0r0k0ti  h0yaj>n, o zig0 ish>nchsizlik b5lgisi; k0ftl0r >chiq  >chiqlik if>d0si; qo ll0rni musht qilish  ichki qo zg 0lish, t0j>vuz; so zl0yotg0nd0 >g izni qo l bil0n to sish  h0yr>n bo lish / yolg >n so zl0sh / suhb0td>shig0 m0 lum>tni ish>nib 5tk0zish; so zl0yotg0nd0 burung0 t5gib turish  0yt0yotg0n so zl0rig0 ish>nqir0m0slik / yolg >n / yangid0n-yangi d0lill0r izl0sh; q>v>g ini b0rm>q bil0n ishq0l0m>q  yolg >n / ish>nqir0m0slik; so zl0yotg0nd0 yuzining turli qisml0rini ishq0l0sh  t0shvish, uyalish, o zig0 ish>nm0slik; iyagini sil0sh  q0r>r q0bul qilish; qo ll0rning b5iEtiyor >rtiqch0 h0r0k0tl0nishi (bir>r n0rs0ni 0yl0ntirish, bur0sh, kiyimining d5t0ll0rig0 t5gish) - >g>hlik, 0s0biyl0shg0nlik, uyalish; kiyim yoq0sini t>rtish  yolg >ni >shk>r bo lg0nligini s5zg0n >d0m yoki g 0z0bd0n h0v> 5tishm0sligi; bir>r n0rs0g0 t0yanishg0 bo lg0n intilish  v0ziyatning mur0kk0bligini his qilish, ushbu v0ziyatd0n chiqib k5tish yo lini t>p0 >lm0yotg0nligid0n d0l>l0t b5r0di. 5-ilova O qituvchining pedagogik texnikasini shakllantirish yo llari O qituvchi pedagogik faoliyatida pedagogik texnikaning ko nikma va malakalarini mukammal takomillashtirgan holda oz mahoratini oshirish uchun quyidagi jarayonlarni bilishi lozim: Pedagogik texnika malakalarini mukammal egallash uchun avvalo, oqituvchi oz fanini, oqitadigan predmetining boshqa fanlar bilan ozaro aloqadorlikda bilishi, pedagogik va axborot texnologiyalarini, pedagogika va psixologiya fanlari asoslarini davr taraqqiyoti darajasida bilishi, kasbiy jihatdan oz-ozini tarbiyalay oladigan bolishi zarur. Chunki pedagogik texnika oqituvchilarning individual shaxsiy xususiyatlariga ham bogliq. Har bir oqituvchi oz tafakkuriga, fikrlash qobiliyatiga, ozining kasbiy yonalishi, kasbiy laboratoriyasiga ega bolishi kerak. Bu yonalish va laboratoriyani oqituvchilarning ozlari mustaqil fikr yuritishlari, mustaqil bilim olishlari, pedagogik mahoratini oshirib borishlari orqali qolga kiritadilar va mohir oqituvchiga xos fazilatlarni tarbiyalaydilar hamda kasbiy ideal sari harakat qiladilar. Pedagogik texnika sirlarini mukammal bilish oqituvchining tashkiliy - metodik malakalarni egallashiga ham bogliq. Bu malakalar zarur bilimlar boyicha maruzalarni tinglash, maxsus adabiyotlarni oqish orqali qolga kiritiladi. Tashkiliy-metodik malakalar aytilgan yol-yoriqlar, korsatmalarni ozining individual kasbiy tajribasida sinab, konikma hosil qilsa maqsadga muvofiq boladi. Tashkiliy-metodik malakalarning individual xususiyatlari, jamoa va guruh bolib ishlash, oqish, faoliyat korsatish asosida qurilgani maqul. Chunki guruh yoki jamoa bolib oqish, ishlash har bir oqituvchiga refleksiv qobiliyatlari asosida, ozini boshqalar kozi bilan korishni va baho berishni, faoliyatidagi nuqsonlarni seza bilishni, muomala va xulq-atvorning yangi shakllarini izlab topish va sinash imkoniyatini beradi. Bu esa oz-ozini bilish, oz-ozini tarbiyalash uchun asos boladi va pedagogik vazifalarning yangi usullarini tekshirib korish, nazariy masalalarini hal qilish uchun tajriba maydonini tashkil qilishga zamin yaratadi. Demak, tashkiliy - metodik malakalarni egallashda guruh, jamoa faoliyati, mashgulotlar pedagogik texnika asoslarini egallash imkoniyatini beradi. Pedagogik texnikani egallashning asosiy yollari oqituvchining malaka oshirish kurslariga ishtiroki, ustoz murabbiylar rahbarligidagi mashgulotlar (ulardan pedagogik texnika sirlarini organish) va mustaqil (kasbiy jihatdan oz-ozini tarbiyalash) ishlashdir. Pedagogik texnika konikma va malakalarini egallash individual-shaxsiy salohiyat ekanligini hisobga olib, pedagogik texnikani egallashda va uni takomillashtirishda kasbiy jihatdan oz-ozini tarbiyalash, yani talabalik yillarida ozida tajribali oqituvchilarning shaxsiy fazilatlarini va kasbiy malakalarini shakllantirishga qaratilgan faoliyat yetakchi rol oynaydi, deb aytish mumkin. Kasbiy ideal sari intilishda bu harakat pedagogik texnikani egallashda muhim rol oynaydi. Pedagog va psixolog olimlar tomonidan olib borilgan tadqiqotlarning korsatishicha, oz faoliyatini endigina boshlayotgan oqituvchilar duch keladigan qiyinchiliklarning asosiy sababi aynan pedaR ( : < v z<F|ｭxiZKZhPhPCJaJmHCsHChp`hPCJaJmHCsHCh[h[CJaJmHCsHCh[CJaJmHCsHChp`hp`CJaJmH sH hp`hp`CJaJhp`hp`CJaJmHCsHChp`hp`5CJaJmHCsHChY Chp`5CJaJmHCsHC"hp`hp`5CJ\aJmHCsHChp`hp`5CJaJmH sH hp`hp`5CJaJmHCsHC : < v Ykd$$Ifl0$u t 6P 0644 laytg $ &P#$/Ifgdg $d]a$gdp` D 8 zjUUU:$ $ &P#$/If^a$gdp`$d$If]a$gdp`$ &P#$/Ifgdg kd$$Ifl0$u t 6P 0644 laytg 8 vx]MA.$$ &P#$/Ifa$gdg $$Ifa$gdp`$ &P#$/Ifgdg kd.$$Ifl0$u t 6P 0644 laytg $ $ &P#$/If^a$gdp`xz@VxhUUUBB$$ &P#$/Ifa$gdP$$ &P#$/Ifa$gdg $ &P#$/Ifgdg kd$$Ifl0$u t 6P 0644 laytPxTV<>jlpBHĸӸӸӊ{l{`lQl`QlQhPh[CJaJmHCsHCh[CJaJmH sH hp`h[CJaJmHCsHCh[h[CJaJmHCsHCh[hPCJaJmHCsHChp`hp`5CJaJmHCsHChPhPCJaJmH sH hPCJaJmH sH hPhp`CJaJmHCsHChp`hPCJaJmHCsHChp`hp`CJaJmHCsHChPhPCJaJmHCsHCVhjll<$$ & F  "$ &P#$/If^"`a$gd8"$ & F "$ &P#$/If^"`a$gd8$$ &P#$/Ifa$gdg $ &P#$/Ifgdg Hhjln:<>Zl(:PRx`rĸ񨙍񙨙񂨙vfYhp`5CJaJmHCsHChp`hp`5CJaJmHCsHChp`hp`5CJaJhp`hp`CJaJh[CJaJmH sH hp`hp`CJaJmH sH hp`hp`5CJaJmH sH h[CJaJmHCsHChp`h[CJaJmHCsHCh[hp`CJaJmHCsHCh[h[CJaJmHCsHChp`hp`CJaJmHCsHC<>ZzjZ$ &P#$/Ifgd[$ &P#$/Ifgdg kdd$$Ifl0$u t 6P 0644 laytg (Pzjj$ &P#$/Ifgdg kd$$Ifl0$u t 6P 0644 laytg PRxzjj$ &P#$/Ifgdg kd$$Ifl0$u t 6P 0644 laytg ^zjj$ &P#$/Ifgdg kd)$$Ifl0$u t 6P 0644 laytg ^`rzjj$ &P#$/Ifgdg kd$$Ifl0$u t 6P 0644 laytg xzzrrrrff $$Ifa$gdg $a$gdp`kdW$$Ifl0$u t 6P 0644 laytg z56>GK`rv*+Tabdekmͷͷueh>Ihz 5CJaJmH sH hY Chz 5CJaJmH sH hY Chp`mH sH hz CJaJmH sH h[CJaJmH sH hY Chp`CJaJmHCsHChY Chp`CJaJmH sH  hY Chp`hY Chp`5CJaJmH sH "hp`h[5CJ\aJmHCsHChY Chp`5CJaJmHCsHC'~rrr $$Ifa$gdg kd$$Ifl40%`$  t0(644 laPytg 4>k__C__$ & F $If^`a$gd8 $$Ifa$gdg kd$$Ifl4PF% $ xx t0(6    44 laPytg mk_C7 $$Ifa$gd[$ & F $If^`a$gd8 $$Ifa$gdg kd.$$Ifl4F%`$ xx t0(6    44 laPytg &k__SG; $$Ifa$gdS $$Ifa$gd#| $$Ifa$gd8# $$Ifa$gdg kd$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPytg j&(* ! !"!$!(!!!*","ôôôôäÙ}rccXhShz mHCsHChY Chz CJaJmHCsHChY Chz mHCsHChz CJaJmH sH hY Chz 5CJaJmHCsHChY Chz mH sH hShz 5CJaJmH sH hShz CJaJmHCsHChShz CJaJmH sH h8#5CJaJmH sH h>Ihz 5CJaJmH sH hY Chz 5CJaJmH sH &(* !k_SG $$Ifa$gdS $$Ifa$gdg $$Ifa$gdg kd|$$Ifl4uF%`$ xx t0(6    44 laPytg  !"!$!!*"k_O_$ $Ifa$gdS $$Ifa$gdg kd# $$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPytg *",".""#k_O_$ $Ifa$gdz  $$Ifa$gdg kd $$Ifl4uF% $ xx t0(6    44 laPytg ,"."8""""###5$6$S$t$u$v${$|$$$$$$$$$$$$ѷѫѫ·~o`Th1CQCJaJmH sH hY Chp`CJaJmHCsHChY Chp`CJaJmH sH h8#5CJaJmH sH h>Ihp`5CJaJmH sH hY Chp`5CJaJmH sH hz CJaJmH sH hY Chz mHCsHChz hz CJaJmH sH hz hz CJaJmHCsHChY Chz CJaJmHCsHChShz 5CJaJmHCsHC###5$u$k_O_$ $Ifa$gdz  $$Ifa$gdg kdq $$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPytz u$v$$$$%k_SG_ $$Ifa$gd1CQ $$Ifa$gd8# $$Ifa$gdg kd $$Ifl4NF% $ xx t0(6    44 laPytg $$%%%%V%~%%%%&D'P'<)@)))*** *:*++, -----﷨|||ph|Y|Y||Qh{mH sH hz hz CJaJmHsHhz mH sH hz CJaJmH sH hz hz CJaJmHCsHC"hz hz 5CJ\aJmHCsHChY Chp`mH sH hY Chp`CJaJmH sH hY Chp`CJaJmHCsHChY Chp`mHCsHChz hp`CJaJmH sH hz hz CJaJmH sH hY Chp`5CJaJmHCsHC%%%U%V%}%~%%k_K?___ $$Ifa$gdg $ & F $Ifa$gdg $$Ifa$gdg kd $$Ifl4yF%`$ xx t0(6    44 laPytz %%%%%%D'kcccW=$d]a$gdz l% $S`Sa$gdp`$a$gdp`kdf $$Ifl4_F% $ xx t0(6    44 laPytg D'P''(>))* *:**+,"----#.$a$gdz $ & F n^`a$gd8$a$gdz $ & Fd]a$gd8$ & Fd]a$gd8l%$a$gdp`--".#."/0h0l02233 333344H5J5==$>%>5?\B߶p`QQFFh%h%CJaJh%h%CJaJmH sH h%h%6CJaJmHCsHChBh%CJaJmHCsHChc?CJaJmHCsHChBhc?CJaJmHCsHCh%h%CJaJmHCsHCh%5CJaJmH sH h%h%5CJaJmHCsHCh%CJaJmH sH hz 5CJaJmH sH h%h%5CJaJmH sH h%hz 5CJaJmH sH #.Q.~...!/"/*/j0l0N13J5:;==5?$ & F n^`a$gd8 $`a$gd% $`a$gd%$-DM `a$gd%$a$gd%$a$gd%$a$gd% $ & Fa$gd85?y?)AB=DD?EvEEEE8GcIK&LL  `gdB  `gdF gdY$-DM `a$gd%$a$gd% $`a$gd% $`a$gd%$ & F `a$gd8$h\^h`\a$gd%\B^BEEEEEF6G8G:G^G`GhGxGzGGGbIcIhJjJ~JŸuueuuUI:IhYhYOJQJmH sH hFOJQJmH sH h%CJOJQJaJmH sH hYvCJOJQJaJmHCsHC$hYhYCJOJQJaJmHCsHChYvCJOJQJaJmH sH h%h%5CJaJmHCsHCh%h%5CJaJmH sH h{5CJaJmH sH h%CJaJmH sH h%CJaJmHCsHCh%h%CJaJmHCsHC%h%h%B* CJaJmHCphsHC~JJJJKKKKK%L&LCLDLLFMHMMMN@NBN(OxP~PPPP͵񵨘yfSfSf%h ?h ?B*CJaJmH phsH %h ?h ?B*CJaJmHCphsHCh ?h ?CJaJmHCsHCh ?h ?5CJaJmHCsHCh ?h ?5CJaJmH sH h{5CJaJmH sH h ?OJQJmH sH h$OJQJmH sH hBOJQJmH sH hYvOJQJmH sH hFOJQJmH sH hYhYOJQJmH sH LMMMBN(OPQRTWX[]~$ n`a$gd ?$ & F nS^`Sa$gd8$ & F n^`a$gd8$-DM `a$gd ?$d]a$gd ?$d]a$gd ?  `gdB PPfQjQzQ|QRRTTWW@WDW\]&]._0_>_@______ôwgWwDw%jhz5CJUaJmHnHuhzhz5CJaJmHCsHChzhz5CJaJmH sH hz5CJaJmH sH h{5CJaJmH sH %h{h ?B*CJaJmHCphsHCh{h ?5CJaJmHCsHCh{h ?CJaJmHCsHC%h ?h ?B*CJaJmHCphsHChzCJaJmH sH h ?h ?CJaJmHCsHCh ?h ?CJaJmH sH ]._>_______________________$a$gd{gd{$a$$a$gd%$a$gdz $`a$gd ?___*`+`,`-`ab bbbbbbjdkdggggggggghhhhHhJh|h}hhhhhhhhhi[i_ivixiyiiii;kkkko񶥶Ŷ񶥶 h{h{@CJaJmH sH  h{h{@CJaJmHCsHCh{h{CJaJmHCsHCh{CJaJmH sH h{h{5CJaJmHCsHCh{h{5CJaJmH sH h{h{CJaJmH sH 7__+`,`-`bkdbfggGh{hhi[ikgo$ S`a$gd{$ S-DM `a$gd{ $`a$gd{gd{$a$gd{$a$gd{opMp;q^qqTtzzwzzx{{{{~~plϾϫxgϾVE4 h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC$h{h{CJOJQJaJmHCsHC h{h{OJQJaJmHCsHCh{h{CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHCgoqTtz{~nV$V-DM ]V`a$gd{$`-DM ]``a$gd{$ -DM ]`a$gd{  `gd{$-DM `a$gd{ $`a$gd{ S`gd{$ S-DM `a$gd{ lƀ~ʁ.u<.ϾϋދziXG4$h{h{@OJQJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@ CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@ CJaJmHCsHC h{h{@ CJaJmHCsHCh{h{CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@ CJaJmHCsHC.e%}+_`ԊފHŋǶq`N= h{h{@CJaJmHCsHC#h{h{@ CJ]aJmHCsHC h{h{@ CJaJmHCsHC#h{h{:@CJaJmHCsHC h{h{@ CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{OJQJaJmHCsHC$h{h{@OJQJaJmHCsHC$h{h{@OJQJaJmHCsHC$h{h{@ OJQJaJmHCsHCe׆0FЕ.ڜyy gd{$ -DM ] `a$gd{$ S`a$gd{$ ]`a$gd{$ -DM ]`a$gd{$&-DM ]&`a$gd{  `gd{0rҌӌ&'QceFWz Jͼ޼޼ޫͼziXG h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@ CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHCh{h{CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@ CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC>ڜ1rН{̞!ڟ3Π;ziXGXGiz8h{hzCJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@ CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@ CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHCh{h{CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@CJaJmHCsHC h{h{@ CJaJmHCsHC  gd{P^zȣܣyzƤعا}n}^^Nh4MhICJ\aJmHCsHCh4MhICJ\aJmH sH h4MhICJaJmH sH hp`hICJaJh4MhICJaJmHCsHCh4MhI5CJaJmHCsHC"hIhI5CJ\aJmHCsHC"hIhI5CJ\aJmHCsHChI5CJaJmHCsHChp`hI5CJaJmHCsHChICJaJmHCsHCh{CJaJmHCsHC ^$&P#$/IfgdI$d]a$gdIl% gd{ ȣzjj$&P#$/IfgdIkd $$Ifl0$u t 6P0644 laytIDz9zjGGGGG"$ & F "$&P#$/If^"`a$gd8$&P#$/IfgdIkd $$Ifl0$u t 6P0644 laytIƤ89:Xcʥ˥̥,1vyz|5ĴĴwwhYwhIh4Mh4MCJ\aJmHCsHCh4Mh4MCJaJmH sH h4Mh4MCJaJmHCsHCh4Mh4MCJ\aJmH sH h"hICJaJmHCsHCh"h CJaJmHCsHCh"h"CJaJmHCsHCh4MhI5CJaJmHCsHChp`hICJaJmHCsHCh4MhICJaJmHCsHCh4MhICJ\aJmHCsHChayCJ\aJmH sH 9:Xʥ˥xh\I$$&P#$/Ifa$gdI $$Ifa$gd $&P#$/IfgdIkd;$$Ifl0$u t 6P0644 laytI˥̥.y6RxhUUUBh$$&P#$/Ifa$gd4M$$&P#$/Ifa$gdI$&P#$/IfgdIkd$$Ifl<0$u t 6P0644 layt 56RVç֧קاڧۧ֨ب٨ڨ%³ҘҤҳҳzj[jhp`hICJaJmH sH h4MhI5CJaJmH sH hp`hICJaJmHCsHCh#h#CJaJmH sH hICJaJmH sH h4Mh4MCJaJmH sH h4Mh4MCJaJmHCsHCh4Mh4MCJ\aJmH sH h4MhICJaJmHCsHCh4MhI5CJaJmHCsHCh4MhICJaJmH sH Rקا$  "$&P#$/If^"a$gd4M"$ & F "$&P#$/If^"`a$gd8$$&P#$/Ifa$gdI٨zjj$&P#$/IfgdIkdq$$Ifl0$u t 6P0644 laytI٨ڨ%zjj$&P#$/IfgdIkd$$Ifl0$u t 6P0644 laytI%&9\zjj$&P#$/IfgdIkd$$Ifl0$u t 6P0644 laytI%&9M\]}ܩݩީߩjl ְְygyWPWPWyWAhY ChICJaJmH sH  hY ChIhY ChI5CJaJmH sH "hIhay5CJ\aJmHCsHChY ChI5CJaJmHCsHCh4M5CJaJmH sH hI5CJaJmH sH hI5CJaJmHCsHChp`hICJaJmH sH h4MhI5CJaJh4MhICJaJh4MhICJaJmH sH h4MhI5CJaJmH sH hp`hICJaJ\]}zjj$&P#$/IfgdIkd6$$Ifl0$u t 6P0644 laytIܩzjj$&P#$/IfgdIkd$$Ifl0$u t 6P0644 laytIܩݩީߩHjzrrrrrrrrff $$Ifa$gd8$a$gdIkdd$$Ifl0$u t 6P0644 laytI jln~rrr $$Ifa$gd8kd$$Ifl40%`$  t0(644 laPyt8 k__C__$ & F $If^`a$gd8 $$Ifa$gd8kd$$Ifl4PF% $ xx t0(6    44 laPyt8.@Dbe{|ެ0=>@AGI{|}⿳ҘҘҋ|m]h4MhayCJ\aJmH sH hShICJaJmHCsHChShICJaJmH sH hI5CJaJmH sH h>IhI5CJaJmH sH hY ChImH sH hICJaJmH sH hCJaJmH sH  hY ChIhY ChI5CJaJmH sH hY ChICJaJmH sH hY ChICJaJmHCsHC#I|k_C_$ & F $If^`a$gd $$Ifa$gd8kd;$$Ifl4F%`$ xx t0(6    44 laPyt8|}dk___SG $$Ifa$gdh $$Ifa$gd8 $$Ifa$gd8kd$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPyt8 :IdefklĮЮԵԍ}qaRF;hY ChImHCsHChhCJaJmH sH hz hhCJaJmH sH h4MhayCJ\aJmH sH hayCJaJmH sH hY ChI5CJaJmHCsHChY ChImH sH hhCJ\aJmH sH h4MhhCJ\aJmH sH hShI5CJaJmH sH hShICJaJmHCsHChShICJaJmH sH hShayCJaJmH sH hayCJ\aJmH sH defЮk_S_ $$Ifa$gday $$Ifa$gd8kd$$Ifl4uF%`$ xx t0(6    44 laPyt8Tk_O_$ $Ifa$gday $$Ifa$gd8kd0$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPyt8 <=IST ¶|qaQA2hz hICJaJmHCsHChayhayCJ\aJmHCsHCh4MhayCJ\aJmHCsHChShI5CJaJmHCsHChShImHCsHChhhICJaJmH sH hhCJaJmH sH hShayCJaJmHCsHCh4MhayCJ\aJmH sH hayCJaJmH sH h4MhayCJaJmH sH hShICJaJmHCsHChY ChICJaJmHCsHChY ChI5CJaJmHCsHCfk_O_$ $Ifa$gday $$Ifa$gd8kd$$Ifl4uF% $ xx t0(6    44 laPyt8Gfghm˰"#*+489˻֫֌}m]m]mPmAmhY ChICJaJmH sH hI5CJaJmH sH h>IhI5CJaJmH sH hY ChI5CJaJmH sH hz hICJaJmH sH hz hDCJaJmH sH hayhayCJ\aJmHCsHCh4MhayCJ\aJmHCsHChShI5CJaJmHCsHChY ChImHCsHChz hICJaJmHCsHChDCJaJmH sH hIhICJaJmHCsHCfgh˰k_O_$ $Ifa$gd8 $$Ifa$gd8kd~$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPyt8)4qk__SG $$Ifa$gdh $$Ifa$gd8 $$Ifa$gd8kd%$$Ifl4NF% $ xx t0(6    44 laPyt89Wopq "$(*0NŶygXH;hD5CJaJmH sH hY ChD5CJaJmHCsHChD5CJ\aJmH sH "hIhD5CJ\aJmHCsHChayCJaJmH sH hY ChImH sH hY ChICJaJmH sH hY ChImHCsHChhCJaJmH sH hz hICJaJmH sH hY ChI5CJaJmHCsHChY ChI5CJaJmH sH hICJaJmH sH hY ChICJaJmHCsHC "k_K?___ $$Ifa$gd8$ & F $Ifa$gd8 $$Ifa$gd8kd$$Ifl4yF%`$ xx t0(6    44 laPyt8"$&(*,.0@kccccccW $S`Sa$gdI$a$gdIkds$$Ifl4_F% $ xx t0(6    44 laPyt8@pڳiʶll$ & F n^`a$gd8$a$gdI $ & F d]^`a$gd8)$ & F d]^`a$gd8l%$ & F ^`a$gd8$d]a$gdD ֳڳ9ghijʶ(ڷ&Z[ijkrѨєuufVFhn^h5CJaJmH sH hn^h{5CJaJmHCsHCh{hICJaJmHCsHChz hICJaJmHsHhY ChI5CJaJmHCsHChImH sH hICJaJmH sH hDCJaJmH sH hDCJ\aJmH sH h4MhDCJ\aJmHCsHChz hICJaJmH sH hz hICJaJmHCsHCh4MhDCJ\aJmH sH ʶڷ'ijks0 "$& gdD$ & F n^`a$gd $ a$gd $ a$gd gd{$ & F n^`a$gd8rs "$&46bǸzhYJ;JhkhkCJaJmH sH hkhkCJaJmHCsHChkh{CJaJmHCsHC"h~uHh~uH5CJ\aJmH sH h~uHh{5CJaJmH sH h~uHh~uH5CJaJmH sH hDh{CJaJmH sH h{h{CJaJmHCsHChhn^CJaJmH sH hn^CJaJmH sH hCJaJmH sH hn^h5CJaJmH sH hn^h{5CJaJmH sH &66A,b# $`a$gdk$ Sn`a$gdk$-D7$8$H$M `a$gdk$ Sn7`7a$gdk $`a$gdk gdk $ a$gd~uH $ a$gd~uH bz(@lxT=LPf~ȵsdUh{h{CJaJmHCsHChkh{CJaJmHCsHC$hCyOhCyOCJOJQJaJmHCsHC$h`h`CJOJQJaJmHCsHCh`CJOJQJaJmHCsHChkOJQJmH sH $hkhkCJOJQJaJmHCsHChkhkCJaJmHCsHC(hkhkB*CJ\aJmHCphsHC%hkhkB*CJaJmHCphsHC=hvp,H$ & F n^`a$gd8 $`a$gdk$ `a$gdk$ `a$gdk $ a$gdk $ a$gdk gd{ $ a$gdk$a$gdkv "&@BDF,ͽsgXhj5CJ\aJmH sH h{CJaJmH sH h{h{CJaJmHCsHC"hkhk56CJaJmHCsHChkhkCJaJhkhkCJaJmH sH hkhkCJaJmHCsHChkh{5CJaJmHCsHC"hkhk5CJ\aJmH sH hkh{5CJaJmH sH hkhk5CJaJmH sH H~b|]-u&,G     $ a$gdk$ n a$gdk$ & F Sn ^`a$gd8$ & F n^`a$gd8  !P$ & F Sn7^`7a$gd8$ Sn7`7a$gd $ a$gd $ a$gdj $ a$gdj gd{ $`a$gdk !cdyzNOWs4;;q_PAhWOhWOCJaJmHCsHChldhldCJaJmHCsHC"hldh5CJ\aJmH sH "hh5CJ\aJmH sH "hh5CJ\aJmHCsHCh5CJaJmH sH hj5CJaJmH sH hhL7CJaJmH sH hhL7CJaJmHCsHC"hhj5CJ\aJmH sH hj5CJ\aJmH sH "hjhj5CJ\aJmH sH qgNq$ & F S87^`7a$gd8$ & F S87^`7a$gd8$ & F 87^`7a$gd8$ Sn7`7a$gd$ & F Sn7^`7a$gd8 NOWX#*x+,--4.16346 $7`7a$gdWO$d^`a$gdld $`a$gdld $`a$gdld $ a$gdld $ a$gd $ a$gdj6:78:5<<T>?p@ABBTCCFDD!EE&F$ & F n^`a$gd8$ & F hn^`a$gd8$d^`a$gdWO $`a$gdWO;;(<)<<< = =DDD)E5E=EAEHEMEcEdE#F$FGGGGGGGGGGHHHH$H%H]H`HcHdHcIdIeIO\OOOOOIRkTmT U<^6_7_^_\c]cdceccȻ"hChC5CJ\aJmHCsHChWO5CJaJmH sH hC5CJaJmH sH h5CJaJmH sH hWOhWOCJaJmHCsHChWOhWOCJaJmH sH >&F]FFFG&HeI[JKLLMN\Os$ & F n^`a$gd8$ & F n^`a$gd8$ & F Tn^`a$gd8$ & F Tn^`a$gd8$ `a$gdWO$ & F ^`a$gd8 \OO QYQSTY[`_`la\c]cecccg $7`7a$gdC $ a$gdC $ a$gdj $`a$gdWO$ Sn`a$gdWO$ `a$gdWO$ & F n^`a$gd8ccUhVhhhjjsjjjjjjjkkkkkkco◄ll]M@hC5CJaJmHCsHChahC6CJ aJ mHCsHChWhCCJ aJ mHCsHC.jhWhCB*CJ UaJ mHCphsHC%hWhCB*CJ aJ mHCphsHC%hChCB*CJaJmHCphsHC1jhChCB*CJUaJmHnHphuhChC5CJaJmHCsHChChCCJaJmH sH hChCCJaJmHCsHChC5CJ\aJmH sH ggh^hh ijjjjjjjjjjjjjj $7`7a$gdC$ & F h^`a$gd8$ & F h^`a$gd8$ & F h^`a$gd8jjjjkkkkkk^lVmookpqq$ & F Sn7^`7a$gd8$ Sn7`7a$gdCgdC $ a$gdj$ Sna$gdC $  a$gdC $  a$gdC $7`7a$gdCcodooo6q7quuuuuuuuuuuvv#v$v%v;vivjvvvvvvvww)w*wTwñâââyjZZZZZZhLyhCJ\aJmH sH hLyhCJaJmHCsHChLyhCJaJmH sH hLyhCJaJmH sH hp`hCJaJhLyhCJaJmHCsHC"hLyh5CJ\aJmHCsHChLyh5CJaJmHCsHCh"5CJaJmHCsHChChCCJaJmHCsHChChC6CJaJmHCsHC#qsruuuu$&P#$/IfgdLy$]a$gdl%$ Sn7`7a$gdC$ & F Sn7^`7a$gd8uuv$vzjj$&P#$/IfgdLykd$$Ifl0$u t 6P0644 laytLy$v%v;vjvvvvw*wzjGGGGGG"$ & F "$&P#$/If^"`a$gd$&P#$/IfgdLykd$$Ifl0$u t 6P0644 laytLy*wUwVwtwuwvwwwUEEEE$&P#$/IfgdLykdH$$Ifl0$u t 6P0644 laytLy"$ & F "$&P#$/If^"`a$gdTwUwVwswww@xAxVxXxxxxxxxxxy-y1y2yQy[yyyyyy³tetUtFhLyhgmCJaJmHCsHChLyhLyCJ\aJmH sH hLyhCJaJmH sH hLyhCJ\aJmH sH hLyhgmCJ\aJmH sH hLyhCJ\aJmHCsHChLyhgmCJaJmH sH hLyhCJaJmH?sH?hLyh5CJaJmH sH hLyh5CJaJmHCsHChp`hCJaJmHCsHChLyhCJaJmHCsHCww?x@xAxVxxx/yeU$&P#$/IfgdLykd$$Ifl0$u t 6P0644 laytLy$$&P#$/Ifa$gdLy/yyyy+z,z]z^zzz/{}{$  "$&P#$/If^"a$gdLy"$ & F "$&P#$/If^"`a$gdLy$$&P#$/Ifa$gdLy$&P#$/IfgdLy$ $&P#$/If^a$gdLy yyzz)z.z/z[z\z^z`zzzzzz.{/{1{|{}{~{{{{{{{{|³³³╅vfZKfhp`hCJaJmH sH hLyCJaJmH sH hLyh5CJaJmH sH hp`hCJaJmHCsHChLyhLyCJ\aJmH sH hLyhLyCJaJmH sH hLyhCJaJmH sH hLyhCJaJmHCsHChLyhgmCJ\aJmH sH hLyhgmCJ\aJmHCsHChLyhgmCJaJmH sH hLyhgmCJaJmHCsHC}{~{{{zjj$&P#$/IfgdLykd~$$Ifl0$u t 6P0644 laytLy{{{|zjj$&P#$/IfgdLykd$$Ifl0$u t 6P0644 laytLy|||;|zjj$&P#$/IfgdLykd$$Ifl0$u t 6P0644 laytLy|||,|;|<|\|||||||||}U}}}}}}}}}}ְְvf_f_ffPAhY ChCJaJmHCsHChY ChCJaJmH sH  hY ChhY Ch5CJaJmH sH hLyhLy5CJaJmHCsHChY Ch5CJaJmHCsHCh5CJaJmH sH h5CJaJmHCsHChp`hCJaJmH sH hLyh5CJaJhLyhCJaJhLyhCJaJmH sH hLyh5CJaJmH sH hp`hCJaJ;|<|\||zjj$&P#$/IfgdLykdC$$Ifl0$u t 6P0644 laytLy||||zjj$&P#$/IfgdLykd$$Ifl0$u t 6P0644 laytLy||||T}U}n}}zrrrrff $$Ifa$gd$a$gdkdq$$Ifl0$u t 6P0644 laytLy}}}}}~rrr $$Ifa$gdkd $$Ifl40%`$  t0(644 laPyt}}}}N~l~m~k__C__$ & F $If^`a$gd $$Ifa$gdkd $$Ifl4PF% $ xx t0(6    44 laPyt}} ~~,~/~E~F~L~l~m~n~o~~~~~~~~~~~~345:;TU[^fjk񿳿ҘҘҋ|mhShCJaJmHCsHChShCJaJmH sH h5CJaJmH sH h>Ih5CJaJmH sH hY ChmH sH hLyCJaJmH sH hCJaJmH sH  hY ChhY Ch5CJaJmH sH hY ChCJaJmHCsHChY ChCJaJmH sH %m~n~o~4k_C_$ & F $If^`a$gdLy $$Ifa$gdkdH!$$Ifl4F%`$ xx t0(6    44 laPyt45A[fk___S_ $$Ifa$gd $$Ifa$gdkd!$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPyt9IToַ֬pdYJhY ChCJaJmHCsHChY ChmHCsHChCJaJmH sH hz hCJaJmH sH hLyCJ\aJmH sH hLyhLyCJ\aJmH sH hY Ch5CJaJmHCsHChY ChmH sH hSh5CJaJmH sH hShCJaJmHCsHChShCJaJmH sH hLyCJaJmH sH hLyhLyCJaJmH sH Tk_S_ $$Ifa$gd $$Ifa$gdkd"$$Ifl4uF%`$ xx t0(6    44 laPytGk_O_$ $Ifa$gdLy $$Ifa$gdkd=#$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPytހ߀ FGHINOŵ嚦|qaRB3hY ChLyCJaJmHCsHChLyhLyCJ\aJmHCsHChLyhLyCJaJmHCsHChSh5CJaJmHCsHChShmHCsHChhhCJaJmH sH hY ChCJaJmHCsHChCJaJmH sH hShCJaJmHCsHCh4MhCJ\aJmH sH h4MhLyCJ\aJmH sH hLyhLyCJ\aJmH sH hLyCJaJmH sH h4MhCJaJmH sH GHIk_OC $$Ifa$gdLy$ $Ifa$gdLy $$Ifa$gdkd#$$Ifl4uF% $ xx t0(6    44 laPyt1FQlô|mamQAQAQh>Ih5CJaJmH sH hY Ch5CJaJmH sH hCJaJmH sH hz hCJaJmH sH hLyhLyCJ\aJmH sH hLyCJ\aJmH sH hSh5CJaJmHCsHChY ChmHCsHChz hCJaJmHCsHChLyhLyCJ\aJmHCsHChLyhLyCJaJmHCsHChIhCJaJmHCsHChY ChCJaJmHCsHCQk_O_$ $Ifa$gd $$Ifa$gdkd$$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPyt-k__S_ $$Ifa$gd $$Ifa$gdkd2%$$Ifl4NF% $ xx t0(6    44 laPyt݂,-./n   ĸ⨙ăĸsdWGh8h5CJaJmH sH h85CJaJmH sH h5CJ\aJmH sH hLyhLy5CJaJmHCsHChY ChmH sH hY ChmHCsHChz hCJaJmH sH hY Ch5CJaJmHCsHChCJaJmH sH hY ChCJaJmHCsHChY ChCJaJmH sH hY Ch5CJaJmH sH h5CJaJmH sH -./mnk_K?___ $$Ifa$gd$ & F $Ifa$gd $$Ifa$gdkd%$$Ifl4yF%`$ xx t0(6    44 laPytkccccccW $S`Sa$gd$a$gdkd&$$Ifl4_F% $ xx t0(6    44 laPyt Eb܄/0|$a$gd$ & F a$gd $ & F d]^`a$gd)$ & F d]^`a$gdl%$ & F a$gd$d]a$gd8 BE`bڄ܄݄./2?³ѣї{o_{RB{hY Ch5CJaJmHCsHCh85CJaJmH sH h8h8CJ\aJmH sH h8CJaJmH sH h8h8CJaJmHCsHCh8CJ\aJmH sH hCJaJmH sH h4MhCJ\aJmHCsHChz hCJaJmH sH hz hCJaJmHCsHChLyh8CJ\aJmH sH h4MhCJ\aJmH sH hLyh8CJaJmH sH 02?څʈ̈ssa$ & F na$gd $ a$gd $ a$gd$ & F 7$8$^`a$gd8$ & F ^`a$gd8$ & F h^`a$gd8$a$gd$  &P#$/^ a$gd8 *ʈ̈<@rv*,.02@Bó᧘zjZJh~0rh~0r5CJaJmH sH h8h5CJaJmH sH h8h85CJaJmH sH hDhCJaJmH sH h{hCJaJmHCsHChhCJaJmH sH hCJaJmH sH hn^h5CJaJmH sH hyhh8CJaJmHCsHCh8h8CJaJmHCsHCh8CJaJmH sH h8CJaJh8h8CJaJ@v܉.02B\nD  $`a$gd~0r $ Xa$gd~0r $`a$gd~0r$a$gdC$a$gd8 gd$ & F n^`a$gd,."$NP|~ޑ ABHJLֽܼԶԶԶԶԶԶԶuiYih~0rh~0r5CJaJmH sH h~0rCJaJmH sH h~0rh-5CJaJmHCsHC"h~0rh-56CJaJmHCsHCh~0rh-CJaJmH sH h~0rh-6CJaJmHCsHCh~0rh-CJaJmHCsHCh~0rh~0rCJaJmH sH h~0rh-CJaJmH"sH"h-CJaJmH sH h~0rhC5CJaJmH sH " ܠ9^JL\^n$a$gd~0r $`a$gd~0r $ a$gd~0r $ a$gd~0r$ `a$gd~0r $7`7a$gd~0r $ a$gd~0r $`a$gd~0rp|N(*:~NN.u$ & F h^`a$gd $`a$gd~0r$ & F dh^`a$gd0m\$dh^a$gd~0r$dh`a$gd- $`a$gd~0r(*:|~ ,.>@VX~Źmmammmh~0rB*CJaJph%hch~0rB*CJaJmH phsH h~0rB*CJaJmH phsH %h69h~0rB*CJaJmH phsH +h69h~0r5B*CJ\aJmH phsH h~0rh~0r5mH sH "h~0rh~0r5CJ\aJmH sH h~0r5CJ\aJmH sH h-h-mHCsHCh~0rh-CJaJmHCsHC&Njxz8:FH,.HJh~0r5B*CJaJphh~0rB*CJaJph%hch~0rB*CJaJmH phsH +h69h~0r5B*CJ\aJmH phsH h~0rB*CJaJmH phsH %h69h~0rB*CJaJmH phsH : "02JNhjl,.9;YZsu|}ұҖ҄҄ucUh~0rB*CJ\aJph#h)@h~0r5B*CJ\aJphh)@h~0rB*CJaJph#h)@h~0r6B*CJ]aJphh;Whh~0rB*CJaJphh~0rB*CJaJphh+xh~0rB*CJaJph#h+xh~0r6B*CJ]aJphh~0r6B*CJ]aJphh~0r5B*CJaJph huh~0r5B*CJaJph!.0HJVXnp !()2367ACLƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷƷh&CJaJmH sH hq<h&CJaJmHCsHCh&CJaJmHCsHCh~0rh~0rB*CJaJphh~0rB*CJ\aJph hfJh~0rB*CJ\aJph=C 0FCDTPX $`a$gd0m\$d^`a$gd0m\ $X`Xa$gd0m\gd0m\$ & F ^`a$gd0m\ $`a$gd~0r $ & Fa$gd $`a$gd&LMUVWXabklwx $%/0:;EFOP[\abopqrxyǻǻǻǻh&h&CJaJhq<h&CJaJh&CJaJmH sH hq<h&CJaJmHCsHCh&h&CJaJmHCsHCh&CJaJmHCsHCh\>ah&CJaJmHCsHCA  +,45:;DELMTU_aklst}~h&CJaJmHCsHChq<h&CJaJmHCsHCZ$%1278?CHIQRVW\]hirs|}  BCDĴh0m\h0m\CJaJmH sH h0m\h~0r5CJaJmH sH "h0m\h0m\5CJ\aJmH sH h&h~0rCJaJmHCsHCh&CJaJmHCsHChq<h&CJaJmHCsHCADNWXfgjkqrxy  !"()*,12;<BCLMYZ_`hj%h69h~0rB*CJaJmHCphsHCh~0rB*CJaJmHCphsHC%h0m\h0m\B*CJaJmHCphsHCOjuv~Ttz~PrX|  "#*+,-13678:BCKLTVZ\abdefj̹'h0m\h0m\CJOJQJ\aJmHCsHC$h0m\h0m\CJOJQJaJmHCsHCh~0rB*CJaJmH phsH %h69h~0rB*CJaJmHCphsHCh~0rB*CJaJmHCphsHCAjopuv   !#&,/89;<?@CDLMOPUVXYZ[abhirs{%h69h~0rB*CJaJmHCphsHCh~0rB*CJaJmHCphsHCWcQ \$d^`a$gd0m\ $ & F 7Sdh^`a$gd$dh^`a$gd0m\$ ^a$gd~0r$ & F x^`a$gd $X`Xa$gd0m\{|   !"%&()/057;?GKPQ[\^_`adenoxyh0m\B*CJaJmHCphsHCh~0rB*CJaJmHCphsHC%h69h~0rB*CJaJmHCphsHCP     !)*3579>?NOPRUVWY]_pqvy%h69h~0rB*CJaJmHCphsHCh~0rB*CJaJmHCphsHCW"#*-34>@CDHISTYZ]`einoyzh~0rB*CJaJmHCphsHC%h69h~0rB*CJaJmHCphsHCW  '(*+.05689<=@ALMSTZ[^_acijvy|}%h69h~0rB*CJaJmHCphsHCh~0rB*CJaJmHCphsHCW%&/1>?EFHIOQSTUV]^efkmrt~ !#%'/03489<=?@h~0rB*CJaJmHCphsHC%h69h~0rB*CJaJmHCphsHCW@FGMRVXZ[acijmnxy  ɹh0m\h~0r5CJaJmH sH h0m\h0m\5CJaJmH sH %h~0rh~0rB*CJaJmHCphsHC%h69h~0rB*CJaJmHCphsHCh~0rB*CJaJmHCphsHCA Z\LN^`p  $&%'%%ӤӤӤӤ{gXXh0m\h-CJaJmH sH 'h0m\h0m\5CJOJQJaJmH sH h0m\OJQJmH sH h0m\h0m\CJ\aJmHCsHCh0m\CJ\aJmHCsHCh0m\h-CJ\aJmHCsHCh0m\h0m\5OJQJmH sH h0m\h0m\CJaJmHCsHCh0m\h-CJaJmHCsHCh0m\h0m\5mH sH "h0m\h0m\5CJ\aJmH sH 9N^`$dh^`a$gd- $`a$gd0m\$ & Fdh^`a$gd$d^`a$gd0m\$ S8`a$gd0m\$ S`a$gd0m\ `pf 4t9R6{ $':*(- 0 $`a$gd0m\ $`a$gd0m\$ ]`a$gd0m\$d^`a$gd0m\$dh^`a$gd0m\$dh^`a$gd0m\%%''^0_0d1e133333384U444444444444ºxii]iRihp`hp,MCJaJhfCJaJmH sH hLyhp,MCJaJmHCsHC"hLyhp,M5CJ\aJmHCsHChp,Mhp,M5CJaJmH?sH?hp,Mhp,M5CJaJmHCsHChLyhp,M5CJaJmHCsHChp,MCJaJhCCJaJhCCJaJmH sH h0m\h-CJaJmHCsHCh0m\h-CJaJmH sH h)VNCJaJmH sH  012333333333444$&P#$/Ifgdf$&P#$/Ifgdol$a$gdp,Ml%$a$gdC$a$gd0m\ $`a$gd0m\ $`a$gd0m\4444zjj$&P#$/Ifgdolkd''$$Ifl0$u t 6P0644 laytol444456575@5_5`5555566Q6S6p6t6666666Ǹ{l]QEhGtCJaJmH sH hGtCJaJmHCsHChp`hp,MCJaJmHCsHChLyhp,MCJaJmH?sH?hLyhp,M5CJaJmH sH hY'hp,MCJaJmHCsHChY'hY'CJaJmH?sH?hY'hY'CJaJmHCsHChY'hp,MCJaJmH?sH?hLyhp,M5CJaJmHCsHChp`hp,MCJaJhLyhp,MCJaJmHCsHChLyhp,MCJaJmH sH 44575`5556R6zjGGGGGG"$ & F% k"$&P#$/If^"`a$gdol$&P#$/Ifgdolkd'$$Ifl0$u t 6P0644 laytolR6S6q6r6s6t666xhhhh_L$$&P#$/Ifa$gdol $IfgdY'$&P#$/IfgdolkdU($$Ifl0$u t 6P0644 laytol666/7l778xhUUU:$ $&P#$/If^a$gdol$$&P#$/Ifa$gdol$&P#$/Ifgdolkd($$Ifl0$u t 6P0644 laytY'6777-7172737Y7i7m7o77777777777777 8888O8_8`8b8c8d888妶Ɨ{nnanhp,MCJ\aJmH sH hGtCJ\aJmH sH hGthp,MCJ\aJmHCsHChGtCJaJmH?sH?hGthGtCJaJmHCsHChLyhGtCJ\aJmH sH hLyhp,MCJ\aJmH sH hLyhp,MCJaJmHCsHChLyhp,MCJ\aJmHCsHChGtCJaJmH sH hY'hGtCJaJmH?sH?$8`8889=99999h$ "$&P#$/If^"a$gdGt"$ & F "$&P#$/If^"`a$gdol$$&P#$/Ifa$gdol$&P#$/Ifgdol$ $&P#$/If^a$gdGt$ $&P#$/If^a$gdol 888888888899)9;9<9=9?9@9]9^9|99999999999÷ҷxiҷxiZNZZhGtCJaJmH?sH?hGthGtCJaJmHCsHChLyhp,MCJaJmH sH hLyhp,MCJ\aJmH sH hp,Mhp,MCJ\aJmHCsHChLyhp,MCJ\aJmHCsHChY'hGtCJaJmH?sH?hGtCJaJmH sH hp,Mhp,MCJaJmHCsHChLyhp,MCJaJmHCsHChLyhp,M5CJaJmHCsHChLyhGtCJaJmHCsHC99999999:.:/:3:h:w:x:y:::::::::Ʒ䪛qaRaChLyhp,MCJaJmHCsHChp`hp,MCJaJmH sH hLyhp,M5CJaJmH sH hp`hp,MCJaJmHCsHChLyhGtCJaJmH sH hp,MCJaJmH sH hY'hGtCJaJmH?sH?hGtCJ\aJmH sH hLyhp,MCJaJmH sH hLyhGtCJaJmHCsHChGthp,MCJaJmHCsHChLyhp,MCJ\aJmH sH hGtCJaJmH sH 9/:0:x:y:9kd)$$Ifl0$u t 6P0644 laytol$$ & F  "$&P#$/If^"`a$gdGt$  "$&P#$/If^"a$gdGty::::::jkd"*$$Ifl0$u t 6P0644 laytol$&P#$/Ifgdol:;;6;zjj$&P#$/Ifgdolkd*$$Ifl0$u t 6P0644 laytol:;;';6;7;W;;;;;;;; <(<a<<<<<<<<<ְְsc\c\ccMhY Chp,MCJaJmH sH  hY Chp,MhY Chp,M5CJaJmH sH hp,MhGt5CJaJmH?sH?hp,MhGt5CJaJmHCsHChY Chp,M5CJaJmHCsHChp,M5CJaJmHCsHChp`hp,MCJaJmH sH hLyhp,M5CJaJhLyhp,MCJaJhLyhp,MCJaJmH sH hLyhp,M5CJaJmH sH hp`hp,MCJaJ6;7;W;;zjj$&P#$/IfgdolkdP+$$Ifl0$u t 6P0644 laytol;;;;zjj$&P#$/Ifgdolkd+$$Ifl0$u t 6P0644 laytol;;;`<a<z<<zrrrff $$Ifa$gdol$a$gdp,Mkd~,$$Ifl0$u t 6P0644 laytol<<<<<~rrr $$Ifa$gdolkd-$$Ifl40%`$  t0(644 laPytol<<<<Z=x=y=k__C__$ & F $If^`a$gdol $$Ifa$gdolkd-$$Ifl4PF% $ xx t0(6    44 laPytol<<===8=;=Q=R=X=x=y=z={======>>>>>>!>S>T>U>Z>[>t>u>{>~>>>>>⿳ҘҘҋ|mhShp,MCJaJmHCsHChShp,MCJaJmH sH hp,M5CJaJmH sH h>Ihp,M5CJaJmH sH hY Chp,MmH sH hGtCJaJmH sH hp,MCJaJmH sH  hY Chp,MhY Chp,M5CJaJmH sH hY Chp,MCJaJmH sH hY Chp,MCJaJmHCsHC&y=z={=!>T>k_C_$ & F $If^`a$gdGt $$Ifa$gdolkdU.$$Ifl4F%`$ xx t0(6    44 laPytolT>U>a>{>>>?k___SG $$Ifa$gdX $$Ifa$gdGt $$Ifa$gdolkd.$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPytol>>>>>>>>>>>>????????B?K?M?X?Y???ַ֔tgZǟKhY'hXCJaJmH?sH?hp,MCJ\aJmH sH hGtCJ\aJmH sH hLyhGtCJ\aJmH sH hY Chp,M5CJaJmHCsHChY Chp,MmH sH hXCJaJmH sH hp,MCJaJmH sH hShp,M5CJaJmH sH hShp,MCJaJmHCsHChShp,MCJaJmH sH hGtCJaJmH sH hY'hGtCJaJmH?sH????X??k_S_ $$Ifa$gdGt $$Ifa$gdolkd/$$Ifl4uF%`$ xx t0(6    44 laPytol?????????????????? @#@$@Ǹ~qeVJ;hhhp,MCJaJmH sH hXCJaJmH sH hz hXCJaJmH sH hp,MCJaJmH sH hGtCJ\aJmH sH hLyhGtCJ\aJmH sH hY'hGtCJaJmH?sH?hGtCJaJmH sH h4Mhp,MCJaJmH sH hShp,MCJaJmHCsHChY Chp,MCJaJmHCsHChY Chp,M5CJaJmHCsHChY Chp,MmHCsHChXhp,MCJaJmH sH ????$@k_O_$ $Ifa$gdGt $$Ifa$gdolkdJ0$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPytol$@%@&@@@k_O_$ $Ifa$gdX $$Ifa$gdolkd0$$Ifl4uF% $ xx t0(6    44 laPytol$@%@&@,@0@9@?@@@A@g@i@@@@@@@@@@@@ǻǬǜրueVVG8hY'hGtCJaJmH?sH?hGthGtCJaJmHCsHChY Chp,MCJaJmHCsHChShp,M5CJaJmHCsHChShXmHCsHChXCJaJmH sH hXhXCJ\aJmHCsHChGthXCJ\aJmHCsHChGthXCJaJmHCsHChXCJaJmH?sH?hY'hXCJaJmH?sH?hXhXCJaJmHCsHChY ChX5CJaJmHCsHChShp,MmHCsHC@@@AnAk_OC $$Ifa$gdX$ $Ifa$gdX $$Ifa$gdolkd1$$Ifl4uF% $ xx t0(6    44 laPytol@@AAA A AAAA9AOAnAoApArAsAuAvAAȼȡsdYId:hY'hGtCJaJmH?sH?hShp,M5CJaJmHCsHChY Chp,MmHCsHChz hp,MCJaJmHCsHChLyhp,MCJ\aJmHCsHChY'hXCJaJmH?sH?hXhXCJaJmHCsHChIhp,MCJaJmHCsHChXCJaJmH sH hXCJaJmHCsHChY Chp,MCJaJmHCsHChGtCJ\aJmH sH hGtCJ\aJmHCsHChGthGtCJaJmHCsHCnAoApAABk_O_$ $Ifa$gdX $$Ifa$gdolkd?2$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPytolAAAAAAAABBBBB"B#B*B+B4B8B9BWBoBpB˿˰vviZK?hp,MCJaJmH sH hY Chp,MCJaJmHCsHChY Chp,MCJaJmH sH hp,M5CJaJmH sH h>Ihp,M5CJaJmH sH hY Chp,M5CJaJmH sH hY Chp,MmHCsHChz hp,MCJaJmH sH hz hXCJaJmH sH hXCJaJmH sH hz hp,MCJaJmHCsHChp,MCJ\aJmH sH hGtCJ\aJmH sH hGtCJaJmH sH BB)B4BqBBk__S_ $$Ifa$gdol $$Ifa$gdolkd2$$Ifl4NF% $ xx t0(6    44 laPytolpBqBBBBBBBCCCCC$CvCCCCCCCCﺫpcSDhY'hXCJaJmH?sH?h8hp,M5CJaJmH sH hp,M5CJaJmH sH hLyhX5CJaJmHCsHChp,MhX5CJaJmH?sH?hp,MhX5CJaJmHCsHChY Chp,MmH sH hY Chp,MCJaJmH sH hY Chp,MCJaJmHCsHChY Chp,MmHCsHChp,MCJaJmH sH hz hp,MCJaJmH sH hY Chp,M5CJaJmHCsHCBBBBBCCCk_K?___ $$Ifa$gdol$ & F $Ifa$gdol $$Ifa$gdolkd3$$Ifl4yF%`$ xx t0(6    44 laPytolCCCCCCCCCkcccWFFF$d]a$gdp,M $S`Sa$gdp,M$a$gdp,Mkd44$$Ifl4_F% $ xx t0(6    44 laPytolCCCC+DkDDDDD;EEtt$ & F' ^`a$gdol$a$gdp,M $ & F& d]^`a$gdol)$ & F& d]^`a$gdoll%$ & F& a$gdol$d]a$gdp,M CCCC(D*D+DiDjDkDDDDDDDDFFFFG*HHচ|o_PE=EPEhp,MCJaJh8hp,MCJaJh8hp,MCJaJmHCsHChY Chp,M5CJaJmHCsHChp,M5CJaJmH sH hXhXCJaJmH sH hXhXCJaJmH?sH?hXCJaJmH sH hp,MCJaJmH sH h4Mhp,MCJ\aJmHCsHChz hp,MCJaJmH sH hz hp,MCJaJmHCsHChY'hXCJaJmH?sH?h4Mhp,MCJ\aJmH sH EGGHHHHH,IIII7J8J~$a$gdC$ & F( n^`a$gdol$ & F( na$gdol $ a$gdp,M $ a$gdp,M$ & F' 7$8$^`a$gdol$ & F' ^`a$gdol HHHHHHH(I,I|IIIIII5J6J7J8J9JAJcJdJeJOO;Pvj[K[hWkhp,M5CJaJmHCsHChWkhp,MCJaJmHCsHChXhX5mH sH hX5CJaJmH sH hXhX5CJaJmH?sH?hXhX5CJaJmH sH hXmH sH hXhp,MCJaJmH sH hhp,MCJaJmH sH hXCJaJmH sH hn^hp,M5CJaJmH sH hyhhp,MCJaJmHCsHChp,MCJaJmH sH 8J9JAJdJeJZMNORPPQQSR$ & F S8^`a$gdol$ & F tS8^`a$gdol$ S`a$gdWk$ Sdha$gdX$ Sdh`a$gdX$ Sdh`a$gdp,M ;Pyyzz{{ |Z}$ & F" n^`a$gdol$ & F" n^`a$gdol $`a$gdK $`a$gdK$d^`a$gdK $`a$gdKZ}~N~~:vR$8Z~P4 $`a$gdK$a$gdK$ & F# n^`a$gdol $`a$gdK:~ڗ\kQ;$ & F$ rO^r`Oa$gdol;$ & F$ n^`a$gdol;$ & F$ ^`a$gdol;$ & F$ ^`a$gdol;$ & F$ n^`a$gdol;$ & F$ ^`a$gdol;$ & F$ ^`a$gdol Z(*L*L;&R'Rt $4`4a$gdp,M $`a$gdK$ S`a$gdK $ a$gdK$ r^ra$gdK;$ a$gdK;$ a$gdK;$ a$gdK;$ & F$ rO^r`Oa$gdol &(*.LM;P%RͷqiZKZKZKZ<:<Uhhp,MCJaJmHCsHChKhp,MCJaJmH sH hKhp,MCJaJmHCsHChp,MmHCsHChbOhp,MCJaJmHCsHChKmH sH 1hKhKB*CJOJQJ^JaJmH phsH +hKhK5CJOJQJ^JaJmH sH +hKhK5CJOJQJ^JaJmH?sH?4hKhK5B*CJOJQJ^JaJmH phsH .hK5B*CJOJQJ^JaJmH phsH gogik texnikaga oid malumotlarni bilmasligi oqibatida sodir bolmoqda. Pedagogik texnika togrisida yuqorida aytib otilgan fikr va mulohazalarga etibor qilmaslik, pedagogik faoliyatda nazariy va amaliy tajribalarning yoqligi, oz faoliyatiga tanqidiy nazar bilan baho berolmaslik oqibatida hamda oqituvchida individual pedagogik texnikani rivojlantirish, tahlil qilish va uni takomillashtirish yuzasidan aniq maqsadga qaratilgan pedagogik faoliyatning yoqligi mazkur qiyinchiliklarning asosiy sabablaridan biri ekanligini unutmaslik kerak. 6-ilova Nutq haqida tushuncha. Nutqning oqituvchi faoliyatidagi orni Nutq tildagi mavjud ifoda vositalaridan foydalangan holda reallikka aylangan fikr bolib ikki xil korinishda namoyon boladi: 1) ichki nutq; 2) tashqi nutq. Oqituvchi ongida hosil boladigan, hali amalga oshmagan til elementlaridan tashkil topgan, kishining ogiz ochmasdan fikrlashi, mulohaza yuritishi, oylashi ichki nutqdir. Oqituvchi mulohazasi va fikrining til vositasida nutq organlariga tasiri va harakati bilan real tovushlar sifatida yuzaga keladigan nutq tashqi nutq bolib, u ijtimoiy hodisadir. Oqituvchining nutqiy faoliyati: sozlash, mutolaa qilish va eshitishdan iborat. Nutq hodisasi monolog, dialog, polilog, deklamatsiya hamda ayrim matn va kitob shaklida bolishi mumkin. Nutq maxsus belgilangan tartibda ozining hajmi bilan notiqqa havola etiladi. P5d0g>gik-psiE>l>gik 0d0biyotl0r t0hlili 0s>sid0 nutqning quyid0gi o zig0 E>slikl0rini 0jr0tib ko rs0tish mumkin: 1. Funktsiyal0ri: mul>q>t, sh0Esg0 t0 sir ko rs0tish, t0 lim v0 t0rbiya v>sit0si. 2. Sh0kll0ri: t0shqi nutq (>g z0ki): m>n>l>g, di0l>g, p>lil>g; yozm0: d>kl0d, r5f5r0t, 0nn>t0tsiya v0 b>shq0l0r; ichki nuqt. 3. Nutq t5Enik0si: p5d0g>g >v>zining k0sbiy sif0ti: t5mbr, int>n0tsiya, diktsiya, t5mp>ritm (bir minud0 120 t0 so z). 4. Nutqiy f0>liyat turl0ri: o qish, yozish, g0pirish. 5. Nutq uslubl0ri: ilmiy, r0smiy, so zl0shuv, b0diiy, >mm0b>p. 6. Nutqq0 qo yil0dig0n t0l0bl0r: t0l0ffuzning 0niqligi, if>d0viylik, em>tsi>n0llik, diktsiyaning tushun0rligi, t>vushl0rning 0niq t0l0ffuz qilinishi, >br0zlilik, nutq m0d0niyati, so zd0n f>yd0l0nish q>id0l0rig0 ri>ya qilish, t5mp>ritmg0 0m0l qilish. 7. Nutqni eg0ll0shd0 yo l qo yil0dig0n k0mchilikl0r: m>n>t>nlik, t5mp>ritmning >shib k5tishi, n>to g ri diktsiya, so zl0rni n>o rin qo ll0sh, til q>id0l0rini buzish. O qituvchi nutqining ta sirchanligi nutqning asosiy sifatlaridan biri sanaladi va nutqdagi togrilik va aniqlik, mantiqiylik va tozalik tinglovchiga tasir etish uchun yonaltirilgan boladi. Nutqning tasirchanligi deganda, asosan, oqituvchining ogzaki nutq jarayoni nazarda tutiladi va oquvchilar tomonidan qabul qilinishida paydo boladigan ruhiy vaziyat etiborga olinadi. Yani notiq-oqituvchi oquvchilarni hisobga olishi, ularning bilim darajasidan tortib, hatto yosh xususiyatlarigacha, nutq ijro etilayotgan paytdagi kayfiyatlarigacha kuzatib turishi, oz nutqining oquvchilar tomonidan qanday qabul qilinayotganini nazorat qilishi lozim. Professional bilimga ega bolgan oqituvchilar jon, sodda tilda gapirishlari maqsadga muvofiq emas, oddiy, yetarli darajada notiqlik malumotiga ega bolmagan yosh oqituvchilar ham ilmiy va rasmiy tilda gapirishga harakat qilishlari kerak emas. Xullas, notiqoqituvchidan vaziyatga qarab ish tutish talab qilinadi va ifodalamoqchi bolgan har qanday fikrini tolaligicha oquvchilarga yetkazishga harakat qilish vazifa qilib qoyiladi. Oquvchilar tushuna oladigan tilda gapirish, ularni ishontira olish oqituvchi oldiga qoyiladigan asosiy shartlardan biri hisoblanadi. Buning uchun esa, oqituvchida yuqorida aytilganidek, mavzuni yaxshi bilishdan tashqari, uni bayon etishning aniq belgilangan rejasi bolishi kerak. Nutqdagi fikrlarni birinchi va ikkinchi darajali tarzda tuzib, ularni ozaro boglab, oquvchilarni avvalo nutq rejasi bilan tanishtirib, sozni boshlash lozim. Vaqtni hisobga olish, notiqlik fazilatlaridan biridir. Chunki sozlash muddati oldin elon qilinib, shunga rioya qilinsa, agar iloji bolsa, sal oldinroq tugatilsa, oquvchilar zerikishmaydi. Nutqning tasirchanligi va ifodaliligi haqidagi gap malum manoda nutq sifatlari haqida aytilgan gaplarga yakun yasashdir. Chunki yaxshi nutqning fazilatlarini korsatib otish, nutqda uchraydigan ayrim tipik xatoliklarni tahlil qilish, pirovard natijada tasirchan bir nutqni shakllantirishga xizmat qiladi. Nutqdagi fikrlarni oquvchilarga mazmunli yetkazishning xilma-xil yollari va vositalari mavjud. Ularni yordamchi vositalar deb ham atash mumkin. Masalan, yumor yoki biror hikoyatni olaylik. Nutqdagi uzluksiz ilmiy-ommabop fikr oqimi, uning bir maromda bayon qilinishi oquvchini ham, har qanday tinglovchini ham zeriktirib qoyishi mumkin. Shunday paytda, yumor, hikoyat, qiziqarli voqealar haqida gapirish oqituvchiga juda qol keladi. Yumorning nutq mazmuniga mos holda keltirilishi yana ham yaxshidir. Shunday qilinsa, oquvchi ham dam oladi, ham organilayotgan mavzuga nisbatan qiziqish paydo boladi. Nutqda mavzu doirasida bazi fikr va mulohazalarni keltirish ham maqsadga muvofiqdir. Bunday fikrlar notiq fikrining togriligini, haqqoniy ekanligini isbotlash uchun foydalaniladi, faqat ulardan foydalanishni suistemol qilmaslik kerak. Badiiy adabiyot namunalaridan, hikmatli sozlardan, tildagi ifoda tasvir vositalaridan nutqda orni bilan foydalanish ham ijobiy natijalarga erishishni taminlaydi. Nutqning oquvchilarga qanday tasir qilishida va ularda qanday taassurot qoldirishida oqituvchining nutqiy jarayon davomida ozini qanday tuta bili shi, imo-ishoralari, hatto kiyinishi kabi omillarning ham orni bor. Samimiylik, xushmuomalalik, odoblilik, oquvchilarga hurmat bilan qarash kabi fazilatlar nutqning oquvchilar tomonidan etibor bilan tinglanishiga sabab boladi. Mukammal notiqlik sanatiga ega bolish oqituvchilar uchun ulkan mehnat talab qiladigan murakkab jarayondir. Nutqning otkirligi, yorqinligi va originalligi tinglovchi va oquvchilarda his-tuygu va qiziqish uygotishi, uning etiborini qaratishi, aytilayotgan narsaning mazmunini yaxshilab yetkazish uchun zarurdir. Demak, nutq aniq va ravon bolishi, grammatik jihatdan togri tuzilgan bolishi, adabiy talaffuz qoidalariga boysunishi, boshlanishidan oxirigacha izchil bayon qilinishi lozim. Ana shunday nutq asosida organilayotgan bilim oquvchi xotirasida uzoq vaqt saqlanib qoladi. Shunday nutq madaniy nutq talablariga javob beradi. Buning uchun oqituvchilardan tinimsiz izlanish va oz ustida ishlash, filologik bilim va muttasil nutqiy mashq qilish talab qilinadi. 7-ilova Nutq texnikasi: nafas olish, tovush, diktsiya, ritmika Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlaridan biri oqituvchining nutq malakalarini, yani savodli gapirish, oz nutqini chiroyli va tushunarli, tasirchan qilib bayon etish, oz fikr va his-tuyg`ularini sozda aniq ifodalash malakalarini egallashdan iborat. Oqituvchining nutq madaniyatiga ega bolishi, tog`ri nafas olishni ishlab chiqishi eng katta eng asosiy qiymatdir. Og`zaki nutq mahoratini yuksaltirish, nafaqat hikoya va tushuntirish, balki urg`u berilgan soz ham pedagogik tasir usullaridan yaxshiroq foydalanishga imkon yaratadi. Pedagog ozining ovozi va korinishini boshqarishni bilishi, tashqi qiyofani, mimikani ushlab turishni bilishi zarur. Men faqat buyoqqa kel sozini 15-20 xilda gapira olganimdan, yuz, tashqi qiyofa va ovozni 20 xil korinishda bera olganimdan songgina haqiqiy mahorat egasiga aylandim,- degan A.S. Makarenko. Oqituvchining takomillashgan nutqqa ega bolishi - oquv materiallarining oquvchilar tomonidan puxta ozlashtirilishini taminlash garovidir. Oquvchilar oqituvchi nutqiga alohida etibor beradilar. Biror harf yoki tovush notog`ri aytilishi kulgiga sababchi boladi. Bir xil ohangdagi nutq oquvchilarni tez charchatadi. Ayrim mutaxassislar tovush va uning tembri tug`ma xususiyat, deydilar, lekin hozirgi eksperimental fiziologiya tovush sifatining ozgarishi mumkinligini tasdiqlaydi. Nutqning ifodali, sof bolishi ustida ishlash fikrlarning ravon bolishiga tasir qiladi. Nutq imo-ishora, mimika, harakat bilan birga sodir boladi, uzluksiz ozini tuta bilish tasirchan vositalarini tanlashga muvaffaqiyatli ravishda tuzatish kiritib borish imkonini beradi. Bugungi kunda nutq texnikasi boyicha bir necha mashq komplekslari ishlab chiqilgan. Ular, asosan teatr pedagogikasi tajribasiga asoslangan bolib, sozlashish paytida nafas olish, tovush hosil qilish va uni manoli ifodalash malakalarini takomillashtiradi, bu esa oqituvchiga oz sozi mazmunini oquvchilarga yanadi tolaqonli qilib yetkazishga imkon beradi. Nafas olish organizmga hayot bag`ishlovchi fiziologik funktsiyani bajaradi. Shu bilan birga u nutq energiya bazasi bolib ham hisoblanadi. Nutq sozlayotganda nafas olish fonatsion nafas olish deyiladi (rengo-tovush). Kundalik hayotdagi nutq asosan dialog shaklida boladi. SHuning uchun ham nafas olish ortiqcha qiyinchilik tug`dirmaydi. Dars davomida oqituvchi juda kop gapiradi, yangi mavzuni tushuntiradi, maruza oqiydi. Nutq sozlashda qaysi mushaklarning ishtirok etishiga qarab nafas olish 4 turga bolinadi. Yuqori nafas yelkalarning kotarilib tushishi va kokrak qafasining yuqori qismi ishtirokida hosil qilinadi. Bu bosh yuzaki nafas bolib, unda opkaning faqat yuqori qismi ishtirok etadi. Kokrak nafas - qovurg`alar ortasidagi mushaklar yordamida hosil boladi. Bunda koproq nafasning kondalang hajmi ozgaradi. Diafragma ishtirokidagi nafas - kokrak nafasning boylama hajmini oshishi hisobiga vujudga keladi. Diafragma - qovurg`ali nafas, diafragmaning qisqarishi qovurg`alar oralig`idagi nafas mushaklari ishtirokida vujudga keladi. Tovush chiqarilayotgan havo hiqqildoqdan otishi paytida ovoz pardalarining tebranishi natijasida vujudga keladi. Tovush ozining qoyidagi xususiyatlari bilan xarakterlanadi: Tovush kuchi - tovush apparati organlarining faol ishlashiga bog`liq. Chiqarilayotgan havo oqimining tovush tarqalishiga bolgan bosimi qancha katta bolsa, tovush ham shuncha kuchli boladi. Ammo, oddiy nafas olgandagi havo nutq uchun kamlik qiladi. Nutq sozlayotganda nafas chiqarish, nafas olishga qaraganda ancha choziqroq davom etadi. Ovoz nafas chiqarganda yuzaga keladi. Diafragmani, qorin muskullarini va qovurg`alararo muskullarni mustahkam qiluvchi maxsus mashqlar mavjud. Bularga yetgan joyda burun orqali chuqur nafas olish kiradi. Siz opkaning kichik bolakchalari nafasga tolib kelayotganini, qorin muskullarining taranglashayotganini va pastki qovurg`alarning kengayayotganligini sezasiz. Xuddi shunday mashqni tik turgan holda bajarishga urinib korish kerak. Ammo, iloji boricha havo opkaning pastki qismlarida bolishi zarur. Ovoz tomoqdan (opkadan) kelayotgan havoning ovoz paylari orqali otishida hosil boladi va og`iz boshlig`i yordamida kuchayadi. Ovoz maxsus mashq qilinib turilmasa, bazan yoqolib ketadi. Ovoz apparati uch qismdan iborat: 1. Generator ovoz generatsiyasi ovoz paylarida hosil boladi, bunda og`iz boshlig`ining roli kam. Ovoz paylari shovqin va tonlarni farqlaydi. 2. Rezonator tizimi bunda tomoq, halqum, burun boshlig`i, og`iz boshlig`i qatnashadi va ular ovozning kuchini (statikasini) va dinamikasini taminlaydi. 3. Energetika tizimi - opkadan kelayotgan kuchli nafasning miqdori va tezligini taminlaydi. Pedagogning nutqi uchun avvalambor tovushning kuchi zarur. Bu opkadan kelayotgan nafasning kuchiga va tezligiga bog`liq. Tovushning yuqoriligi bu tovushni uzoqqa yetkaza olish va yuqori-pastligini boshqara olishdir. Tovushning harakatchanligi va ozgaruvchanligini tovushning mazmuniga, sharoitiga, tinglovchilarning kayfiyatiga qarab oson ozgartira olish mumkin. Harakatchanligi esa past, orta, yuqori tiplarga bolinadi. Tovush parvozi tovushning uzoq masofaga uzatilishi va qattiqligini sozlab olish. Tovush ixchamligi va harakatchanligi uni mazmunga tinglovchi moslab ozgartira olish imkoniyatini bildiradi. Diapazon tovush hajmi bolib, uning chegarasi eng yuqori va quyi ohang bilan belgilanadi. Diapazon qisqarishi nutqning bir ohanli bolib qolishiga sabab boladi. Bir ohangda gapirish axborotni idrok qilishni susaytiradi, uyquni keltiradi. Tembr tovush rangdorligi, yorqinligi hamda uning yoqimliligi va alohidaligidir. Diktsiya aniq talaffuz qilish. Talaffuzning aniqligi oqituvchi nutqining oquvchilar tomonidan tog`ri tushunilishini taminlaydi. Ritm bu ayrim soz va bog`inlarning aytilishi muddati va toxtash, nutq va ifodalarning navbat bilan oz ornida ishlatilishini bildiradi. Ritm nutqning eng asosiy qismidir, chunki, nutq ohangi va toxtamlar ham tinglovchilarga beixtiyor ozgacha hissiy tasir korsatadi. Sozlayotganda obrazga kirish, ovozni kerakli joyda pastlatish, ohista gapirish oqituvchi mahoratiga bog`liq. 8-ilova Oqituvchining nutq malakasini shakllantirish yollari Ongli ravishda ovozni mashq qildirish uzoq, muntazam va individual davom etadi. Kop olimlar olib borgan tadqiqotlari shuni korsatadiki, past ovoz oquvchilar tomonidan yaxshi idrok etiladi. Past ovoz ularga yuqori ovozga nisbatan yoqadi. Yuqori ovoz oquvchilarni ham, oqituvchining ozini ham tez charchatib qoyadi. Oqituvchi kasb kasalliklarining 40,2 foizini ovoz kasalliklari tashkil etadi. Ovoz kasalligining sabablari: a) yuqori ovozda gapirish; b) ovoz apparatlaridan tog`ri foydalanmaslik; v) ovoz gigiyenasiga amal qilmaslik; g) ovoz apparatining tug`ma kamchiliklaridir. Turli xil ovoz kasalliklarining oldini olish maqsadida ishdan song pedagog 2-3 soat davomida kam va sekin gapirishi kerak. 3-4 soat dars berishdan song bir soat ovoz apparatlariga dam berish kerak. Oqituvchilar asabiylashmasligi, ayniqsa, ovqat yeyish kun tartibiga rioya qilishlari kerak. Masalan: achchiq, issiq, sovuq, spirtli ichimliklar ichish, chekish ovoz paydo bolish azolarining qizarishiga, yallig`lanishiga sabab bolishi mumkin. Tomoqni qurib qolishidan saqlash uchun mutaxassislar soda va yod eritmasi bilan halqumni chayqab turishni tavsiya etadilar. Quyidagi maslahatlar ham oqituvchilarga foydali: 1) bir xil tonda gapirish ovoz muskullarini charchatib qoyadi. Agar har xil, ifodali belgilar bilan gapirilsa, ovoz apparatlari sog`lom boladi; 2) bor-melning mayda changlari ovoz paylari uchun juda ham zararli, doimo doskani hol latta bilan artish kerak; 3) dars bergandan song, agar havo sovuq bolsa, tez yurmaslik kerak. Chunki, sovuq havo xalqumni yallig`lantiradi. Oquvchilarning oqituvchi nutqini yaxshi idrok etishlari uchun oqituvchi tovush, sozlarni aniq va ifodali talaffuz qilishi kerak. Tovush, bog`in va sozlarni tog`ri talaffuz qilishda ovoz apparati: lablar, til, tish, jag`lar, tanglay, kichik til, halqum, ovoz paylari qatnashadi. Nutqdagi organik kamchiliklarni jarrohlik va logopedik uslublar bilan bartaraf etish mumkin. Noorganik kamchiliklar esa: tong`illab gapirish, soqovlanish, duduqlanish, bazi bir tovushlarni talaffuz eta olmaslik, burunda gapirish, tez gapirish, chala gapirish. Bularni bartaraf etish uchun nutq organlari harakatini artikulyatsiya gimnastikasi orqali mashq qildirish tavsiya etiladi. Bu ikki yol bilan amalga oshiriladi: a) nutq apparatlarini mashq qildirish, b) har bir unli va undosh tovushlarning tog`ri artikulyatsiyasini mashq qilish. Nutqning tezligi, alohida bog`inlarning va sozlarning jaranglashi, shuningdek, nutq ritmidagi pauzalarga rioya qilish nutqning ritmini tashkil etadi. K.S.Stanislavskiyning takidlashicha, intonatsiya va pauzaning ozi, sozdan ham ortiqroq eshituvchiga hissiy tasir etar ekan. Nutq tezligi oqituvchining individual xususiyatlariga, nutq mazmuniga va muloqot vaziyatiga qarab ozgaradi. Pedagogik texnikani egallashning asosiy yollari: oqituvchi rahbarligidagi mashg`ulotlar (pedagogik texnikani organish) va mustaqil ishlash (kasbiy jihatdan oz-ozini tarbiyalash)dir. Pedagog malakalarining individual-shaxsiy tusda ekanligini hisobga olib, pedagogik texnikani egallashda va uni takomillashtirishda kasbiy jihatdan oz-ozini tarbiyalash, yani talabaning ozida mohir oqituvchiga xos shaxsiy fazilatlarni va kasbiy malakalarni shakllantirishga qaratilgan faoliyat yetakchi rol oynaydi, deb aytish mumkin. Tashkiliy-metodik jihatdan pedagogik texnika mashg`ulotlari individual, guruh bilan yoki ketma-ketlikda otkazilishi mumkin. Masalan, zarur bilimlar maruzalarda yoki tegishli adabiyotni mustaqil oqishda egallanishi mumkin. Avtomatlashtirishga doir ayrim oddiy harakatlar (tog`ri artikulyatsiya, fonatsion nafas olish usullari, relaksatsiya usullari va shu kabilar) ketma-ket korsatilish mumkin. Pedagogik texnika malakalarini shakilantirishning boshlang`ich darajasiga qarab uni egallashning individual dasturi yetishmaydigan malakalarni shakllantirishga qaratilgan ayrim mashqlarni yoki mashqlarning toliq majmuini oz ichiga oladi. Oliy oquv yurtidagi kasbiy tayyorgarlik jarayonida pedagogik texnikani egallash oqituvchiga ozining kasb yonalishining boshlanishidayoq kopgina xatoliklarning oldini olishida, oquvchilarga talim-tarbiya berishning yuksak samaradorligiga erishishida yordam beradi. Nutq qobiliyatini ostirish vositalari. M0tn o qish. M0tnni b0l0nd >v>zd0 o qish. Bund0 v0qti-v0qti bil0n f0r0z qilin0yotg0n 0udit>riyag0 nig>h t0shl0b turing. Bund0 f0r0ziy ko z q0r0shl0r >rq0li erkin nutq hissig0 erishishg0 h0r0k0t qiling. SHu bil0n birg0likd0 m0tnning k5yingi so zl0rini bir zumd0 >ldind0n o qib E>tir0ngizd0 s0ql0sh v0 k5yin t0l0ffuz qilishg0 o rg0ning. SHund0 nutqingizd0 uzilish bo lm0ydi. M0tn m0 n>sini 5tk0zib b5rish. M0tnning ikkit0d0n b5sht0 g0pg0ch0 bo lg0n qismini o qib uni g0pirib b5ring. Bund0 so zm0-so z g0pirishg0 yoki o z so zl0ringiz bil0n if>d0l0shg0 h0r0k0t qiling. Fikr yuritish. Erkin nutqq0 ko p m0r>t0b0 o qish yoki yodl0sh >lib k5lm0ydi. ksinch0 bu m0qs0dg0 erishishg0 k>nsp5kt v0 t0yanch ib>r0l0r 0s>sid0 nutq tuzish v0 fikr yuritish z0min yar0t0di.  Fikr yuritish ib>r0sid0n t0f0kkur v0 nutq o rt0sid0gi must0hk0m b>g l0nishni b5lgil0sh uchun f>yd0l0n0miz. Bu d5g0ni, fikrning 0s>si k0lit so zl0r q0t>ri >rq0li if>d0l0ng0n. Bitt0 fikrni k0lit so zl0rg0 t0yang0n h>ld0 turlich0 sh0kll0ntirish mumkin. Hik>ya. O zingiz yoki b>shq0 kimdir bil0n s>dir bo lg0n v>q50l0rni g0pirib b5rishd0 m0shq qiling. Ish yuz0sid0n 0Eb>r>t b5rish. G0z5t0 m0q>l0sid0n k0lit so zl0r m0jmu0sini t0yyorl0ng v0  o zingizning so zl0ringiz g0 o girg0n h>ld0 uning m0zmunini yoriting. Shund0n so ng m0q>l0ni birgin0 g0pg0ch0 qisq0rtiring, k5yin es0 o z fikrl0ringizni qo shish >rq0li uni k5ng0ytiring. R0sml0rni sh0rhl0sh, ekspr>mt t0rzd0 nutq so zl0sh h0m k0tt0 s0m0r0 b5r0di. N>tiq nuqt0i n0z0rini if>d0l>vchi nutq. niq m0vzug0 (E>bbi, k0sbiy m0qs0d v0 h>k0z>) b0g ishl0ng0n 3 minutd0n 5 minutg0ch0 bo lg0n 0Eb>r>t t0yyorl0ng. Uning b>shki qismid0 k0lit so zl0rd0n f>yd0l0ning, >Eirgi qismini es0 erkin t0rzd0 sh0kll0ntiring (nutqni h0m >v>z chiq0rib, h0m >v>zsiz t0kr>rl0b ko ring). M0q>l0d0 b5rilg0n m0 lum>tg0 o z mun>s0b0tingizni 0niql0ng: shu fikrg0 qo shil0sizmi yo qmi? Fikringizni t0sdiql>vchi qo shimch0 m0 lum>tl0r k5ltiring. N>tiql0r nutqini o rg0nish. N>tiql0r chiqishl0rini kuz0tg0nd0 ul0rni ikki nuqt0i n0z0rd0n t0hlil qiling: 1) nim0 d5yildi? 2) q0nd0y 0ytildi? (>v>z kuchi, b0l0ndligi, urg u, t5mp, t0l0ffuzi, im>-ish>r0). Nutq t0hlili. Ch>p etilg0n nutq  j>nli nutqni 0yn0n if>d0l0y >lm0ydi, l5kin ko p n0rs0g0 o rg0tishi mumkin: tuzilishi, k>mp>zitsiyasi, uslub v0 b>shq0g0. Mun>z0r0l0r. N0z0riy t0yyorg0rlik, m0shql0rni must0qil b0j0rg0ningizd0n so ng >ldin kichik, k5yin es0 k0tt0r>q 0udit>riyal0r >ldid0 nutq so zl0shd0 m0shq qilishingiz k5r0k. Nutq. Endi d>kl0dg0 o ts0 h0m bo l0di. Buning uchun >ldin o zingiz puEt0 bilg0n biliml0r s>h0sini t0nl0ng v0 b0rch0 ko rs0tm0l0rni yodd0 tutg0n h>ld0 nutq so zl0shg0 h0r0k0t qiling. 3.1.5.  O qituvchi mehnatini ilmiy tashkil etish. O z-o zini tarbiyalash va o z ustida ishlash. Pedagogika tajribani to plash tizimi mavzusidagi malumotli maruza talim texnologiyasi modeli Maruzaga ajratilgan vaqt 2 sTalabalar soni 50 taOquv mashgulotining shakliMalumotli maruzaMashgulotning rejasiOqituvchi mehnatini ilmiy tashkil etishning mohiyati. Oqituvchining kun tartibi va ish orni. Pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etish tamoyillari. Pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etishning asosiy yonalishlari. Oz-ozini tarbiyalash va oz ustida ishlash pedagogik mahoratning asosiy sharti sifatida. Ilgor pedagogik tajribani organishda mate-riallar toplash. Oquv mashgulotining maqsadi Talabalarning oqituvchi meh-natini ilmiy tashkil etishga doir bilimlarini mustahkamlash hamda oqituvchining oz-ozini tarbiyalash yollarini korsatish va ilgor pedagogik tajribalarni toplash metodlarini aniqlashtirib berish.Pedagogik vazifalar: - oqituvchi mehnatini ilmiy tashkil etishning mohiyatini aniqlashtirish; - oqituvchining kun tartibi va ish orniga tavsif berish; - pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etish tamoyillarini ajratib korsatish; - pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etishning asosiy yonalishlarini belgilash; - oz-ozini tarbiyalash va oz ustida ishlash pedagogik mahoratning asosiy sharti ekanligini tushuntirish; -ilgor pedagogik tajribani organishda materiallar toplash yollarini bayon etish.Oquv faoliyati natijalari: - pedagogik mehnat tushunchasi tarifini bilib oladilar; - oqituvchining kun tartibini tahlil etishadi; - pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etish tamoyillarini ozlashtiradilar; pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etishning asosiy yonalishlarini ajratishga organishadi; - oz-ozini tarbiyalash va oz ustida ishlash metodlarini tahlil etishadi; ilgor pedagogik tajribani organish tizimini ozlashtiradilar.Talim metodiMaruza, blits-sorov, tushuntirish, suhbatTalabalarning oquv faoliyatini tashkil ettish shakliOmmaviy, individualDidaktik vositalarMaruza matni, slayd-prezentatsiyaTalimni tashkil etish sharoitiMaxsus texnik vositalar bilan jixozlangan xonaNazorat Oz-ozini nazorat qilish, refleksiyaOqituvchi mehnatini ilmiy tashkil etish. Oz-ozini tarbiyalash va oz ustida ishlash. Pedagogika tajribani toplash tizimi mavzusidagi malumotli maruzaning texnologik kartasi Ish bosqichlari va vaqtiFaoliyat mazmuniOqituvchiTalaba1-bosqich. Oquv mashgulotiga kirish (Davat bosqichi) (5 minut)Talabalarni mavzuning nomlanishi, rejadagi masalalar va mustaqil oqish uchun adabiyotlar bilan tanishtiradi (1-ilova).Tinglashadi, yozib borishadi. Talabalarning mavjud bilimlarini mustahkamlash maqsadida mehnat tarbiyasi, tarbiya metodlariga doir blits-sorov savollarini taqdim etadi (2-ilova).Savollarni tinglaydi va oz munosabatini bildiradi2-bosqich. Asosiy (Anglash bosqichi) (65 minut)2.1. Oqituvchi mehnatini ilmiy tashkil etishning mohiyatini ochib beradi (3-ilova).Pedagogik mehnat tushunchasi tarifini daftarlariga yozib olishadi2.2. Oqituvchining kun tartibi va ish orniga izoh beradi(4-ilova).Ozlarni qiziqtirgan savollar bilan murojaat etadilar2.3 Pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etish tamoyillarini bayon etadi (5-ilova).Tamoyillarni qisqacha daftarlariga yozib olishadi2.4. Pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etishning asosiy yonalishlarini yoritib beradi (6-ilova)Oqituvchi tomonidan berilgan savollarga javob berishadi2.5. Oz-ozini tarbiyalash va oz ustida ishlash pedagogik mahoratning asosiy sharti ekanligiga izoh beradi (7-ilova).Oz-ozini tarbiyalash va oz ustida ishlash tushunchalari tarifini daftarlariga yozib olishadi2.5. Ilgor pedagogik tajribani organishda materiallar toplash yollarini tushuntirib beradi (8-ilova)Ozlarni qiziqtirgan savollar bilan murojaat etadilar3-bosqich. Yakuniy (Fikrlash bosqichi) (10 minut)3.1. Talabalarning mavzu yuzasidan savollarga javob beradi. Ozlarni qiziqtirgan savollar bilan murojaat etadilarAniq tasavvurlar shakllanmagan qismlarini qayta tushuntiradi. Oz fikrlarini boyitadi va toldiradi.  1-ilova Mavzu: Oqituvchi mehnatini ilmiy tashkil etish. Oz-ozini tarbiyalash va oz ustida ishlash. Pedagogika tajribani toplash tizimi Reja: Oqituvchi mehnatini ilmiy tashkil etishning mohiyati. Oqituvchining kun tartibi va ish orni. Pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etish tamoyillari. Pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etishning asosiy yonalishlari. Oz-ozini tarbiyalash va oz ustida ishlash pedagogik mahoratning asosiy sharti sifatida. Ilgor pedagogik tajribani organishda materiallar to plash. Adabiyotlar: Azizxo jayeva N.N. Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. Toskent, 2006. Maxsudova M.A. Muloqot psixologiyasi. Toshkent: Turon-iqbol, 2006. -115 m>n>v %.T., M0diyar>v0 S.. v0 b>shq. P5d0g>gik t5En>l>giyal0r v0 p5d0g>gik m0h>r0t. M0gistr0tur0 uchun d0rslik.  T.: Iqtis>d-M>liya, 2009. Sultonova G.A. Pedagogik mahorat.  T.: Nizomiy nomidagi TDPU, 2005. Yuzlik05v0 E.R., M0dyar>v0 S.., Yanb0ris>v0 E.E., M>rE>v0 I.V. T5>riya i pr0ktik0 >bI5y p5d0g>giki.  T., 2013. 2-ilova Blits-sorov savollari Mehnatning qanday turlari mavjud? Kun tartibi deganda nimani tushunasiz? Tamoyil (printsip) tushunchasi nimani ifoda etadi? Oz-ozini tarbiyalash deganda nima tushuniladi? Oz-oziga baho berish oqituvchi uchun qandaydir ahamiyatga egami? 3-ilova Oqituvchi mehnatini ilmiy tashkil etishning mohiyati P5d0g>gik m5hn0t  m5hn0t turl0rid0n biri bo lib, und0 o qituvchi v0 o quvchil0r, m>ddiy v0 m0 n0viy v>sit0l0r, m5hn0t sh0rt-sh0r>itl0ri f0>l o z0r> h0r0k0td0 bo l0di. Q0ch>nki, p5d0g>gik f0>liyat f0n v0 0m0liyotning z0m>n0viy yutuql0rig0, m5hn0t j0r0yonini h0r t>m>nl0m0 m5t>d>l>gik t0hlil etish, b0rch0 >mill0rd0n m0jmu0viy f>yd0l0nishg0 0s>sl0ns0, u h>ld0 uni ilmiy t0shkil etilg0n m5hn0t d5b 0t0sh mumkin. O qituvchi m5hn0tini ilmiy t0shkil etishg0 p5d0g>gik0ning 0l>hid0 s>h0si sif0tid0 q0r0l0di. O qituvchi mehnatining muvaffaqiyati va samarasi uni ilmiy jihatdan puxta tashkil etishga, mehnatni oqilona uyushtirishga tasir etadigan shart sharoitlarga va mehnatni amalga oshirish yollarini togri belgilashga bogliq. Oqituvchi mehnati doimo ijodkorlik bilan amalga oshiriladi. Shuning uchun mehnatni amalga oshiruvchi oqituvchi avvalo oz mehnatini rejalashtirishda, ozi puxta egallagan pedagogik mahoratiga va oz ilmiga tayanishi lozim. Hozirgi zamon axborot kommunikatsion texnologiyalarining taraqqiyoti davrida oqituvchi mehnatini ilmiy asosda tashkil qilish fan va texnika yutuqlarini oqituvchi tomonidan qay darajada ozlashtirilishiga ham bogliq. Shu bilan birga oqituvchi mehnatini ilmiy asosda tashkil qilish uchun fanlar integratsiyasini, pedagogika va psixologiya fanlarining eng songgi yutuqlarini muntazam ozlashtirib borish shart. Ushbu bilimlar axborot kommunikatsion texnologiyalari, matbuot, ilmiy jurnallar, ilmiy adabiyotlar asosida ozlashtiriladi. Oqituvchi mehnatini ilmiy asosda tashkil etishda vaqtdan unumli foydalanish, ozining keng imkoniyatlarini hamisha hisobga olish, oquv va tarbiya jarayonida har bir daqiqadan unumli foydalanish, vaqtni bekorga otkazishga yol qoymaslik muvaffaqiyat garovidir. Oqituvchi mehnatini ilmiy asosda tashkil etishda avvalo: - oz ijodiy imkoniyatlariga ishonishi; - talim muassasalarida olib boriladigan talim tarbiya jarayonini toliq tasavvur eta olishi; - har bir tarbiyalanuvchining ruhiy holatini puxta bilishi; - oz mehnati mexanizmini, qonuniyatlarini, cheklangan imkoniyatlarini yaxshi anglashi; - talim-tarbiya jarayonida axborot kommunikatsion texnologiyalaridan unumli foydalanishni bilishi shart. Oqituvchi mehnatini ilmiy jihatdan togri tashkil etish bir maqsadga yonaltirilgan ijtimoiyfoydali mehnat bolib, u yuqorida takidlab otilganlardan tashqari, aql va diqqatni, jismoniy kuchni, shijoat va gayratni talab etadi. Oqituvchi mehnatini ilmiy jihatdan togri tashkil etilishi ularni mustaqil, erkin faoliyat korsatishiga, oz fikrmulohazalarini aniq va mukammal bildirishiga, har tamonlama shakllangan komil insonni tarbiyalashga, oz kasbini puxta ozlashtiradigan yetuk mutaxassis tayyorlashga zamin yaratadi. 4-ilova Oqituvchining kun tartibi va ish orni Pedagogik mehnatni ilmiy asosda togri tashkil etishda oqituvchining kun tartibi muhim rol oynaydi. Oqituvchi ozi uchun eng optimal bolgan va yuqori samara beradigan kun tartibini tanlay olishi lozim. Takidlash joizki, oqituvchining kun tartibi uning faoliyati va hayotini tartibga soluvchi asosdir. U yoq joyda mehnat unumi ham past boladi, asablar tez charchaydi, soglikka putur etadi. Natijada oqituvchi sarf qilgan kuchini qayta tiklay olmaydi, mehnat unumdorligi pasayadi, ish qobiliyati susayadi, oqibatda talim-tarbiyaning sifati yoqoladi. Demak, ilmiy asoslangan kun tartibi oqituvchilarning oz mehnatini togri va mukammal tashkil etish vazifasini hal etishga qoyilgan ilk qadamdir desak mubolaga bolmaydi. Pedagogik mehnatni ilmiy asosda tashkil etish shartlaridan yana biri ish ornini tartibga solish va mehnat sharoitini oz faoliyatiga moslashtirishdir. Oqituvchining ish joyi yashash jarayonining bir qismi bolib, mehnat unumdorligining yuqori bolishiga tasir etadi. Oqituvchining ish joyi, xususiyati, pedagogik mehnatning mazmuni va xususiyati bilan belgilanadi. Mehnat sharoiti, kun tartibi kompleks tushuncha. Unda oqituvchining mehnat qilayotgan joyi, aniq vaziyatlar etiborga olinib quyidagi tamoyillar asosida takomillashtirilib boriladi. Pedagogik mehnatning samaradorligi, maqsadi va faoliyat vazifasiga kora aniq bir yonalishni belgilash oqituvchi mehnatini ilmiy asosda tashkil etishning birinchi tamoyilidir. Ikkinchi tamoyil mutaxassislikka oid bilimlarni chuqur ozlashtirib qizgin pedagogik faoliyat uslubini belgilash. Uchinchi tamoyil pedagogik mehnatni ilmiy asosda tashkil etishda axborot va kompyuter texnologiyalari vositalaridan samarali foydalanishni mukammal bilish tushuniladi. Bunda konikma va malakalarni shakllantirishga xizmat qiladigan pedagogik texnologiyalar ham etiborga olinadi. Tortinchi tamoyil talim-tarbiya birligini taminlagan holda pedagogik faoliyatni rejalashtirish. Ushbu tamoyil reja asosida talim-tarbiyaviy faoliyatni tartibga solish, uning modelini yaratish, tayanch tizimlarni topish kabi masalalardan tashkil topgan. Pedagogik faoliyatni aniq maqsadlar asosida rejalashtirmasdan turib shaxsni va jamoani tarbiyalash va ularni har tomonlama kamol toptirishning ustuvorligini taminlash mumkin emas, bu esa jamiyatga ham ijtimoiy, ham iqtisodiy zarar keltiradi. Pedagogik mehnatni nazorat qilish va hisobga olish oqituvchi faoliyatini muntazam kuzatib borish yutuq va kamchiliklarini aniqlash, muhimlarini ajratib olishni nazarda tutadi. Hisobga olishning eng maqbul yoli statistik hisobga olishdir. Pedagogik nazoratda obyektivlik, omilkorlik, samaradorlik, muntazamlilik va oshkoralik talab qiladi. 5-ilova Pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etish tamoyillari O qituvchi m5hn0tini ilmiy t0shkil etish q>nunl0rig0 quyid0gil0r kir0di: v0qtni m0ksim0l r0vishd0 t5j0sh v0 und0n s0m0r0li f>yd0l0nish; ij>biy m5hn0t sh0r>itl0ri v0 d0m >lishni t0shkil etish etish h0md0 s0m0r0li f>yd0l0nish; m5hn0t j0r0yoni b0rch0 ishtir>kchil0rining s0l>m0tligi v0 h0r t>m>nl0m0 riv>jl0nishi h0qid0 q0yg urish. O qituvchi m5hn0tini ilmiy t0shkil etish t0m>yill0ri sif0tid0 quyid0gil0rni k5ltirib o tish mumkin: >ptim0ll0shtirish  o quvchil0rning o quv-t0rbiya ishl0ri uchun ij>biy sh0rt-sh0r>itl0rni yar0tish; ins>np0rv0rlik t0m>yili  p5d0g>g v0 Iiuvchil0rg0 s0lbiy t0 sir ko rs0tuvchi h>dis0l0rni b0rt0r0f etish; est5tiz0tsiyal0sh t0m>yili  ishch0nlik q>biliyatini >shiruvchi b0diiy unsurl0rni kiritish; t5j0mk>rlik  o quv m0shg ul>tl0rini >qil>n0 t0shkil etish; individu0ll0shtirish t0m>yili  o quvchil0rg0 t0b0q0l0shtirilg0n t0rzd0 yond0shuv; j0m>0viylik t0m>yili  0l>hid0 E>dim v0 p5d0g>gik j0m> m5hn0tini uyg unl0shtirish; n0z0riy v0 0m0liy t0 limni >ptim0l uyg unl0shtirish t0m>yili  qisq0 mudd0td0 o quvchil0rning chuqur v0 must0hk0m bilim >lishl0rini t0 minl0sh; k0drl0rni >qil>n0 t0nl0sh, ul0rning m0l0k0sini tizimli t0rzd0 >shirib b>rish t0m>yili; p5d0g>gik f0nl0r riv>jini his>bg0 >lg0n h>ld0 o quv-t0rbiya j0r0yonini r5j0l0shtirish v0 tizimli yo lg0 qo yish. 6-ilova Pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etishning asosiy yo nalishlari O qituvchi mehnatini ilmiy jihatdan to g ri tashkil etilishi ularni mustaqil, erkin faoliyat ko rsatishiga, o z fikr mulohazalarini aniq va mukammal bildirishiga, har tamonlama shakllangan komil insonni tarbiyalashga, oz kasbini puxta ozlashtiradigan yetuk mutaxassis tayyorlashga zamin yaratadi. Oqituvchi mehnati ilmiy jihatdan togri tashkil etilishida oquvchilar bilan olib borilayotgan faoliyatning quyidagi yonalishlariga etibor berish lozim: - oqituvchi va oquvchilarning ikki tomonlama bir-biriga tasiri natijalari; - oqituvchining oquvchilar jamoasi bilan ishlay olish qobiliyati; - sinf jamoasi faollari bilan olib boriladigan pedagogik faoliyatning ijobiy natijalari. Oqituvchi mehnatini ilmiy jihatdan togri tashkil etishning quyidagi vositalarga etibor berish lozim. Oqituvchi mehnatining talim-tarbiyaviy mohiyati ijobiy natijalar berishi uchun, oqituvchi sinf jamoasi bilan otkazilayotgan har qanday tadbirni belgilangan vaqtda amalga oshirishi, mehnat va dam olish uchun ajratilgan vaqtdan unumli foydalana olishi, oz mehnati faoliyatida sogligiga, ruhiy holatiga etibor berishi lozim. Ayniqsa, yosh oqituvchilar mehnatini ilmiy asosda togri tashkil etishda quyidagi boshlangich yonalishlar muhim ahamiyatga ega: 1 yonalish. Oqituvchi kasbiga oid faoliyat: a) oz ishiga, mutaxassisligiga oid bilimlarni mukammal egallash; b) mamlakatimiz Qonunlari, talim sohasiga taalluqli hujjatlarni puxta bilishi; v) pedagogika, psixologiya va oz mutaxassisligiga oid eng songgi yangiliklardan xabardor bolib borish; g) oquvchilar jamoasi va har bir shaxs haqida malumotlarni organish; %R&R'R/R0RnRoRpRTTTTUU U UUUEUFUHUIUSUTU]]ebfbNfOffflgmgpnqnynnn˿밡wwwwk˿hKhK5mHCsHChKhKCJaJmH sH hKhKCJaJmHCsHChp,MCJaJmH sH hKhp,MCJaJmH sH hKhp,MCJaJmHCsHChKhK5mH sH hKhK5CJaJmH?sH?hKhK5CJaJmH sH hK5mH sH hp,MCJaJmHCsHC&'R/R0RoRpRSSyTUVWXpYYZZN\]^bd$ Sn]`a$gdK $7`7a$gdp,M$ Sn4]`4a$gdp,M $4`4a$gdp,M$a$gdK $4`4a$gdKdBhiZklonpnqnynnnopIq rSsuyvx $`a$gdp,M $`a$gdp,M$a$gdK $7`7a$gdK $7`7a$gdp,M$ Sn]`a$gdKnyv#w$w%w&w+x,x.x0x8x9xxxx_y`y|R|||}S}}}~T~Űq\G(hbOhp,M@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@ CJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@ CJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@CJOJQJaJmHCsHC$hbOhp,MCJOJQJaJmH sH $hbOhp,MCJOJQJaJmHCsHCxDyzW{|~m!Ȃy˄Rֆ`gdp,M$-DM `a$gdp,M$ 5 -DM `a$gdp,M $`a$gdp,M$ `a$gdp,MT~~~~~~+/[ !d֮֙oZoEî(hbOhp,M@ CJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@ CJOJQJaJmH sH (hbOhp,M@ CJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@ CJOJQJaJmHCsHC$hbOhp,MCJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@CJOJQJaJmHCsHC3sǂ˄R[\ֆ׆߆Qî֮ÛÊÛÁqaU@(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHChbOhbO5mH sH hbOhbO5CJaJmH?sH?hbOhbO5CJaJmH sH hbO5mH sH  hbOhp,MOJQJaJmHCsHC$hbOhp,MCJOJQJaJmH sH (hbOhp,M@CJOJQJaJmHCsHC$hbOhp,MCJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhp,M@CJOJQJaJmHCsHCֆ׆߆*"ЋbՌIĎmɒ $`a$gdbO$-DM `a$gdbO$a$gdbO $`a$gdbO $`a$gdp,MQ5Dlj )*j!"_ϋЋN`뮙o\Go\o(hbOhbO@ CJOJQJaJmHCsHC$hbOhbOCJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@ CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC$hbOhbOCJOJQJaJmH sH (hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC`abefhӌԌՌ،ٌHIîÙoZoE2$hbOhbOCJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmH sH (hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmH sH (hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@ CJOJQJaJmH sH (hbOhbO@ CJOJQJaJmHCsHC$hbOhbOCJOJQJaJmH sH (hbOhbO@CJOJQJaJmH sH Iύ[ÎĎBlm+loZքooE0(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@ CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC$hbOhbOCJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@ CJOJQJaJmHCsHC6z p$BĨzjzjzjzjzjzjzZzZzEjz(hbOhp,MCJOJQJ^JaJmHCsHChbOhp,MCJ]aJmHCsHChbOhp,MCJ\aJmHCsHChbOhp,MCJaJmHCsHChbOhp,M5CJaJmHCsHC$hbOhbOCJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@ CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHC(hbOhbO@CJOJQJaJmHCsHCp"ĨZʬ̬άЬ$dh`a$gdp,M$ ^a$gdp,M5$ [$\$a$gdp,M$ `a$gdp,M $`a$gdp,M$d^`a$gdbOȬʬ̬:;T[irsȻo``U`F`UhLyh(@CJaJmH sH hp`h(@CJaJhLyh(@CJaJmHCsHC"hLyh(@5CJ\aJmHCsHCh(@5CJaJmH sH h(@h(@5CJaJmH sH hI5CJaJmHCsHChLyh(@5CJaJmHCsHCh(@5CJaJmHCsHCh(@CJaJmHCsHChp,MCJaJmHCsHChbOhp,MCJaJmHCsHChbOhp,MCJ\aJmHCsHCЬҬԬ֬جڬܬެ;[r$&P#$/Ifgdwh'$a$gd(@l%$dh`a$gdp,Mrsxff$&P#$/Ifgdwh'kd4$$Ifl0r'  t 6P0'644 laytwh'Qxf@@@@@&$ & F) "M"$&P#$/If^"`a$gdwh'$&P#$/Ifgdwh'kdv5$$Ifl0r'  t 6P0'644 laytwh'PQ!,-/LP567LN񵦖whYMh(@CJaJmHCsHChp`h(@CJaJmHCsHChLyh(@CJaJmH?sH?hwh'hwh'CJaJmH?sH?hLyh(@5CJaJmH sH hLyh(@5CJaJmHCsHChY'h(@CJaJmHCsHCh ]h(@CJaJmH sH h3h=9#CJaJmHCsHCh3h=9#CJaJmH sH h3h ]CJaJmHCsHCh3h(@CJaJmH sH ./MNOPP>>>>$&P#$/Ifgdwh'kd6$$Ifl0r'  t 6P0'644 laytwh'&$ & F) "M"$&P#$/If^"`a$gdwh'P67Lձ!hVAAA$$&P#$/Ifa$gdwh'$&P#$/Ifgdwh'kd6$$Ifl90r'  t 6P0'644 laytwh'$$Ifa$gdwh'NOP±ұֱױرٱ #$bnprsͲܲ޲ʺ{k\{Ohwh'CJ\aJmH sH hwh'hwh'CJaJmHCsHChwh'hwh'CJ\aJmHCsHChwh'h(@CJ\aJmHCsHChGth(@CJ\aJmHCsHChLyh(@CJ\aJmH sH hLyh(@CJaJmHCsHChLyh(@CJ\aJmHCsHChY'h(@CJaJmH?sH?h(@CJaJmH sH hwh'CJaJmH sH h3hwh'CJaJmH sH !pܲ2N_`y$ "$&P#$/If^"a$gdwh'$$ & F "$&P#$/If^"`a$gdwh'$$&P#$/Ifa$gdwh'$&P#$/Ifgdwh'$ $&P#$/If^a$gdwh' "12NOPR[buwǷǨ⍙}mǍ^^N?Ǎhwh'hwh'CJaJmH sH hLyh(@CJ\aJmH sH h3hwh'CJaJmH sH hp,Mh(@CJ\aJmHCsHChLyh(@CJ\aJmHCsHChwh'CJaJmH sH h(@h(@CJaJmHCsHChp,Mh(@CJaJmHCsHChLyh(@5CJaJmHCsHChLyh(@CJaJmHCsHCh(@CJaJmH sH hY'h(@CJaJmH?sH?hY'hwh'CJaJmH?sH?CEF]^_`bceƷ姚ՋƷ{l``Qhp`h(@CJaJmHCsHCh(@CJaJmH sH hwh'hwh'CJaJmHCsHChwh'hwh'CJ\aJmHCsHChGth(@CJaJmHCsHChwh'CJ\aJmH sH hLyhwh'CJ\aJmH sH hLyh(@CJaJmH sH hLyh(@CJaJmHCsHChLyh(@CJ\aJmH sH hwh'CJaJmH sH h3hwh'CJaJmH sH `3kdO7$$Ifl0r'  t 6P0'644 laytwh'&$ & F  "$&P#$/If^"`a$gdwh'$  "$&P#$/If^"a$gdwh'-.eyfkd7$$Ifl0r'  t 6P0'644 laytwh'$&P#$/Ifgdwh' ,-.enyzѵ 012%&_`hණࠫńtgWPWPWW hY Ch(@hY Ch(@5CJaJmH sH h?5CJaJmH sH h(@h?5CJaJmH sH hY Ch(@5CJaJmHCsHChLyh(@5CJaJhLyh(@CJaJhp`h(@CJaJhLyh(@CJaJmHCsHChp`h(@CJaJmH sH h(@CJaJmH sH hLyh(@CJaJmH sH hLyh(@5CJaJmH sH yzxff$&P#$/Ifgdwh'kd8$$Ifl0r'  t 6P0'644 laytwh'ѵxff$&P#$/Ifgdwh'kd 9$$Ifl0r'  t 6P0'644 laytwh' 0xff$&P#$/Ifgdwh'kd9$$Ifl0r'  t 6P0'644 laytwh'01xppdd $$Ifa$gdo$a$gd(@kdV:$$Ifl0r'  t 6P0'644 laytwh'%~rrr $$Ifa$gdokd:$$Ifl40%`$  t0(644 laPyto%&^hk__C__$ & F $If^`a$gdo $$Ifa$gdokd;$$Ifl4PF% $ xx t0(6    44 laPytohqu׷ط޷:;KL` 񿳿ҌҌphSh(@CJaJmH sH h(@5CJaJmH sH h>Ih(@5CJaJmH sH hY Ch(@mH sH hNMsCJaJmH sH hwh'CJaJmH sH h(@CJaJmH sH  hY Ch(@hY Ch(@5CJaJmH sH hY Ch(@CJaJmHCsHChY Ch(@CJaJmH sH &k_C_$ & F $If^`a$gdwh' $$Ifa$gdokd1<$$Ifl4F%`$ xx t0(6    44 laPyto lk___SG $$Ifa$gdNMs $$Ifa$gdNMs $$Ifa$gdokd<$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPytoQS`abcijklv}޹,-ʻʬqdUFhXh(@CJaJmH sH hz hNMsCJaJmH sH h(@CJ\aJmH sH hLyh(@CJ\aJmH sH hY Ch(@5CJaJmHCsHChY Ch(@mH sH hSh(@5CJaJmH sH hSh(@CJaJmH sH hY'h(@CJaJmH?sH?h(@CJaJmH sH h3hNMsCJaJmH sH hNMsCJaJmH sH hSh(@CJaJmHCsHC-k_S_ $$Ifa$gdo $$Ifa$gdokd=$$Ifl4uF%`$ xx t0(6    44 laPyto-./Ǻk_O_$ $Ifa$gdo $$Ifa$gdokd&>$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPyto-./1234ehtƺǺȺɺκϺ Ǹ֬whXHhXh(@CJ\aJmHCsHChXhNMsCJ\aJmHCsHChXh(@CJaJmHCsHChSh(@mHCsHChhh(@CJaJmH sH h(@CJaJmH sH h3hNMsCJaJmH sH hNMsCJaJmH sH h4Mh(@CJaJmH sH hSh(@CJaJmHCsHChY Ch(@CJaJmHCsHChY Ch(@5CJaJmHCsHChY Ch(@mHCsHCǺȺɺAzk_O_$ $Ifa$gdo $$Ifa$gdokd>$$Ifl4uF% $ xx t0(6    44 laPyto7@Ayz{|~һڻݻӼpdUH8hNMsh(@CJ\aJmHCsHCh(@CJ\aJmHCsHChGth(@CJaJmHCsHChNMsCJaJmHCsHChwh'hNMsCJaJmHCsHChNMshNMsCJaJmHCsHChNMsh(@CJaJmHCsHChY Ch(@CJaJmHCsHChSh(@5CJaJmHCsHChSh(@mHCsHCh(@CJaJmH sH hXh(@CJaJmHCsHChXh(@CJ\aJmHCsHChNMsCJ\aJmH sH z{|Uk_O_$ $Ifa$gdNMs $$Ifa$gdokdt?$$Ifl4uF% $ xx t0(6    44 laPyto!6UVWYZ\]ǸocWH9WhY'hNMsCJaJmH?sH?h3hNMsCJaJmH sH hNMsCJaJmH sH h(@CJaJmH sH hSh(@5CJaJmHCsHChY Ch(@mHCsHChz h(@CJaJmHCsHChLyh(@CJ\aJmHCsHChwh'hNMsCJaJmHCsHChNMshNMsCJaJmHCsHChIh(@CJaJmHCsHChY Ch(@CJaJmHCsHChNMsh(@CJaJmHCsHCh(@CJaJmHCsHCUVWk_O_$ $Ifa$gdNMs $$Ifa$gdokd@$$Ifl4F% $ xx t0(6    44 laPytoܼ !*./Mefg޽  Ƚr׭bȽbrrWrbhY Ch(@mH sH hY Ch(@5CJaJmHCsHChY Ch(@CJaJmHCsHChY Ch(@CJaJmH sH h(@5CJaJmH sH h>Ih(@5CJaJmH sH hY Ch(@5CJaJmH sH hY Ch(@mHCsHChz h(@CJaJmH sH h(@CJaJmH sH hz h(@CJaJmHCsHCh(@CJ\aJmH sH !*gk__S_ $$Ifa$gdo $$Ifa$gdokd@$$Ifl4NF% $ xx t0(6    44 laPytoݽ޽k_K?___ $$Ifa$gdo$ & F $Ifa$gdo $$Ifa$gdokdiA$$Ifl4yF%`$ xx t0(6    44 laPyto   kcccWFFF$d]a$gd(@ $S`Sa$gd(@$a$gd(@kdB$$Ifl4_F% $ xx t0(6    44 laPytoxԾվ34tuϿп8^`bŵ~qbWOCh(@CJaJmH sH h(@CJaJh8h(@CJaJh8h(@CJaJmHCsHChK5CJaJmH sH h~mCJaJmH sH hKCJaJmH sH hKhKCJaJmH sH h8h(@5CJaJmH sH hY Ch(@5CJaJmHCsHCh(@h?5CJaJmHCsHCh(@5CJaJmH sH h?5CJaJmH sH h(@h?5CJaJmH sH վ4uп8n||$ & F0 7$8$^`a$gd~m$ & F0 ^`a$gd~m$ & F0 ^`a$gd~m$ & F0 ^`a$gd~m$a$gd(@$ & F- ^`a$gdK b=?df M+:;<˻گگگگگڠqeVGVGh=9#h=9#CJaJmH sH h=9#h=9#CJaJmHCsHCh?h?5mH sH h?h(@5CJaJmH sH h?h?5CJaJmH sH hXh(@CJaJmH sH hh(@CJaJmH sH h?CJaJmH sH hn^h(@5CJaJmH sH hyhh(@CJaJmHCsHCh(@CJaJmH sH h8h(@CJaJmHCsHCh8h(@CJaJ?fNv$ Sdha$gd?$ Sdh`a$gd?$a$gd(@$ n^a$gd?$ & F1 n^`a$gd~m$ & F1 n^`a$gd~m $ a$gd(@ $ a$gd(@ NC= $`a$gd=9# $dha$gd?$dh`a$gd?$d]`a$gd=9#$]`a$gd=9# $7`7a$gd=9#<wx|}|}"ŶrfVVh?h=9#5CJaJmH sH h=9#CJaJmHCsHC"h=9#h=9#56CJaJmHCsHCh=9#h=9#6CJaJmHCsHC%h=9#h=9#B*CJaJmHCphsHCh=9#h(@CJaJmHCsHCh?h?CJaJmH sH h?h?5CJaJmH sH h?5CJaJmH sH h=9#h=9#CJaJmH sH h=9#h=9#CJaJmHCsHCJ+GK$ & F* Sr^r`a$gd=9# $7`7a$gd=9#$a$gd? $`a$gd? $`a$gd=9#$]`a$gd=9# $]a$gd=9#$]`a$gd=9#\$&r@$&6"$ Sn$7dh-DM ]$^7a$gd?&$ & F+ Sn$7-DM ]$^`7a$gd=9#$ & F+ n7^`7a$gd=9#$ S7^`7a$gd=9# "$&Ohhhhiiiiiiiij(k)k&l'lllll;}qehYeCJaJmH sH h=9#CJaJmH sH Uh=9#h=9#CJaJmH sH "h=9#h=9#56CJaJmHCsHCh=9#h=9#CJaJmHCsHCh?h=9#CJaJmH sH h?h=9#CJaJmHCsHCh?h?5CJaJmH sH h?5CJaJmH sH )h=9#h=9#@B*CJaJmHCphsHC%6*xOV~^h$]`a$gd=9# ]`gd=9#$d]`a$gd=9#$]`a$gd=9#$d]`a$gd=9#"$ Sn$dh-DM ]$^a$gd?d) ilgor va tajribali oqituvchilar mehnat faoliyatini organish va oz ishida tadbiq etish; e) oz ustida ishlash va oz-ozini tarbiyalash. 2-yonalish. Oz kasbiy mahorat elementlarini hosil qilish: a) pedagogik faoliyatga oid, shaxsiy pedagogik mahoratni takomillashtiruvchi konikma va malakalarni egallash; b) oz mehnatini va qobiliyatini meyorida togri ishlata olishi; v) mutaxassislikka oid malumotlardan togri foydalana olishi uchun diqqatni jamlay bilish. 3-yonalish. Oquvchilar guruhi bilan ishlay olish: a) pedagogik faoliyatning shart-sharoitlari va guruh jamoasidagi manaviy holatni boshqara olish; b) guruh jamoasidagi psixologik muhitni doimiy nazorat qilish; v) talim-tarbiyaviy jarayonlarga ijodiy yondashuv; g) pedagogik faoliyatga insonparvarlik va demokratik prinsiplar asosida yondashish; d) oquvchilar xulqi va bilimini oz vaqtida ragbatlantirib borish; e) jamoada shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilishni togri tashkil etish; j) oquvchilarning kundalik rejimga togri va doimiy rioya qilishini tashkil etish. 7-ilova Oz-ozini tarbiyalash va oz ustida ishlash pedagogik mahoratning asosiy sharti sifatida Oqituvchi oz-ozini tarbiyalashi uchun, avvalo ozini atroflicha chuqur organishi, oz ishidagi yutuq va kamchiliklarni kora olishi kerak. Oz-ozini organish va boshqa kishini anglash uchun ham zarurdir. Boshqalarning yutuqlarni organmay, ozini boshqalar bilan qiyos qilmay turib, ozini shaxs sifatida organish mumkin emas. Ozini anglash, ozini baholash xususiyati boshqa kishilar bilan munosabat jarayonida, birgalikdagi faoliyat vaqtida tarkib topadi. K.D Ushinskiy oz-ozini tarbiyalash orqali quyidagilarga erishilishini takidlab otgan: 1) xotirjamlik; 2) sozda ishonch va tugrilikka; 3) xatti-harakatga mulohaza bilan yondashish; 4) qatiylik; 5) ozi haqida sababsiz biror ogiz gapirmaslik; 6) lozim narsalardangina foydalanish; 7) har kuni kechasi oziga ozi hisobot berish. 8) biror marotaba maqtanmaslik. Oz-ozini tarbiyalash uoz faoliyatini tahlil qilishdan va oz shaxsini takomillashtirishdan boshlanadi. Oqituvchi oz ustida ishlashi, oz-ozini tarbiyalashda quyidagi usullardan foydalanadi: Ozozini bilish jarayoni oqituvchining pedagogik mahorati doirasida malumotlarni qayd qilish darajasida kechadi, bunda refleksiyaning passiv shakli ustuvorlik qiladi. Oqituvchi pedagogik faoliyatida yuzaga kelayotgan turli qiyinchiliklar va muammolarning sabablarini, erishilayotgan yutuqlar va natijalarni shunchaki qayd qilib boradi. Oz ozini anglash jarayoni oqituvchining oz faoliyati va unda oziga nisbatan metapozitsiya (noaniq pozitsiyada)da turib, oziga tashqaridan qarash, ozini kuzatish malakasini kozda tutadi. Bunda, interiorizatsiya (tashqi omillarning ichki omillarga otishi) hodisasi amalga oshadi, kasbiy qiyinchiliklarning kelib chiqish sabablari rasmiylashtiriladi; faoliyatdan kozlanadigan asosiy maqsad aniqlanadi, refleksiv MEN shakllanadi. Bu oqituvchining dolzarb rivojlanish zonasi bilan bogliq. Oz ozini aniqlashtirish jarayonida boshlangich daraja kasbiy ehtiyojlarni hisobga olib belgilanadi va jadal imkoniyatlar asosida faoliyat rejalashtiriladi. Strategik, taktik va tezkor vazifalar shakllantiriladi. Haqiqiy MEN va ideal MEN nisbatlanadi. Bu oqituvchining eng yaqin rivojlanish darajasi bilan bogliq. Oz ozini rivojlantirish jarayonida oqituvchining kasbiy faoliyati davomida takomillashtirilgan pedagogik mahorati, refleksiyalangan (yani avval foydalanilgan va ularning samaradorligini baholash natijasida tobora optimal bolib chiqqan metodlar) harakat usullari va metodlarining osishi sodir boladi. Oz ozini nazorat qilish oqituvchi pedagogik faoliyati jarayonida nazariy va amaliy tajribalar asosida, oz ozini kasbiy jihatdan nazorat qilib, pedagogik mahoratini yanada takomillashtirib borishning ikkinchi shakli boshlanishini nazarda tutadi. 8-ilova Ilgor pedagogik tajribani organishda materiallar toplash Pedagogik faoliyat oz mehnatiga kora ijodiy tavsifga ega. Pedagogik ijodkorlikning asosiy mohiyati pedagogik faoliyatning maqsadi va xarakteri bilan aniqlanadi. Pedagogik ijodkorlik majmui pedagogik tajribadir. Ilgor pedagogik tajriba deganda oqituvchining oz pedagogic vazifasiga ijodiy yondashishi, oquvchilarga talim-tarbiya berishning yangi shakl, metod va vositalarini izlab topishdir. Ilgor pedagogic tajribani organish, unga asoslanib yangi pedagogic hodisa va qonuniyatlarni ochish oquv-tarbiya jarayoniga yaxshi sifatli ozgarishlar kiritadi, oquvchilarning bilish faoliyatini boshqarish, yangi turdagi oquv jarayonini modellashtirish muammolarini yechishga sabab boladi. Pedagogik tajriba oqituvchining oquv ishlari jarayonida egallaydigan bilim, konikma va malakalari yigindisidir. Pedagogik tajribani toplash pedagogik mahoratning muhim tarkibiy qismlaridan biri bolib, u pedagogic faoliyatni samarali tashkil etish omili hisoblanadi. Pedagogik tajribani toplash tizimi quyidagi tarkibiy qismlardan tashkil topadi: Maqsadni belgilash. Malumotlarni toplash. Malumotlarni tahlil etish, umumlashtirish, xulosa qilish. Yutuqlarni aniqlash va amaliy faoliyatga tatbiq etish.     Pedagogik mahorat Pedagog shaxsining insonparvar yonalganligi Kasbiy bilimlar Pedagogik qobiliyat Pedagogik madaniyat va texnika Intellektual madaniyat; siyosiy madaniyat, axboriy madaniyat; mustaqil fikrlash madaniyati; muloqot madaniyati; nutq madaniyati; pedagogic odob; oz-ozini boshqara olish; birgalikdagi hamkorlikdagi faoliyat Akademik; didaktik; gnostik (bilishga doir); kommunikativ; tashkilotchilik; pertseptiv; prognostic (bashoratga doir); suggestiv; ekspressiv; kreativ Falsafiy, sotsiologik, ijtimoiy va metodologik,: psixologik-pedagogik: maxsus (malum fanga doir); metodik (fanni oqitish metodikasi); kompyuter savodxonligi; lingvistik kompetentlik Inson va uning qiziqishlari, ehtiyojlari va xohish-istaklari oily qadriyat; milly goya va mafkura asosida mustaqil fikrlovchi shaxsni shakllantirish; fuqarolik va vatanparvarlik; ijtimoiy hamkorlik manaviy va axloqiy yetuklik; tolerantlik: mehr va muhabbat. OQUVCHILARGA PEDAGOGIK TASIR KORSATISHDA OQITUVCHI AMAL QILADIGAN QOIDALAR tarbiyaning aniq bir maqsadga qaratilganligi tarbiyaning hayotiy faoliyat bilan bogliq hodisa ekanligi shaxsni jamoada tarbiyalanishida oziga xos xususiyatlarini etiborga olish tarbiyalanuvchi shaxsga nisbatan talabchan bolish va uning shaxsini hurmat qilish tarbiyalanuvchining yosh va oziga xos xususiyatlarini hisobga olishi tarbiyaviy ishlarning izchilligi va muntazam olib borilishini taminlash ^hhhi>iiijvjjj=kkk&l'l/lll$a$gd?$a$gd?$dh`a$gdp,M$]`a$gd=9#$]`a$gd=9#$ ]a$gd=9#$]`a$gd=9#lllllllllllmmmmmm m!m%m&m5mambmimkmomvmwmmmmmmmmmmn$nIn\nqnnnnnnnnnnnnooooooo#o$o(o0oEoUouo{oooooo]pppqpspppph? hSJtCJaJmH sH hSJtCJaJmH sH hYeCJaJmH sH h? hYeCJaJmH sH Pl]nopqs-udvcwdwlwwx9yazq{{$ `a$gdW$a$gd?$a$gd?gd ly$ Sn4]`4a$gdSJt$ Sn4]`4a$gdW$ 8`a$gdWpppqqsstttttt-uHuTuuuuuu v)v;vHvdvxvvvvw'w/w=wDwRwYwcwdwwwxx9y`zaz)|бббббббббббббyyyh~mCJmH sH hWCJmH sH h?h?5mH sH h?h?5CJaJmH sH h lymH sH h{<%hSJtCJaJmH sH hWhW6CJaJmHCsHCh{<%hSJtCJaJmHCsHCh{<%hSJt6CJaJmHCsHCh{<%hSJt6CJaJmH sH .{{{)|`|b|c|e|f|h|i|k|l|m|||||||||||}}$a$gdzgdY$ & F/ ^`a$gd~m)|`|a|c|d|f|g|i|j|m|~|||||||||||||||}} } }}}}}&}'}0}2}}}}Z~[~\~d~f~³³³¤Ε{ph9OhzCJaJhD#hzCJaJmH sH h hzCJaJh hzCJaJmH sH h[ HhzCJaJmH sH h9OhzCJaJmH sH hzCJaJmH sH hzh hz5mH sH hz5mH sH hBDjhBDUh?h~mCJmH sH ,}[~\~ijӀԀՀ!"uvgdC & F hh^hgd8$a$gdC$a$gdzf~q~s~{~|~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~#$02=>@AGHQRVW_` !'(128ŸŨŨh` hC5CJaJmHCsHChC5CJaJmH sH hC5CJaJmHCsHChzhV7(hzCJaJhzCJaJh9OhzCJaJhzCJaJmH sH B89BCEFNOPQUV_`hijuvz{~€ÀɀʀҀӀԀՀ܀݀ !"1ŹhRhCmH sH hCh` hCCJaJmHCsHChCCJaJmHCsHChWOh<>hC5mH sH hC5CJaJmH sH hC5CJaJmHCsHCh` hC5CJaJmHCsHC=129:BCLMTUWX]^fgmntuvǁȁҁӁ݁ށ h?h~mCJmH sH hBDhChCCJaJmHCsHCh` hCCJaJmHCsHC8 $ & F/ ^`a$gd~m,1h. A!"R#n$n% $$If!vh#v#vu:V l t 6P 0655uytg $$If!vh#v#vu:V l t 6P 0655uytg $$If!vh#v#vu:V l t 6P 0655uytg $$If!vh#v#vu:V l t 6P 0655uytP$$If!vh#v#vu:V l t 6P 0655uytg $$If!vh#v#vu:V l t 6P 0655uytg $$If!vh#v#vu:V l t 6P 0655uytg $$If!vh#v#vu:V l t 6P 0655uytg $$If!vh#v#vu:V l t 6P 0655uytg $$If!vh#v#vu:V l t 6P 0655uytg $$IfP!vh#v$ #v:V l4 t0(6+5$ 5aPytg $$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4P t0(6+5$ 5x5x aPytg $$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPytg $$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPytg $$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4u t0(6+5$ 5x5x aPytg $$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPytg $$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4u t0(6+5$ 5x5x aPytg $$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPytz $$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4N t0(6+5$ 5x5x aPytg $$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4y t0(6+5$ 5x5x aPytz $$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4_ t0(6+5$ 5x5x aPytg $$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytI$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytI$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytI$$If!vh#v#vu:V l< t 6P0655uyt $$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytI$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytI$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytI$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytI$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytI$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytI$$IfP!vh#v$ #v:V l4 t0(6+5$ 5aPyt8$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4P t0(6+5$ 5x5x aPyt8$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPyt8$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPyt8$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4u t0(6+5$ 5x5x aPyt8$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPyt8$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4u t0(6+5$ 5x5x aPyt8$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPyt8$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4N t0(6+5$ 5x5x aPyt8$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4y t0(6+5$ 5x5x aPyt8$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4_ t0(6+5$ 5x5x aPyt8$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytLy$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytLy$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytLy$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytLy$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytLy$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytLy$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytLy$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytLy$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytLy$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytLy$$IfP!vh#v$ #v:V l4 t0(6+5$ 5aPyt$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4P t0(6+5$ 5x5x aPyt$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPyt$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPyt$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4u t0(6+5$ 5x5x aPyt$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPyt$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4u t0(6+5$ 5x5x aPyt$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPyt$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4N t0(6+5$ 5x5x aPyt$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4y t0(6+5$ 5x5x aPyt$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4_ t0(6+5$ 5x5x aPyt$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytol$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytol$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytol$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytY'$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytol$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytol$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytol$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytol$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytol$$If!vh#v#vu:V l t 6P0655uytol$$IfP!vh#v$ #v:V l4 t0(6+5$ 5aPytol$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4P t0(6+5$ 5x5x aPytol$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPytol$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPytol$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4u t0(6+5$ 5x5x aPytol$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPytol$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4u t0(6+5$ 5x5x aPytol$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4u t0(6+5$ 5x5x aPytol$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPytol$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4N t0(6+5$ 5x5x aPytol$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4y t0(6+5$ 5x5x aPytol$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4_ t0(6+5$ 5x5x aPytol$$If!vh#v #v:V l t 6P0'65 5ytwh'$$If!vh#v #v:V l t 6P0'65 5ytwh'$$If!vh#v #v:V l t 6P0'65 5ytwh'$$If!vh#v #v:V l9 t 6P0'65 5ytwh'$$If!vh#v #v:V l t 6P0'65 5ytwh'$$If!vh#v #v:V l t 6P0'65 5ytwh'$$If!vh#v #v:V l t 6P0'65 5ytwh'$$If!vh#v #v:V l t 6P0'65 5ytwh'$$If!vh#v #v:V l t 6P0'65 5ytwh'$$If!vh#v #v:V l t 6P0'65 5ytwh'$$IfP!vh#v$ #v:V l4 t0(6+5$ 5aPyto$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4P t0(6+5$ 5x5x aPyto$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPyto$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPyto$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4u t0(6+5$ 5x5x aPyto$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPyto$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4u t0(6+5$ 5x5x aPyto$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4u t0(6+5$ 5x5x aPyto$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4 t0(6+5$ 5x5x aPyto$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4N t0(6+5$ 5x5x aPyto$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4y t0(6+5$ 5x5x aPyto$$IfP!vh#v$ #vx#vx :V l4_ t0(6+5$ 5x5x aPytobD 666666666vvvvvvvvv6666>6666666666666666666666666666666666666hH6666666666666666666666666666666666666666666666666666666666666662 0@P`p2 0@P`p 0@P`p 0@P`p 0@P`p 0@P`p 0@P`p8XV~PJ_HmHnHsHtHF`F p`1KG=K9CJPJ_HaJmHsHtHb@b k 03>;>2>: 1$$$ }7$8$@&^a$5CJ \aJ H@H k 03>;>2>: 2$@&CJOJQJaJ\@\ p` 03>;>2>: 3$$ @&a$5;CJ,aJmHCsHC\@\ k 03>;>2>: 4$$ "#@&a$CJ(OJQJaJR@R k 03>;>2>: 5$$>@&^>a$ OJQJaJX@X k 03>;>2>: 6$$@&a$56CJOJQJaJtH Z@Z k 03>;>2>: 7$$7@&`7a$CJOJQJaJtH L@L  k 03>;>2>: 8$@&CJOJQJaJtH H @H !k 03>;>2>: 9 $@&OJQJaJtH BA B A=>2=>9 H@8DB 0170F0Xi@X 01KG=0O B01;8F04 l4a .k . 5B A?8A:0 lC@l p`A=>2=>9 B5:AB A >BABC?><$S`Sa$CJOJQJaJlol p`A=>2=>9 B5:AB A >BABC?>< =0:OJPJQJ^JaJtH@@@ p` 170F A?8A:0 ^m$dR@"d p`A=>2=>9 B5:AB A >BABC?>< 2dx^lo1l p` A=>2=>9 B5:AB A >BABC?>< 2 =0:CJPJ^JaJtHNP@BN p`A=>2=>9 B5:AB 2 dxCJaJVoQV p`A=>2=>9 B5:AB 2 =0:CJPJ^JaJtHZoaZ p`03>;>2>: 3 =0:"5;CJ,PJ^JaJmHCsHCtHJ@rJ Y"5:AB A=>A:8,A?8A>:CJaJVoV Y"5:AB A=>A:8 =0:,A?8A>: =0:PJ2&`2 Y =0: A=>A:8H*JoJ k03>;>2>: 1 =0:5CJ PJ\aJ HoH k03>;>2>: 2 =0:CJOJPJQJHoH k03>;>2>: 4 =0:CJ(OJPJQJHoH k03>;>2>: 5 =0:CJOJPJQJRoR k03>;>2>: 6 =0:56CJOJPJQJtH LoL k03>;>2>: 7 =0:CJOJPJQJtH LoL k03>;>2>: 8 =0:CJOJPJQJtH LoL k03>;>2>: 9 =0:CJOJPJQJtH fS@"f #kA=>2=>9 B5:AB A >BABC?>< 3"x^CJaJdo1d "k A=>2=>9 B5:AB A >BABC?>< 3 =0: CJPJaJ4/A4 kA=>2=>9 H@8DB4) Q4 k><5@ AB@0=8FKJ bJ 'k086=89 :>;>=B8BC; & E$PoqP &k086=89 :>;>=B8BC; =0: CJPJaJLL )k5@E=89 :>;>=B8BC; ( E$RoR (k5@E=89 :>;>=B8BC; =0: CJPJaJRB@R +kA=>2=>9 B5:AB*$a$5CJOJQJaJRoR *kA=>2=>9 B5:AB =0:5CJOJPJQJO k:8G8: A0@;02E05,$7x<-D1$7$8$H$M `7a$5B*CJKHaJphtHCNQ@N .kA=>2=>9 B5:AB 3-$a$ OJQJaJRoR -kA=>2=>9 B5:AB 3 =0:CJOJPJQJ0( 0 k ><5@ AB@>:8NT@N k&8B0B00$$]$^a$CJOJQJaJ:U`: k 8?5@AAK;:0 >*B*pht@#t k !5B:0 B01;8FK7:V202PJF>@2F 4k0720=85 3$1$a$CJ OJ QJ aJBoAB 3k 0720=85 =0:CJ OJ PJQJ D^@RD k 1KG=K9 (251)5dd[$\$V`bV k 57 8=B5@20;06 CJOJQJ_HaJmHsHtH HOrH k1 7d CJOJ QJ ^J aJmH sH tH fOf k=0: =0: =0: 8d$CJOJPJ QJ^JaJmH sH tH J@J :k0 "5:AB 2K=>A:89CJOJ QJ ^J aJToT 9k0"5:AB 2K=>A:8 =0:CJOJ PJQJ ^J aJe@ <k!B0=40@B=K9 HTML7; 2( Px 4 #\'*.25@9B*CJOJ QJ ^J aJph\o\ ;k!B0=40@B=K9 HTML =0:B*OJ PJQJ ^J phLOL ~0rList Paragraph =^m$CJaJfN@f ?~0r@0A=0O AB@>:0 2>$x^`a$CJOJQJaJ^o^ >~0r@0A=0O AB@>:0 2 =0:CJOJPJQJ^JaJtHFOF ~0r heading 2@$$@&a$ 5OJQJHoH ~0rNormalA CJOJPJQJ_HmHsHtHrO"r ~0r =0: =0: =0: =0: Bd$CJOJPJ QJ^JaJmH sH tH BO2B ~0r Body Text 22C$a$OJQJPK![Content_Types].xmlN0EH-J@%ǎǢ|ș$زULTB l,3;rØJB+$G]7O٭VCWNIA!ޝ}7/݉%BR7Hw9!p<Ǥፉ.EB\ /T*Y>,cy'$gC."Vso+C1OǓt}8>V3mBb%DWs'O''Gw ~lh;UM!DzŬ;C K^ysJJ1KRμ)~.ک/ Y\n9?[]67)qnpJOF$ w;fCLL&׸m%]V%z-{ v8Ҩm-.xo(-ms~ۜ|s>Ͼ%O04h=یщ!eƌ\f :C*OiIA 64HpUa7 UO3 d:(fA@٣>N"Hhp&hA38 )SUUR'V5&HM.6xpyn,ބ!h^^Z4~0#w,,& g"Ic힍Q)˕C6%^+Hk!$A*#.D)irdq8Y^}q~C>Np%uJx?+al|zf[Ux5b>c!:M (MkIVEpYPҍN2$ÿ -.h۴"P6T{T 6]u̒VhVnR+n;)ȔbL X6Y`+qB]( 0H1$6_[s)k8Tm Aa?R d ڒɾ0{eRF& Ī't\{BHuM6`pGϽO+!XoN'^[crh2*tW<{1U+l_QSncX<)Q(wJH ٯ#zCm>nhf6t}M&ʺ6ײ'\gkNS:;\qN-S;kǺ"{DailL`̗/޿ ^o#I&%0]SPV!] PK! ѐ'theme/theme/_rels/themeManager.xml.relsM 0wooӺ&݈Э5 6?$Q ,.aic21h:qm@RN;d`o7gK(M&$R(.1r'JЊT8V"AȻHu}|$b{P8g/]QAsم(#L[PK-![Content_Types].xmlPK-!֧6 0_rels/.relsPK-!kytheme/theme/themeManager.xmlPK-!^}-theme/theme/theme1.xmlPK-! ѐ' theme/theme/_rels/themeManager.xml.relsPK] ARgY+h PZ   !"#$%&'ARgY+h P Z H,"$-\B~JP_ol.Ƥ5%9rb;ccoTwy|}LDjj{@ %4689:<>?$@@ApBCH;Pd%RnT~Q`INh-b<"lp)|f~81 UZ\chlosvwy{}   "'x{}~ 8 xV<P^& !*"#u$%%D'#.5?L]_go 9˥R٨%\ܩj|df"@ʶ&H N6&F\Ogjqu$v*www/y}{{|;|||}}m~4G-0 ` 044R6689y::6;;;<<y=T>??$@@nABBCCE8JSRdZ}'RdxֆЬrP!`y0%-ǺzUN6^hl{} VWXY[]^_`abdefgijkmnpqrtuxz|~   !#$%&yz|56Z_T8(&(@t&'(  |b Yn)r  #" ?T  #  n% T  # Yv  T  # }g  T  # ^ v  T  # ]!)v  4B   /%/BB    994BB     , T   #  ]!* )r T   #  * ^ r T   #  * r T  # Y* r  BB    v * BB   v * BB   v * BB   %v %* BB   >BB   q>qBB   %>%.   "e( 3 @ "6?b  C po"99Z b B C po"  Z 9Z h B S po"$  r  h B S po"(  r h B S po", jr kh B S po"0 r h B S po"4 r h B S po"8 r b   C po"< Z  ! # l !1 Xg1,k?#" `@ "e(   " # l "d1$?`1,k?#" `Du  e(*    # # l #帷dٕ1b$#1,k?#" `Hu e(   $ # l $d֛1Na(1,k?#" `Lu e(2   % # l%d1?1Q1,k?#" `Pu e(j  & # l&d1 Xg1,k?#" `Tu e(  ' # l'Դd1G1,k?#" `Xu Ve( B S  ?  65 ZZP"Tt dD!it_GoBack[[^_$9;EGNP{!&ACEFghJO     <?GM!$467@TVsw~  ()12;<CDIKPQ^`hipqvw9 D    ! # ) * 2 5 6 7 < > G K S T ^ ` r s u v       " + , 6 7 ; < H I T U [ \ a b d e k m w x        " # % . / ; < D E O P \ ] b c i m    $ / 0 1 7 8 C E N [ a b g j n y "%+DNOPY}+-.23<=CDLY`bjksuxy-.12<=EFHIS[jt  $(;J 89wz29#./<GQRWXZ[depquv%&+,46?@LMST]^egtu{|&*-.;<ACGMWXabjlqr{} !"+,89@AGHPTWXdfln  !"#%-249:EFOP\_cflors{$/09:CDRSUV]befqrz{ #$34=?MNZ[dgnosxz{ 'U[gm04gkmt{~  $%89DEKLPRTUXYcdijpqxy !()./23:;BCFGOPVW]^ijlm|} &,gpg p !!!!!!#!+!7!?!W!_!g!p!~!!!!!!!!!!!!!!/"4"F"L"M"S"T"W"g"p"""""""""""'#.#0#4#T#X#Z#d#e#r#x#z#{################$$$*$0$:$g$n${$$$$$$$$$$$$ % %%%%'%d%o%z%%&& &"&,&5&9&>&A&B&c&f&o&v&&&&&&''$'@'G'O'X'''''''''''''(( (((("(#(+(-(2(3(=(>(C(D(J(K(U(V(^(_(e(f(n(o(z(|((((((((((((((((((((((((((((())))) )))+)3)4)=)>)G)H)N)P)W)X)c)e)l)m)s)t)x)y)))))))))))))))))))))))))))))))))))********'*(*/*4*@*A*I*J*R*S*`*a*i*j*q*r*}********************++ ++++"+$+*+++2+3+=+>+A+B+G+H+N+O+]+^+f+g+q+r+w+x+++++++++++++++++++++ ,,,,",#,6,7,;,<,G,R,r,s,t,{,|,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,-------%-'-(-5-6-A-B-F-K-M-N-U-V-a-f-h-i-q-r-y-}-----------------------.........(.*.:.=.A.B.K.L.X.Y.].b.d.k.m.n.p.q.z.{...........................//////$/%/2/5/=/A/N/O/U/[/`/a/g/h/u/v/x/y///////00000001 111111!1"1(1)12131:1;1A1B1K1L1W1Z1^1_1n1o1z1|11111111111111122373>3V3X3c3e3f3p3u3{3|333333333333333333333333333344)4/4;4C4j4s444444555T5556 677e7p7u7788`8b8|88888888888899999#9,92969;9d9m9999999#:':#;&;;< <<<<<< <%<;<B<e<i<<<<<<<<<<<<< ==)=,=3=4=9=:=C=D=H=I=K=Q=S=U=Y=]=i=j=s=t=}=~=============================>> >>>>>!>">1>2>8>>>?>B>C>M>N>Q>R>Z>[>b>h>j>m>q>>>>>>>>>>>>>???@@@@A&A-ATAZAAABCCDE)EeEoE|EEEEF&FFFFFFFFFFGGGHHIIJJKKLLMMNNOOOOOOOOOO0PYLYUY~YYYYYYZ"Z3Z[3\7\?\M\3]?]3^;^j^}^^^^^3_>_____"`*`3`<`F`Q``` aa-a5aaaaaaabb$b3b:b{E{F{Y{[{]{f{g{r{s{{{{{{{{{{{{{{| |||%|&|,|-|4|6|B|D|P|R|X|]|k|l|q|r|}|~||||||||||||||||||||||||||||||}}} }}}}}})}*}.}0}7}9}C}D}K}L}R}T}^}f}g}r}}}}}}}}}~~~~ ~ ~~~~~(~)~/~<~A~B~O~P~V~X~^~_~g~j~k~l~q~s~|~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~  !yz#$&'01:;ABST^_dekmnotuw€Àɀ̀Ҁۀ܀ ,67?@KLTUZ[cdloqs|}ŁƁρЁ؁ف27EMOV\}͂Ԃ!'12:;FGOPUV^_gt{}ȃɃ΃σՃ؃ NORS]^fgijt ()67>?ABJKRT]^ijxyŅƅ΅х!)nz ȇɇׇه\^|Ɖɉ͉Љۉމ'(,6>?HIRUdjuv}ĊŊ̊͊ي܊ @E@M@I,13:<=?@KLORXY^`egnq{|ŽƎЎюێގ)*239;CDOR^_efnpuxȏɏҏӏڏޏ"/08=DGRSY_ilsvÐĐ͐ΐِڐߐ #&+./9:BCKLQRVWhkrwÑőƑȑɑԑܑ֑ݑ #,.34;@BCOWZ]efrzĒǒВҒגؒ!"/6>@DEGOSTbdlmstɓ͓ԓՓړۓ ')23;<GHMNRSWY\^efouwx~ÔĔɔ̔Ԕ֔ߔ͕ޕ,-v (/>Efs|חۗ5@yȘ՘!?CNOuϙՙޙ)*1?ABKqst›Λݛ"S^aeɜΜϜ֜59:@]_cpx,-DOXYfgnoqrz{,0:;HLPQ_crsȟ̟՟֟"͠Πנؠ "#/24?@CFNVW^blmxyǡȡ֡ۡߡ"#&(*+12>?HKNOTX_`kn|}¢ɢʢӢԢڢߢ !"&,67<=IKQRY]_`pqwxˣ٣#&,.2CGIJOPRUZ[`alq~ʤˤҤӤ٤ޤ &+7ANOUVdlux}~ȥͥ٥ڥ'(+,58DELQ^fqr|}æŦ˦̦צۦ  */8=DELMVWchqsxyħŧ˧̧է֧ܧݧ'/12ABLMV^afhjux}~ǨȨͨըݨި 129:ACEL[\cdhiuvʩ̩өԩ"$%).06<@GIRSYZeflmsxƪϪ֪ݪߪ &'12:;@AINTWcdfhstǫɫЫҫ۫ܫ #*01=?FGQRTUZ]`ajkst~ɬˬ٬۬ !"$%129:?@HIPQV]bgqruҭԭۭܭjk#/#%-2#%;@RT^l 1#. BDWY qryz      <?$%:=GHBDJ K Y Z       M!P!!!!!Q"S"""""$$A$B$%%&&:'='K'L'v'x'''('((((())3)4)j)k) + +.+3+7+9+f+i++++++++, , ,%,',1,2,7,8,Q,V,a,c,,,----B.D.K.L.p.r.........////L/N/X/Y///>>FFFFFFFFTTTTTTTTUUUU W WYYYYZZu[v[[[[[\\^^^^^^``efggggnnnn n!nCnDnHnIn'w(wwwwwwwwwxxE}F}M}N}\}^}w}x}}}opǍȍőƑۖݖ MOlmۥܥ12LMtv-0>?gi45DEqr,-34tvABcdCF "?@֯ׯ  78ln9<?AѱԱױٱ')./OP23\^ִٴ>AVXǵȵ.0XZegz{ϸӸڸ۸ 57DHOPwyFGWZabpqab`aMN/29;PRy{` a   BDMNi3j3q3r33333DDEDNNNNOO@OBOgOhO-P.POPPPZP[PPPPPPPPPPPQQ1Q2QVQWQ]Q^QQQQQRRRRRRSS,S-SISJSSSSSSSBTDTKTLTwTxTTTTTUUU"UjUlUUU V VXV[VWWWWWWXXZZZZZZZZ-[.[H[I[[[[[.\1\?\@\\\\\\\D]E]]]]]^^_____```;`=`K`L`f`g`p`q`````````aa6a8a>a?ajakauawaaacccccd0d2dtdxdddddddffoooooo{p}pppttNzOzVzWz`zazzzzzڄۄopwxيۊ[\Z[QR35ghÖĖϖі$&™%'=?xzǚȚϚњؚٚ#%./89;<CEQR[]denpwxƛқ֛؛  !)+24<=ADPRacm{œĜ̜͜ϜМۜޜ  '(25>?KMWXdfklnotuȝɝНѝٝڝ  "#,-5689@AIKVX\]_`hkqrxƞ̞Ϟٞ &-6FNQbksǟڟ$.2:@KX[:;NPefBCgh   HLU56 s u m / j NO ,[bc  IJ9xz89<:; !89TU   o"p"##9$:$$$ % %{%% &c&l&&''{(0*3*****+H,R,r,s,,,--....//0011d3e3334T555a8b899;;(=,=3=]=i======>B>j>>>SATADDFFIIOOOQQQTTTTVVWW~YYZZ>\?\i^k^aalcmcggii7k8kooqqArBrUv{vww1w2wHwJwfwgwzw|wwwwww-xyxzxxxxxLyOycydyyyyy@zAzzzzz"{${Y{[{{{|f}}~~̀Ҁo|ς1M?Aυх !mn҆ӆZ[ևfhÈ 1223ޔߔ+-Doq"opZ[FG/0abӭԭ`b OQ<>HJFMPik,.:< D ;<rs*+*+=>pz"#=> yz67]^XYwxwxijDY]'1JP~<=?!"01|}m N/$%`    =?,. =yz%&45<=34GI^zbeyzR S      ! !N!P!!!!V"_"#w$/%1%='B'g'n''1(m(((")%)*)S*****0+3+8+Z+\+++++V,b,c,,,,,T-U-V-{-|----8.@/B/N/M0O0+2,244558899k:l:A;B; = =>>????6@8@ A AAAEEFFGHPIQI4L5LIMJMMMNN;P@{}[\ln%&Ңsuǥȥޥ'(LMuv/0gi  DE,yک۩RSHVάu-/).]d<Ա()+23شٴ@APQ(lmԷ۸}ac BDnp/0EPwyHfhijMwy{'HI?@OP  1235LM}~7823$%fg{|QRXbVX45VWEF0;y{WXJK  ` a # $ /0no/1 BDCDcd!! # #W#####$$ $`$a$$ %%%%%6'7'''((;+>++,",#,,,P-Q---(.)...Z/[///00 1 1]1^111h3r3336677b8c888g9h999V;W;;<==>>[?\?@@AA>B?B/C0C?D@DEEFF`GbG_HaHHHII(J*JKKcLdLuLvLLLeMfMNNNNO+O-OOOOOOOO P P"PjPmPQQQQQRRRRRRl@l[l\lllll;m NYu z9hR##}%%J,R,--45K5T5wwwww,xxxzz|-||}0}9}f}}}1~i~s~~ T!Rnه B+{rz  v=D_(Nz""####y$$$$r%% +1+3+9+i++,8,T,c,,,T--./FFTTWW[[^^ww LMv̦im"pAQw(0Z 2Z2: @DhDNNBO#PQQ[ViVV9WiWrWWXXXHYiY__``waaaaabubb4cc|ooل?Ϛњ#%CX[٥ۥNNXVXVYYYYYYYZZZZZ[F[_[[[[[[[.\6\x\\\\B]\]]] ^ККњњ$$%%DDEEeeffjjkX[0V}O0X=n4n^Rb %ZbMq R Ԕ[b N-LN;~*E\$e:\hTEDc(()bhH0:\F2zrrF 5Gc5V\TI7T#7;Zs8@hAu]0VByKsB ;6IN^CJ^DMN&m-O^`>CJo(..0^`0CJo(...0^`0CJo(.... ^`CJo( ..... ^`CJo( ...... d`^d``CJo(....... d`^d``CJo(........  ^ `CJo(.........^`o(.^`.pLp^p`L.@ @ ^@ `.^`.L^`L.^`.^`.PLP^P`L.,^,`B*OJPJQJ^Jo(ph-^`OJ QJ ^J o(o  ^ `OJQJo(  ^ `OJQJo(l^l`OJ QJ ^J o(o <^<`OJQJo(  ^ `OJQJo(^`OJ QJ ^J o(o ^`OJQJo(^`OJPJQJ^Jo(-^`OJ QJ ^J o(hHop^p`OJQJo(hH@ ^@ `OJQJo(hH^`OJ QJ ^J o(hHo^`OJQJo(hH^`OJQJo(hH^`OJ QJ ^J o(hHoP^P`OJQJo(hH)^)`o(. ^`hH.  L^ `LhH.  ^ `hH. i^i`hH. 9L^9`LhH.  ^ `hH. ^`hH. L^`LhH.h^`OJQJo(hHh^`OJ QJ ^J o(hHohp^p`OJQJo(hHh@ ^@ `OJQJo(hHh^`OJ QJ ^J o(hHoh^`OJQJo(hHh^`OJQJo(hHh^`OJ QJ ^J o(hHohP^P`OJQJo(hHhh^h`OJPJQJ^J)88^8`OJ QJ ^J o(o ^`OJQJo(   ^ `OJQJo(  ^ `OJ QJ ^J o(o xx^x`OJQJo( HH^H`OJQJo(^`OJ QJ ^J o(o ^`OJQJo(^`CJOJQJ^JaJo() o^o`hH. ? L^? `LhH.  ^ `hH. ^`hH. L^`LhH. ^`hH. O^O`hH. L^`LhH.,^,`o()^`. L^ `L. ^ `.l^l`.<L^<`L. ^ `.^`.L^`L.^`CJo(. Z^Z`hH. *L^*`LhH.  ^ `hH.  ^ `hH. L^`LhH. j^j`hH. :^:`hH.  L^ `LhH.hh^h`OJPJQJ^J)88^8`OJ QJ ^J o(o ^`OJQJo(   ^ `OJQJo(  ^ `OJ QJ ^J o(o xx^x`OJQJo( HH^H`OJQJo(^`OJ QJ ^J o(o ^`OJQJo(z^`zo(.0^`0o(..0^`0o(...8^8`o(.... 8^8`o( ..... `^``o( ...... `^``o(....... ^`o(........ ^`o(......... ,^,`CJaJo(. ^`hH.  L^ `LhH.  ^ `hH. l^l`hH. <L^<`LhH.  ^ `hH. ^`hH. L^`LhH." I^I`CJaJo(." e^e`hH." 5 L^5 `LhH." ^`hH." ^`hH." L^`LhH." u^u`hH." E^E`hH." L^`LhH.)^)`o(.>^`>CJo(..0^`0CJo(...0^`0CJo(.... ^`CJo( ..... ^`CJo( ...... a`^a``CJo(....... a`^a``CJo(........  ^ `CJo(.........h^`OJQJo(hHh^`OJ QJ ^J o(hHoh^`OJQJo(hHh^`OJQJo(hHhPP^P`OJ QJ ^J o(hHoh  ^ `OJQJo(hHh  ^ `OJQJo(hHh^`OJ QJ ^J o(hHoh^`OJQJo(hH ,^,`CJaJo(. ^`hH.  L^ `LhH.  ^ `hH. l^l`hH. <L^<`LhH.  ^ `hH. ^`hH. L^`LhH.hhh^h`OJQJo(hHh88^8`OJ QJ ^J o(hHoh^`OJQJo(hHh  ^ `OJQJo(hHh  ^ `OJ QJ ^J o(hHohxx^x`OJQJo(hHhHH^H`OJQJo(hHh^`OJ QJ ^J o(hHoh^`OJQJo(hH0^`0o(.TT^T`OJPJQJ^J)$ L$ ^$ `L.  ^ `.^`.L^`L.dd^d`.44^4`.L^`L.I^I`o()^`. L^ `L. ^ `.i^i`.9L^9`L. ^ `.^`.L^`L.88^8`o(.hhhhhhhh)^)`o(.>^`>CJo(..0^`0CJo(...0^`0CJo(.... ^`CJo( ..... ^`CJo( ...... a`^a``CJo(....... a`^a``CJo(........  ^ `CJo(.........1;~* fMN\u>c(4I7ED^CJbMq sByx=I Wse0IE\hH0\F28u[:Q6_z m-O6Ib ,Zi,"s,Gc5Gt]0VBV} rF 5 R JbSz@db  }s8@+'UWV}clo7;*` -LE()E50QR $00 00eXV."."*on*onk,^!8XDv@z^vMl$jʢx\"_\zWtmZ "DIj*on 7$> % <>PyL#(dj.Xj' %jtD0Fr2" y?@ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\]^_`abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~      !"#$%&'()*+,-./0123456789:;<=>?@ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\]^_`abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~      !"#$%&'()*+,-./0123456789:;<=>?@ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\]^_`abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~      !"#$%&'()*+,-./0123456789:;<=>?@ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\]^_`abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~Root Entry FgpXData B1TabletWordDocument .SummaryInformation(DocumentSummaryInformation8MsoDataStoregpXٮgpX3U5YSTU4JN15QS04Q==2gpXٮgpXItem  PropertiesUCompObj r   F Microsoft Word 97-2003 MSWordDocWord.Document.89q